ΑΝΗΣΥΧΕΣ ΤΙΓΡΕΙΣ

MICK HERRON
Μετάφραση ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΛΟΚΥΡΗΣ
Εκδόσεις ΑΙΟΛΟΣ
Σελ. 406, Μάιος 2025

      Ο βρετανός συγγραφέας Μ. Χέρον, ξεκίνησε το 2008, να γράφει τη σειρά βιβλίων κατασκοπίας Slough House. Η σειρά αποτελείται από οκτώ βιβλία. Στα πρώτα από αυτά βασίστηκε η τηλεοπτική σειρά στην οποία πρωταγωνιστεί ο Gary Oldman. Στα ελληνικά έχουν μέχρι τώρα μεταφραστεί τρία. Το «Ανήσυχες Τίγρεις» που παρουσιάζω σήμερα, καθώς και τα «Κουτσά Άλογα» και «Ψόφιοι Κοριοί».

     Η υπηρεσία που είναι γνωστή ως ΜΙ5 (Military Intelligence, section 5), έχει κύρια αποστολή της, την ασφάλεια του Ηνωμένου Βασιλείου, από εσωτερικούς κινδύνους. Οι υπηρεσίες της στεγάζονται στην περιοχή του Ρίτζενς Παρκ. Υπάρχει όμως κι ένα παράρτημα σε κάποια άλλη, πιο απόμερη περιοχή. «…ένα ετοιμόρροπο συγκρότημα γραφείων», που είναι γνωστό ως Οικία Σλάου, τα δωμάτια της οποίας «…σφύζουν από οργή, αφρίζουν από απογοήτευση και κάμποση χολή, ταράζονται από την αγωνία της επιβεβλημένης αδράνειας». Κι αυτό, επειδή εδώ μετατίθενται όσοι πράκτορες, λόγω λανθασμένων χειρισμών κι επιλογών τους, αποτυγχάνουν σε κάποια επιχείρηση. Έχουν χαρακτηριστεί «κουτσά άλογα» και η θέση τους είναι σε αυτή την υπηρεσία-ψυγείο. Χωρίς προοπτική επιστροφής. Για να μην κάθονται άπραγοι, η ηγεσία της ΜΙ5, έχει επινοήσει κάποια ανούσια δουλειά, που μοιάζει περισσότερο με αγγαρεία, «…η οποία συνίσταται στην επεξεργασία ατελείωτων πληροφοριών, ανεπεξέργαστων δεδομένων ελάχιστα διακριτών από ένα χάος διάσπαρτων γραμμάτων του αλφαβήτου, πασπαλισμένων με τυχαίους αριθμούς. Υπάρχει η αίσθηση ότι οι διαχειριστικές δουλειές ενός δαίμονα των καταγραφών έχουν αποσπαστεί και έχουν μεταφερθεί στους ενοίκους του κτιρίου. Έχουν μετατραπεί σε βαρετές αγγαρείες που αναμένεται από εκείνους να τις εκτελούν αέναα, αδιάκοπα, ενώ, αν δεν το κάνουν, θα καταλήξουν κάπου ακόμα πιο σκοτεινά-με άλλα λόγια, μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα».

     Για όλους αυτούς τους λόγους, είναι φανερό ότι κανείς δεν θα είχε κανένα όφελος από την απαγωγή ενός «κουτσού αλόγου». Να όμως που αυτό συμβαίνει! Το θύμα της απαγωγής, είναι η Κάθριν Στάντις «…μια μεσήλικη γυναίκα που δεν υπήρξε ποτέ πράκτορας, μια αλκοολική σε απεξάρτηση και γραμματέας ενός αλκοολικού που εξακολουθούσε να τα τσούζει. Για ποιο λόγο την ήθελαν, έτσι κι αλλιώς; Και ποιοι ήταν αυτοί οι τύποι;».

     Ο προϊστάμενός της, ο Τζάκσον Λαμπ, μπορεί να τους κάνει τη ζωή όσο πιο δύσκολη γίνεται, να τους φέρεται με τον χειρότερο τρόπο και άμετρη αγένεια, δεν θα αφήσει όμως ένα από τα "κουτσά άλογά" του, στην τύχη του…

     Το «Ανήσυχες Τίγρεις», είναι ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα, που απεικονίζει με τον πιο ιδανικό τρόπο, τα πισώπλατα μαχαιρώματα που αποτελούν πάγια τακτική στα υψηλά κλιμάκια αλλά και την πολιτική ηγεσία της ΜΙ5, (όπως και κάθε παρόμοιας υπηρεσίας), μέσα από μια διασκεδαστική ιστορία, που έχει όλα τα στοιχεία ενός μυθιστορήματος δράσης, κι επιπλέον είναι γραμμένο με σαρκασμό και φλεγματικό αγγλικό χιούμορ!  

Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ

ARNE DAHL/ JONAS MOSTROM
Μετάφραση ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ
Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
Σελ. 491, Ιούνιος 2025

          Το μυθιστόρημα «Ο Δημιουργός», είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας δύο από τους πιο γνωστούς και καταξιωμένους  συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας της Σουηδίας: του Άρνε Νταλ και του Γιούνας Μοστρόμ.

     Ο Τομ Μποργ, είναι συγγραφέας και ακτιβιστής για θέματα περιβάλλοντος. Θεωρείται ως «ο κορυφαίος συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων της Σουηδίας». Έχει γράψει μια σειρά μυθιστορημάτων με κεντρικό χαρακτήρα τον ντετέκτιβ Νικ Καστίγιο που έχει γνωρίσει πολύ μεγάλη επιτυχία. Ειδικά το τελευταίο με τίτλο «Big Bang Blues», έχει γυριστεί και ταινία. Από τότε που κυκλοφόρησε όμως-πριν τρία χρόνια-ο Μποργ δεν έχει γράψει τίποτα. Έχει μπλοκάρει και η έμπνευσή του δείχνει να έχει ατονήσει.

     Ήθελε να γράψει κάτι για να κάνει τον κόσμο να πάρει στα σοβαρά την κλιματική κρίση, αλλά το μόνο που έχει καταφέρει είναι ένα πολύ ολιγόλογο προσχέδιο για ένα μυθιστόρημα, το οποίο ξεκινά με την δολοφονία του υπουργού Περιβάλλοντος στο τζακούζι ενός στριπ κλαμπ. Προσπαθεί να επεκτείνει και να αναπτύξει την ιδέα του, τα αποτελέσματα όμως είναι απογοητευτικά «…τώρα που για πρώτη φορά ήθελε να γράψει κάτι που θα επηρέαζε βαθιά τους ανθρώπους, είχε καταλαγιάσει εντελώς ο άνεμος της δημιουργίας».

     Ένα βράδυ, στην παρουσίαση της επετειακής-συλλεκτικής έκδοσης του «Big Bang Blues», γνώρισε μια κοπέλα, η οποία έμοιαζε με μία από τις ηρωίδες του βιβλίου. Του συστήθηκε ως Νικόλ Λιντ και είπε «Σπουδάζω συγκριτική λογοτεχνία και γράφω μια πτυχιακή εργασία για το συγγραφικό σου έργο. Νιώθω πραγματικά ενθουσιασμένη που σε συναντώ» και τον κάλεσε στο ημι-νόμιμο Κλαμπ Ζενίτ 69, στο οποίο εργαζόταν για να χρηματοδοτεί τις σπουδές της. Ο Μποργ αποδέχθηκε την πρόσκληση, αλλά ήταν μια από τις πιο λάθος αποφάσεις που πήρε στη ζωή του. Γιατί έγινε μάρτυρας ενός φόνου που αντιγράφει αυτόν που περιγράφει στην περίληψη του νέου του βιβλίου! «…είχε γίνει αυτόπτης μάρτυρας ενός φόνου για τον οποίο θα τον κατηγορούσαν από στιγμή σε στιγμή […] Κάποιος με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, είχε διαθέσει τη σύνοψη του σ’ ένα δίκτυο μυστηριώδες και αδίστακτο […] το γεγονός ότι το καινούργιο έργο του, έστω και γεννημένο μέσα από κολοβωμένες προσπάθειες, γινόταν πραγματικότητα ήταν κάτι που δεν μπορούσε να χωνέψει. Εκείνο το τόσο σαφές όριο ανάμεσα σε πραγματικότητα και μυθοπλασία είχε εξαλειφθεί». Ο Μποργ βρίσκεται κατηγορούμενος και πρέπει να αποδείξει την αθωότητά του. Στην προσπάθειά του αυτή, θα βρει έναν απρόσμενο σύμμαχο…

     Το «Ο Δημιουργός», είναι το πρώτο βιβλίο μιας σειράς από ένα συγγραφικό δίδυμο που εκπροσωπεί επάξια την σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία. Ένα μοναδικό θρίλερ γεμάτο ένταση, καθηλωτικές σκηνές δράσης, ανατροπές ευφυούς σύλληψης, μαύρο χιούμορ και μια σειρά από εξαιρετικά σκιαγραφημένους χαρακτήρες!

ΛΟΙΠΟΝ ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ

GEORGE WALLACE
Μετάφραση ΞΑΝΘΗ ΧΟΝΔΡΟΥ ΧΙΛΛ
Εκδόσεις ΑΝΑΛΕΚΤΟ
Σελ. 69, Σεπτέμβριος 2025

      Η σειρά Μικρή Βιβλιοθήκη Ποίησης των εκδόσεων Ανάλεκτο, εμπλουτίζεται διαρκώς με ενδιαφέρουσες συλλογές. Το τελευταίο μάλιστα «απόκτημα», είναι δίγλωσσο!

     Πρόκειται για την συλλογή «Λοιπόν Αυτή Είναι Η Αντιόχεια» που περιλαμβάνει 18 ποιήματα του Αμερικανού – ελληνικής καταγωγής – George Wallace (Γιώργος Βλάχος).

     Η ποιήτρια Ξ. Χονδρού Χιλλ, που μετέφρασε τα ποιήματα, γράφει στον πρόλογο «Η ποιητική αυτή συλλογή περιηγείται μέσα από 18 ποιήματα τα σύνορα του σώματος και του χρόνου συνομιλώντας με μύθους της αρχαιότητας, με την πρόσφατη ιστορία και παραδοσιακή κληρονομιά, τόσο της μουσικής, όσο και της ποίησης, με έρωτες, θεούς, εκστρατείες, τραύματα και αναμνήσεις».

     Τα ποιήματα παρατίθενται τόσο στο πρωτότυπο, δηλ. στην αγγλική γλώσσα και φυσικά μεταφρασμένα στα ελληνικά. Στο βιβλίο που έχουμε στα χέρια μας, η Ξ. Χονδρού Χιλλ, έφερε σε πέρας με επιτυχία, τη δύσκολη αποστολή της απόδοσης της ποίησης σε γλώσσα διαφορετική του πρωτοτύπου, που είναι μια από τις πιο επίπονες και κοπιαστικές μεταφραστικές εργασίες.

     Δείγμα γραφής:

 ΘΕΕΣ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ

Τις βλέπω στον δρόμο, τις βλέπω στην πλατεία

τις βλέπω στο μετρό, να λικνίζονται όλη νύχτα

με τα ψηλά τακούνια και τα τέλεια μαλλιά τους

θεές της νύχτας, θεές της νύχτας,

σε έναν κόσμο που ποτέ δεν γνώρισα,

σε έναν κόσμο που ποτέ δεν θα μπω

Τις βλέπω από το παράθυρό μας,

Τρεις ορόφους πάνω απ’ τον κόσμο,

θεές της νύχτας, όμορφες και τέλειες,

εύκολες και άδειες όπως η αμαρτία,

κι ο άντρας που αγαπώ που αγαπώ έχει δηλώσει

και πάλι ελεύθερος, ναι, ελεύθερος,

τραγουδάει το τραγούδι της ελευθερίας του,

στηριγμένος στο περβάζι,

και το τραγούδι των θεών της νύχτας,

σειρήνες, επιφάνειες κάτω απ’ το φεγγάρι της Αθήνας

η καρδιά του σε τόπο μακρινό

η καρδιά του σε τόπο μακρινό

κι η δική μου καρδιά αδύναμα και γρήγορα χτυπά

τυφλή απ’ το να κοιτά και να περιμένει

     δεν υπάρχουν θεές της νύχτας

     δεν υπάρχουν θεές της νύχτας, λέω

Τις βλέπω στον δρόμο, τις βλέπω στην πλατεία

τις βλέπω στο μετρό, να λικνίζονται όλη νύχτα

με τα ψηλά τακούνια τους, θεές της νύχτας, θεές της νύχτας,

σε έναν κόσμο που ποτέ δεν γνώρισα,

σε έναν κόσμο που ποτέ μου δεν θα μπω

 

Ο άντρας που αγαπώ είναι και πάλι ελεύθερος-

ο άντρας που αγαπώ τραγουδάει το τραγούδι της ελευθερίας του

 

     Στις πρώτες σελίδες του βιβλίου, υπάρχουν QR codes που παραπέμπουν σε διάφορες πλατφόρμες μουσικής, όπου υπάρχει το άλμπουμ So This Is Antioch που δημιουργήθηκε με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης και περιλαμβάνει μελοποιημένους στίχους της ποιητικής συλλογής.

     Παρουσίαση του βιβλίου, θα γίνει το Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2025, στα πλαίσια του 4^ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης «Ο Αριστοτέλης και ο κόσμος», στις 6.00 μ.μ. στην αίθουσα ΒΕΤΛΑΝΣ του Πολυχώρου Πολιτισμού Χρ. Λαναράς στη Νάουσα. Για το βιβλίο θα μιλήσουν: Ξανθή Χονδρού Χιλλ (μεταφράστρια, ποιήτρια), Γεωργία Μακρογιώργου (συγγραφέας, ποιήτρια), Σοφία Στάμκου (μουσικός). Θα προλογίσει ο Άκις Θωμαϊδης (εκδότης). 

      

ΑΓΡΙΟ ΖΩΟ

JOEL DICKER

Μετάφραση ΓΙΑΝΝΗ ΣΤΡΙΓΚΟΣ

Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗΣ

Σελ. 526, Ιούνιος 2025

      Το θρίλερ του Ελβετού Ζ. Ντικερ με τίτλο «Άγριο Ζώο» θα μας απασχολήσει στην σημερινή παρουσίαση.

     Η Σοφί και ο Αρπάντ Μπράουν, ζουν με τα δύο τους παιδιά σε μια πολυτελή έπαυλη, κατασκευασμένη σχεδόν εξ ολοκλήρου από γυαλί και η οποία περιβάλλεται από δάσος, σ’ ένα από τα πιο ακριβά προάστια της Γενεύης. Εκείνη είναι δικηγόρος κι εκείνος εργάζεται ως υψηλόβαθμο στέλεχος σε μεγάλη τράπεζα.

     Η Καρίν και ο Γκρεγκ Λιεζόν, είναι γείτονες και φίλοι της οικογένειας Μπράουν. Αν και δεν έχουν οικονομική επιφάνεια των γειτόνων τους, κατάφεραν να αγοράσουν μια αρκετά μικρότερη και λιγότερο πολυτελή μονοκατοικία στην περιοχή. Η Καρίν εργάζεται σε μπουτίκ ρούχων στην οδό Ρον, όπου βρίσκεται και το γραφείο της Σοφί, ενώ ο Γκρεγκ είναι μέλος των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας, σε μια μονάδα ξεχωριστή, που απαιτεί από τα μέλη της να έχουν ιδιαίτερες ικανότητες. Ελάχιστοι γνωρίζουν τον πραγματικό «ρόλο» του στην αστυνομία. Η συμμετοχή του στην ειδική αυτή μονάδα, της οποίας ελπίζει σύντομα να γίνει επικεφαλής, επιβάλλει απόλυτη μυστικότητα.

     Η ομορφιά, η κομψότητα και η φινέτσα της Σοφί, τον μαγεύει. «Από την πρώτη στιγμή που μπήκε στο σπίτι, δεν είχε καταφέρει να ξεκολλήσει τα μάτια του από την Σοφί. Ένιωθε συγκλονισμένος. Δεν ήταν ωστόσο η πρώτη φορά που την έβλεπε, αλλά τώρα την ανακάλυπτε μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα. Στον αθλητικό όμιλο ή στο αρτοποιείο της γειτονιάς, δεν είχε αντιληφθεί την ασύγκριτη ομορφιά της, τον ζωώδη ερωτισμό που εξέπεμπε». Σύντομα του γίνεται έμμονη ιδέα.

Με πρόσχημα την βόλτα του σκύλου του, κυκλοφορεί στο δάσος που περιβάλλει την έπαυλη των Μπράουν και την παρακολουθεί ακόμα και στις πιο ιδιωτικές στιγμές της, κάτι που διευκολύνει ο τρόπος κατασκευής του οικήματος. «Ο άντρας κρυμμένος στη συστάδα των δέντρων, παρατηρούσε τώρα τη Σοφί με κάτι μικρά στρατιωτικά κιάλια. Κοίταξε την ψιλόλιγνη κορμοστασιά της που αποκάλυπτε η κοντή της ρόμπα, και στάθηκε στο πάνω μέρος του μηρού της, εκεί όπου υπήρχε σε τατουάζ ένας πάνθηρας».

     Παράλληλα, ένας μυστηριώδης άντρας, με ένα γκρι μεταχειρισμένο Peugeot, περιτριγυρίζει κι αυτός την έπαυλη των Μπράουν. Ένας άντρας που γνωρίζει το ζευγάρι, από τότε που ζούσαν στο Σαιν Τροπέ.

     Πως όλα αυτά τα πρόσωπα συνδέονται με την καλοσχεδιασμένη ένοπλη ληστεία που έγινε στις 2 Ιουλίου 2022, σε ένα κοσμηματοπωλείο της Γενεύης, προκάλεσε πάταγο και μονοπώλησε για εβδομάδες την επικαιρότητα;

     Το μυθιστόρημα «Άγριο Ζώο», είναι ένα καλογραμμένο θρίλερ. Η πλοκή σε μαγνητίζει. Είναι σφιχτοδεμένη, χωρίς να κάνει «κοιλιά» και η εξέλιξή της είναι αναπάντεχη. Έχει εξαιρετικό ρυθμό και χρησιμοποιεί ευφυώς την εναλλαγή παρελθόντος-παρόντος. Πολύ καλή αναγνωστική επιλογή!

ΥΠΟ ΤΟ ΝΑΝΟΥΡΙΣΜΑ ΤΩΝ ΕΚΡΗΞΕΩΝ

ΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΛΟΧΑΓΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΔΟΥΚΑ
Εισαγωγή-Επιμέλεια ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ
Εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ
Σελ. 213, Φεβρουάριος 2025

      

Στη διάρκεια του πολέμου της Ελλάδας με την Ιταλία στα Αλβανικά βουνά, αρκετοί αξιωματικοί αλλά και στρατιώτες, τηρούσαν ημερολόγιο, καταγράφοντας όσα βίωναν κάθε μέρα. Πολλά από αυτά εντοπίστηκαν, διασώθηκαν, μελετήθηκαν και εκδόθηκαν. «Ως πηγή στρατιωτικής ιστορίας, ένα ημερολόγιο είναι αναμενόμενο να προσφέρει εικόνα υποκειμενική όσο και αποσπασματική. Ένας χαμηλόβαθμος αξιωματικός, πολύ δε περισσότερο ένας στρατιώτης, κατά κανόνα μπορούν να μεταφέρουν με ακρίβεια μόνο όσα διαδραματίζονται γύρω τους. Για την εξέλιξη των επιχειρήσεων δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν πολλά, ωστόσο συχνά μεταφέρουν φήμες […] Σε ένα, τουλάχιστον, πεδίο ιστορικού ενδιαφέροντος τα ημερολόγια των στρατιωτών είναι ανεκτίμητη πηγή πληροφοριών. Πρόκειται για το φρόνημα, το ηθικό και το γενικότερο ψυχολογικό κλίμα στις τάξεις του μαχόμενου στρατού».

     Ένα από τα ημερολόγια που αφορούν τη συγκεκριμένη περίοδο, είναι και αυτό του λοχαγού (τότε) Πυροβολικού, Στέφανου Δούκα. Ο Δούκας γεννήθηκε το 1907 στο Γαλαξίδι. Αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων το 1929. «Οι υπηρεσιακές εκθέσεις τού αναγνωρίζουν, επί λέξει, αυτοθυσία, κρίση, οξεία αντίληψη, θάρρος, γενναιότητα, ευθύτητα, εντιμότητα, υψηλό βαθμό ήθους, αξιοθαύμαστη αντοχή στους κόπους και τις στερήσεις στις πολεμικές εκστρατείες». Στη διάρκεια της στρατιωτικής του σταδιοδρομίας, έλαβε πολλά παράσημα και διακρίσεις, όχι μόνο από την Ελλάδα, αλλά και στρατιωτικές υπηρεσίες άλλων χωρών. Το ημερολόγιο, αρχίζει να το τηρεί από τις 8 Νοεμβρίου 1940, όταν η μονάδα του ξεκινά από τον Χολαργό, για να μεταβεί στο μέτωπο. Στη διάρκεια του πολέμου, έγινε «θρύλος» ανάμεσα στους στρατιώτες. Οι πυροβολαρχίες του, ήταν από τις πιο εύστοχες κι επέφεραν συντριπτικά πλήγματα στους Ιταλούς. Με τον τρόπο αυτό, διευκολύνονταν το έργο του πεζικού και σώζονταν ζωές! Μετά τη συνθηκολόγηση, εντάχθηκε σε αντιστασιακές ομάδες, κυνηγήθηκε από τη Γκεστάπο, παραμένοντας ασύλληπτος μέχρι τη λήξη της γερμανικής κατοχής.

     Στο ημερολόγιό του, δεν ωραιοποιεί την κατάσταση στο μέτωπο, ούτε μασάει τα λόγια του. «Πνέει τα  μένεα» κατά των αξιωματικών της Επιμελητείας και της Διαχείρισης, που πολλές φορές με τις παραλήψεις τους, αφήνουν το στράτευμα χωρίς τρόφιμα, ζεστά ρούχα και πυρομαχικά!

«Ο ανεφοδιασμός έχει εγκαταλειφθεί εις την τύχην του. Ολόκληραι μάχαι ανελαμβάνοντο χωρίς να υπάρχωσι πυρομαχικά, ει μη ελάχιστα και χωρίς να αναμένωμεν την αποστολήν των. Το φίλιον πεζικόν καταλαμβάνον τον αντικειμ. σκοπόν, εστερείτο πυρομαχικών, ίνα εγκαταστήσει βάσιν πυρός. Η Πυρ/χία μου τον αριθμόν των 250 βλημάτων εις λίαν ελαχίστας μάχας ηδυνήθη να καταναλώση…».

     Εξίσου κακή άποψη έχει και για την ηγεσία του στρατεύματος, που «διευθύνει» τον πόλεμο από τα μετόπισθεν, χωρίς να έχει άποψη για τα πεδία των επιχειρήσεων, ενώ επαινεί τους χαμηλόβαθμους διοικητές των μονάδων και τους απλούς στρατιώτες. «Όμως για να μιλήσωμε ξεκάθαρα, ο αγών εκερδήθη χάρις στους μικρούς ηγήτορας και στο φαντάρο μας. Οι μεγάλοι, τα επιτελεία (είναι) […] ακατατόπιστα και λέγοντας αρλούμπες».

     Το βιβλίο, εκτός από τις πολύ σημαντικές καταγραφές του ημερολογίου, περιλαμβάνει προλογικό σημείωμα του δημοσιογράφου Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου (1945-2022), εκτενή και ιδιαίτερα κατατοπιστική εισαγωγή του Ιωάννη Δ. Στεφανίδη, καθηγητή Διπλωματικής Ιστορίας στη Νομική του ΑΠΘ, χάρτες των περιοχών δράσης της μονάδας που διοικούσε ο λοχαγός Στ. Δούκας, φωτογραφίες, σκίτσα και ευρετήριο ονομάτων.  

 

ΜΗ ΣΒΗΝΕΙΣ ΤΟ ΦΩΣ

BERNARD MINIER
Μετάφραση ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΑΝΙΑ
Εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ
Σελ. 677, Ιανουάριος 2025

      Το τρίτο μυθιστόρημα του -πρώην τελωνιακού-Γάλλου συγγραφέα Μπ. Μινιέ με κεντρικό χαρακτήρα τον επιθεωρητή Μαρτέν Σερβάζ, είναι το εξαιρετικό ψυχολογικό θρίλερ «Μη Σβήνεις Το Φως».

     Η νεαρή Κριστίν Στάινμεγιερ, είναι δημοσιογράφος και παρουσιάζει την επιτυχημένη πρωινή εκπομπή του Radio 5 της Τουλούζης. Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, ενώ ετοιμάζεται να γιορτάσει με τον αγαπημένο της Ζεράρ και τους γονείς του, τους οποίους θα γνωρίσει για πρώτη φορά, βρίσκει στο γραμματοκιβώτιό της ένα γράμμα. «Η Κριστίν κοίταξε το πίσω μέρος του φακέλου: Δεν υπήρχε αποστολέας. Ούτε γραμματόσημο. Ούτε καν το όνομά της. Κάποιος το είχε αφήσει απ’ ευθείας στο γραμματοκιβώτιό της. Θα πρέπει να  είχε γίνει λάθος. Σίγουρα ήταν λάθος. Αυτό το γράμμα δεν την αφορούσε […] το άτομο που είχε ρίξει τον φάκελο είχε μπερδέψει τα γραμματοκιβώτια, αυτό ήταν όλο». Στο γράμμα, μια άγνωστη γυναίκα, αφού στο φάκελο δεν υπάρχει ούτε όνομα, ούτε κάποιο στοιχείο που να φανερώνει την ταυτότητά της, δηλώνει ότι θα αυτοκτονήσει! Η Κριστίν αρχικά θεωρεί ότι πρόκειται για φάρσα. Αν όμως δεν είναι έτσι; Τότε «Υπάρχουν δύο ενδεχόμενα: ή πρόκειται για μια κραυγή βοήθειας που δεν θα ακουστεί μιας και το άτομο που έπρεπε να διαβάσει το γράμμα δεν θα το διαβάσει ή κάποιος όντως θα αυτοκτονήσει απόψε-και στις δύο περιπτώσεις, είμαι η μόνη που το γνωρίζω».

     Η Κριστίν νιώθει ότι πρέπει να κάνει κάτι. Παρά την πίεση του χρόνου, αποφασίζουν με τον Ζεράρ, να ρωτήσουν τους υπόλοιπους ένοικους της πολυκατοικίας, αν η επιστολή τους θυμίζει κάτι ή αν γνωρίζουν οτιδήποτε που θα μπορούσε να φανερώσει την ταυτότητα της γυναίκας. Η «έρευνά» τους όμως, δεν θα φέρει κάποιο αποτέλεσμα. Η Κριστίν την επόμενη ημέρα, θα παραδώσει την επιστολή στην αστυνομία. Προσπαθεί να απωθήσει στη μνήμη της το γεγονός και να συνεχίσει την καθημερινότητά της. Όμως το τηλεφώνημα που θα δεχτεί στο σπίτι της, δεν θα το επιτρέψει.

     Την ίδια εποχή, ο επιθεωρητής Σερβάζ, που φιλοξενείται σε ένα ειδικό ίδρυμα της αστυνομίας στο οποίο παρέχεται σε αστυνομικούς που βίωσαν δύσκολες, βίαιες και τραυματικές καταστάσεις, ψυχολογική υποστήριξη ώστε να συνέλθουν και να επιστρέψουν ομαλά στην ενεργό δράση, λαμβάνει μικρά αντικείμενα μέσω ταχυδρομείου. Το ένα από αυτά, «ένα μικρό, άσπρο, πλαστικό παραλληλόγραμμο μ’ ένα κόκκινο λογότυπο το οποίο αναπαριστούσε μια κορόνα» ήταν το ηλεκτρονικό κλειδί του δωματίου 117, του πολυτελούς ξενοδοχείου Γκράντ Οτέλ Τόμας Ουίλσον. Ποιος καλούσε τον επιθεωρητή στο δωμάτιο στο οποίο είχε αυτοκτονήσει λίγο καιρό πριν η καλλιτέχνης Σελιά Γιαμπλόνκα;

     Το «Μη Σβήνεις Το Φως» είναι ένα συναρπαστικό θρίλερ με εξαιρετικά σκιαγραφημένους χαρακτήρες, ζοφερή και αποπνικτική ατμόσφαιρα! Ένα βιβλίο που καθηλώνει κι αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη, από τις 677 σελίδες του οποίου δεν περισσεύει ούτε μία λέξη! Ένα βιβλίο που δύσκολα το αφήνεις από τα χέρια σου!  

ΤΟΥ ΟΘΩΝΑ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ

ΕΛΕΝΗ ΛΕΤΩΝΗ
Εκδόσεις ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Σελ. 200, Μάιος 2025

      Το ζήτημα Ιστορία και εκπαιδευτικό σύστημα, με έχει απασχολήσει και με έχει προβληματίσει πολύ. Το συμπέρασμα στο οποίο έχω καταλήξει είναι ότι διαχρονικά τα βιβλία και ο τρόπος διδασκαλίας είναι τοποθετημένα σε τόσο λάθος βάσεις. Όποιος δεν ασχολήθηκε αργότερα μόνος του να διαβάσει Ιστορία (αναφέρομαι σε βιβλία εκλαϊκευμένα κι όχι επιστημονικά συγγράμματα) έχει μια εικόνα των ιστορικών γεγονότων αποσπασματική που έχει ελάχιστη σχέση με την πραγματικότητα. Το ίδιο πιστεύει και η συγγραφέας του βιβλίου που παρουσιάζω σήμερα, αν κι όπως διευκρινίζει η ίδια υπήρξε τυχερή, αφού στο δρόμο της βρέθηκαν καλοί κι εμπνευσμένοι δάσκαλοι. «Οι περισσότεροι με τους οποίους έχω συζητήσει μου έχουν πει ότι το βασικό πρόβλημα ήταν ότι παίρναμε πολλές και φαινομενικά ασύνδετες μεταξύ τους πληροφορίες, με τρόπο «στεγνό» και «αδιάφορο». Ο καθηγητής και οι δάσκαλοί μας δεν είχαν τη δυνατότητα, λόγω περιορισμένου χρόνου και προκαθορισμένης ύλης που έπρεπε να ολοκληρώσουν μέσα στο σχολικό έτος, να μας τα εξηγήσουν με απλά λόγια, μπας και ξεδιαλυνόταν ποτέ στο μυαλό μας. Αντ’ αυτού, μέναμε τις περισσότερες φορές με μια γενική και θολή εικόνα για το τι συνέβη στην εκάστοτε ιστορική συγκυρία, καθώς και με ένα κάρο ονόματα και ημερομηνίες που προσπαθούσαμε να αποστηθίσουμε. Και όλα αυτά τα ξεχνούσαμε με εντυπωσιακή ταχύτητα».

      Για να αποδείξει λοιπόν, ότι η Ιστορία μπορεί να είναι συναρπαστική και φυσικά διδακτική ώστε να μας βοηθήσει σαν λαός να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη-κάτι που δυστυχώς δεν βλέπω να συμβαίνει-έγραψε αυτό το σημαντικό και περιεκτικό βιβλίο. Αναφέρεται μάλιστα σε μια εποχή την οποία ουδέποτε διδάχτηκα, αφού ποτέ δεν προλαβαίναμε να καλύψουμε την ύλη και να φτάσουμε σε μια πολύ σημαντική καμπή της ελληνικής Ιστορίας: την δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Το βιβλίο εστιάζει στη γέννηση του κράτους μετά την υπογραφή του Πρωτοκόλλου της Πετρούπολης και της Συνθήκης του Λονδίνου από τις Προστάτιδες Δυνάμεις, στους λόγους της επιλογής του 17χρονου Βαυαρού πρίγκιπα ως βασιλιά, την κακή αρχή που έγινε από τους Βαυαρούς αντιβασιλείς που κυβέρνησαν μέχρι να γίνει ο Όθωνας 20 ετών, την αναβλητικότητα, την αναποφασιστικότητα και την απειρία του νεαρού βασιλιά και φτάνει μέχρι το 1862, όταν στασίασαν στρατιωτικές μονάδες και τον κήρυξαν έκπτωτο!

     Πολύ ενδιαφέρον πόνημα, που με τρόπο απλό, κατανοητό και συναρπαστικό, αναφέρεται σε μια πολύ σημαντική περίοδο της Ιστορίας της Ελλάδας.   

ΟΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΣΕΛΙΔΟΔΕΙΚΤΗ

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΦΡΑΓΚΕΣΚΑΚΗ
Εικόνες ΜΑΡΙΑ ΜΠΑΧΑ
Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ
Σελ. 75, Φεβρουάριος 2025

     Ένα από τα πιο πολύτιμα και αγαπημένα «αξεσουάρ» όσων διαβάζουν βιβλία είναι οι σελιδοδείκτες. Οι πρώτοι σελιδοδείκτες εφευρέθηκαν πολύ πριν την τυπογραφία. Θεωρείται ότι χρησιμοποιήθηκαν στην αρχαία Αίγυπτο, για να διευκολύνουν τους γραφείς. Ο πιο γνωστός σωζόμενος, είναι αυτός του 6^ου μ.Χ. αιώνα. Είναι από διακοσμημένο δέρμα και βρέθηκε προσαρτημένος στο κάλυμμα ενός Κοπτικού Κώδικα. Ανακαλύφθηκε στα ερείπια ενός μοναστηριού στην Αίγυπτο. Άλλοι σελιδοδείκτες που έφτασαν στις μέρες μας, βρέθηκαν και αυτοί σε βιβλιοθήκες μοναστηριών. Φυλάσσονται στη Βρετανική Βιβλιοθήκη και είναι κατασκευασμένοι από περγαμηνή. Αρκετοί βιβλιόφιλοι, δημιουργούν συλλογές, οι οποίες αριθμούν χιλιάδες σελιδοδείκτες κάθε είδους, μεγέθους και υλικού κατασκευής (χαρτί, δέρμα, μέταλλο, ξύλο, ύφασμα κλπ).

     Ο σελιδοδείκτης του βιβλίου, που μας αφηγείται τη «ζωή» του, είναι ένας ταπεινός, απλός, χάρτινος εκπρόσωπος του είδους. Ξεκινά την πορεία του μέσα σε μια σκοτεινή και αραχνιασμένη αποθήκη, αλλά από τη στιγμή που θα βρεθεί στον πάγκο του βιβλιοπωλείου Επί Χάρτου, όλα αλλάζουν. Βγαίνει στο φως, έρχεται σε επαφή (μεταφορικά αλλά και κυριολεκτικά) με κόσμο, μαθαίνει για διάφορα πράγματα μέσω αυτών που ακούει από τους πελάτες και σύντομα θα αισθανθεί μια… ιδιαίτερη συμπάθεια για την Φιλομένα, την ιδιοκτήτρια του βιβλιοπωλείου. Η οποία με την σειρά της, φαίνεται ότι δεν θέλει να τον αποχωριστεί. «Θέλει να με κρατήσει κι άλλο. Ή ίσως θέλει να με δώσει, να με εμπιστευτεί σε κάποιον που θα με αγαπήσει».

     Πράγματι θα τον παραχωρήσει σε μια νεαρή βιβλιοφάγο, την Αφροδίτη, η οποία εκτός από βιβλία «…συλλέγει κυρίως σελιδοδείκτες. Κατά διαστήματα τους βγάζει από την κρυψώνα και τους μετράει. Θα ‘ναι καμιά χιλιάδα». Με αυτόν τον τρόπο θα μπει στο σπίτι της Αφροδίτης που ζει με τη μητέρα της και θα ξεκινήσει μια νέα πορεία.

     Στην Αφροδίτη αρέσει να χρησιμοποιεί για κάθε βιβλίο τον αντίστοιχο σελιδοδείκτη. «Έβλεπα την Αφροδίτη να έχει σύστημα. Κάθε βιβλίο και ο σελιδοδείκτης. Όχι άλλα αντ’ άλλων». Βέβαια είναι και κάποια βιβλία, για τα οποία είναι δύσκολο να βρεθεί ο κατάλληλος, γι’ αυτό και η Φιλομένα φύλαξε τον συγκεκριμένο για την Αφροδίτη, αφού «… όπως είμαι άγραφος, χωρίς λόγια, μπαίνω παντού. Σ’ όλα τα βιβλία και σ’ όλες τις σελίδες. Δεν διαφημίζει εμένα η πλάτη μου κανέναν. Είμαι μια θάλασσα γυαλί και μια ζωγραφιστή βαρκούλα».

     Όμως η μεγάλη περιπέτεια ξεκινά, όταν η Αφροδίτη με τον αγαπημένο της, θα κάνουν ένα ταξίδι στην Ιταλία και τη Γαλλία και θα επισκεφθούν τα μουσεία στα οποία φυλάσσεται και από μια… Αφροδίτη!

     Η Χριστίνα Φραγκεσκάκη, μας δίνει ένα μικρό αλλά μεστό νοημάτων, καλογραμμένο, τρυφερό βιβλίο, για την επαφή, την αφή, τις σχέσεις, τις θεραπευτικές ιδιότητες της ανάγνωσης και τα βιβλία! Εξαιρετική και η εικονογράφηση της Μαρίας Μπαχά, που συμπληρώνει ιδανικά το κείμενο!  

ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ

MARTA HILLERS
Μετάφραση ΑΝΝΑ ΒΑΝΤΗ
Εκδόσεις ΠΗΓΗ
Σελ. 350, Απρίλιος 2025

      

        Ένα μοναδικής αξίας ντοκουμέντο για όσα συνέβησαν λίγο πριν και μετά την κατάληψη της πρωτεύουσας του υπό κατάρρευση Τρίτου Ράιχ, περιλαμβάνει το βιβλίο που σας παρουσιάζω σήμερα. Η συγγραφέας του, είδε και βίωσε από «πρώτο χέρι» τα όσα περιγράφονται.

    Την άνοιξη του 1945, η νικηφόρα προέλαση των στρατιωτικών δυνάμεων των Συμμάχων στα δυτικά και του Κόκκινου Στρατού στα ανατολικά, έφεραν τον πόλεμο στην «αυλή» της Γερμανίας.

     Τον Απρίλιο, στα δυτικά η προέλαση έχει σταματήσει στον ποταμό Έλβα, όπως είχε συμφωνηθεί. Απομένει να ολοκληρωθεί η κατάληψη του Βερολίνου, που ανήκει στην δικαιοδοσία του Κόκκινου Στρατού. Στις 16 Απριλίου, ξεκινά η μεγάλη επίθεση. Παρά τη λυσσαλέα αντίσταση, τέσσερις μέρες αργότερα, καταλαμβάνονται αρχικά τα νότια προάστια και τις επόμενες ημέρες, ολόκληρη η πόλη.

     Μια από τις κατοίκους του Βερολίνου, είναι η Μ. Χίλερς, μια δημοσιογράφος της οποίας ο σύντροφος είναι επιστρατευμένος στον γερμανικό στρατό. Αποφασίζει να τηρήσει ημερολόγιο και να καταγράψει τα όσα συμβαίνουν. Η πρώτη καταγραφή αφορά την Παρασκευή 20 Απριλίου 1945. «Είναι αλήθεια: ο πόλεμος οδεύει προς το Βερολίνο. Αυτό που χθες ήταν ένας μακρινός θόρυβος, έχει γίνει ένας συνεχής βρυχηθμός. Αναπνέουμε τον ορυμαγδό, τα αυτιά μας κουφαίνονται σε όλα εκτός από τα πιο βαριά όπλα. Έχουμε εγκαταλείψει προ πολλού την προσπάθεια να καταλάβουμε που βρίσκονται τοποθετημένοι. Είμαστε περικυκλωμένοι και ο κλοιός στενεύει ώρα με την ώρα».

     Η τελευταία καταγραφή αφορά τις ημέρες 16-22 Ιουνίου, όταν ο Γκερτ, ο σύντροφός της επέστρεψε στο Βερολίνο.

     Στο ημερολόγιο περιγράφει τα όσα βίωσε ο άμαχος πληθυσμός της πόλης, που ήταν στην πλειοψηφία του γυναίκες, (οι περισσότεροι άντρες ήταν επιστρατευμένοι) μετά την κατάληψη από τους Σοβιετικούς. Θάνατος, φόβος, πείνα, ξυλοδαρμοί, λεηλασίες (κυρίως σε κλινοσκεπάσματα και …ρολόγια χειρός) και βιασμοί. Πολλαπλοί, μαζικοί βιασμοί. Παρά το διάταγμα που είχε εκδώσει ο Στάλιν, για τη συμπεριφορά στον άμαχο πληθυσμό, οι στρατιώτες, παρακινημένοι από όσα άκουγαν για αυτά που είχαν υποστεί οι συμπατριώτες τους κατά την γερμανική εισβολή στη ΕΣΣΔ, αλλά και την κατανάλωση αλκοόλ, δημιούργησαν μια κόλαση. Καμιά γυναίκα-εκτός από τις πολύ ηλικιωμένες-δεν μπορούσε να θεωρεί τον εαυτό της ασφαλή. Η περιγραφή των όσων υφίστανται οι άμαχοι, δίνονται με ωμότητα και συγκλονιστικές, ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Όπως και οι τρόποι που επέλεξαν κάποιες γυναίκες του Βερολίνου, για να απαλλαγούν από το μαρτύριο και να καταφέρουν να επιβιώσουν.

     Εξ αιτίας αυτού, το βιβλίο όταν κυκλοφόρησε (χωρίς να αναφέρεται όνομα συγγραφέα), αρχικά το 1954 στις ΗΠΑ και πέντε χρόνια αργότερα στην Γερμανία, έγινε δεκτό με πολλά αρνητικά σχόλια, αφού θεωρήθηκε ότι προσβάλλει την τιμή των Γερμανίδων. Αργότερα όμως, η αξία του ως ενός μοναδικού ντοκουμέντου έγινε αντιληπτή και βρήκε τη θέση που του άξιζε. Το όνομα της συγγραφέως έγινε γνωστό μετά το 2001, όταν η Χίλερς πέθανε σε ηλικία 90 ετών. Το 2008, γυρίστηκε η ταινία «A Woman In Berlin» που βασίστηκε στο ημερολόγιο.   

ΔΕΝ ΕΙΔΕΣ ΤΙΠΟΤΑ

DAVID FENNELL
Μετάφραση ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΓΙΑΛΕΝΙΟΣ
Εκδόσεις BELL
Σελ. 342, Μάιος 2025

      Το «Δεν Είδες Τίποτα», είναι το δεύτερο αστυνομικό θρίλερ του βρετανού Ντ. Φενέλ, στο οποίο και πάλι «πρωταγωνιστεί» η ντετέκτιβ επιθεωρητής της αστυνομίας του Λονδίνου Γκρέις Άρτσερ και ο ντετέκτιβ αρχιφύλακας Χάρι Κουίν, όπως και στο μυθιστόρημα «Η Τέχνη Του Θανάτου» που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2024.

     Η Άρτσερ, πέρα από την καθημερινή συνεχή επαφή με τον ζοφερό κόσμο του εγκλήματος, έχει να αντιμετωπίσει και πληγές του παρελθόντος. Του δικού της παρελθόντος. Πριν από δεκαοκτώ χρόνια, όταν ήταν δώδεκα ετών, βίωσε την δολοφονία του πατέρα της και στη συνέχεια την απαγωγή της από έναν σίριαλ κίλερ παιδιών, τον Μπέρναρντ Μορίς. «Ο πατέρας της ήταν ακόμα ζεστός στον τάφο του όταν ο Μορίς την  άρπαξε δίπλα απ’ το μνήμα και την κλείδωσε μέσα σ’ έναν βρωμερό λασπωμένο λάκκο […] Η Άρτσερ πίστευε ότι είχε μάθει να διαχειρίζεται αυτό το κομμάτι της ζωής της εδώ και πολύ καιρό, Ωστόσο, πριν από τρεις μήνες είχε έρθει αντιμέτωπη με έναν «καλλιτέχνη» σίριαλ κίλερ, τον @νώνυμο, ο οποίος παραλίγο να την σκοτώσει. Από τότε, ήταν λες και επέστρεψε στο σημείο μηδέν». Τότε, παρά την μικρή της ηλικία, κατάφερε να αιφνιδιάσει τον απαγωγέα, να ελευθερωθεί και να τον σκοτώσει πετώντας τον από μια σκάλα, αλλά αυτή η τραυματική εμπειρία την σημάδεψε ανεξίτηλα.

     Όταν εντάχθηκε στο αστυνομικό σώμα, αποδείχτηκε πολύ ικανή και είχε γρήγορη άνοδο «ήταν ντετέκτιβ επιθεωρήτρια στην NCA την Εθνική Υπηρεσία Δίωξης Εγκλήματος και είχε μπει στη Μητροπολιτική Αστυνομία πριν τρεις μήνες, αντικαθιστώντας τον Άντι Ρις, έναν ντετέκτιβ επιθεωρητή που με τη βοήθειά της είχε καταδικαστεί για διαφθορά. Ως αποτέλεσμα, ο διορισμός της ήταν ανεπιθύμητος και είχε απομονωθεί από πολλούς από τους συναδέλφους του Ρις». Όμως χάρη στην υποστήριξη της επικεφαλής της μονάδας της, της αρχιεπιθεωρήτριας Πίερς και την συνεργασία της με τον Χάρι Κουίν «έναν έξυπνο, ευσυνείδητο αστυνομικό από το Μπέλφαστ που δε σήκωνε μύγα στο σπαθί του», μπόρεσε να ξεδιπλώσει όλες της τις ικανότητες και να καταφέρει να είναι πολύ αποτελεσματική!  

     Όταν επέστρεψε στην υπηρεσία μετά από ολιγοήμερη άδεια, κλήθηκε να εξιχνιάσει μια ειδεχθή υπόθεση. Δύο άνδρες βρέθηκαν δολοφονημένοι στο Μπάτερσι Παρκ. Μάλιστα ο ένας από αυτούς, ήταν κυριολεκτικά κατακρεουργημένος! «Το δεύτερο θύμα είναι ξαπλωμένο ανάσκελα, με τα πόδια να ακουμπούν στον κορμό του δέντρου. Το ένα από τα πόδια του είναι γυμνό και τα χέρια του είναι τεντωμένα διάπλατα. Ο λαιμός του έχει μια τομή και τα μάτια του έχουν εξαχθεί απ’ τις κόγχες τους, αφήνοντας στη θέση τους δύο μαύρες τρύπες σε μέγεθος μπάλας του γκολφ. Ένας ανεστραμμένος σταυρός έχει χαραχθεί στη μέση του προσώπου του και κατά μήκος του στόματος και των μάγουλών του. Σε καθένα απ’ τα ανοιχτά του χέρια είναι ακουμπισμένος κι ένας βολβός απ’ τα μάτια του». Η τελετουργική τοποθέτηση του πτώματος προμηνύει πολλές δυσκολίες στην λύση της υπόθεσης, που εντείνονται όταν εντοπίζονται κι άλλα πτώματα σε παρόμοια κατάσταση. Παράλληλα, η επιθεωρήτρια Άρτσερ, έχει να αντιμετωπίσει και τον άνθρωπο που θεωρεί υπεύθυνο για τη δολοφονία του πατέρα της, ο οποίος χρησιμοποιεί κάθε τρόπο (ακόμα και διεφθαρμένους αστυνομικούς) για να την βλάψει.

     Το «Δεν Είδες Τίποτα» είναι ένα συναρπαστικό θρίλερ γεμάτο αγωνία και σασπένς. Αριστοτεχνική και σφιχτοδεμένη πλοκή, αναπάντεχη εξέλιξη που κρατά «δέσμιο» τον αναγνώστη, ανατροπές και ένα φινάλε το οποίο προοιωνίζει εξίσου ενδιαφέρουσα συνέχεια! Ήδη στο εξωτερικό έχουν κυκλοφορήσει άλλα δύο μυθιστορήματα της σειράς, τα οποία σύντομα θα μεταφραστούν στα ελληνικά. Μάλιστα το 4^ο της σειράς με τίτλο «A Violent Heart», κέρδισε το βραβείο κοινού στο γνωστό φεστιβάλ αστυνομικής λογοτεχνίας Capital Crime.

ΕΝΣΥΝΕΙΔΗΤΟΣ ΦΟΝΟΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

KARSTEN DUSSE
Μετάφραση ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Εκδόσεις ΚΨΜ
Σελ. 358, 2025

      Το βιβλίο που παρουσιάζω σήμερα, είναι το τρίτο μέρος της σειράς του Κ. Ντους, με κεντρικό χαρακτήρα τον βερολινέζο δικηγόρο Μπγιόρν Ντίμελ.

     Ο 45χρονος Ντίμελ, που από δικηγόρος-είλωτας σε ένα μεγάλο γραφείο της γερμανικής πρωτεύουσας, κατάφερε όχι μόνο να συνενώσει δύο αντιμαχόμενες συμμορίες του υπόκοσμου, αλλά να αναλάβει την ηγεσία τους και να τις οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη «κερδοφορία», περνάει κρίση! Την κρίση της μέσης ηλικίας όπως λέει και ο ψυχοθεραπευτής του, Γιόσκα Μπράιτνερ. «Ζούσα μια τακτοποιημένη ζωή. Είχα μια υπέροχη σχέση με την πεντάχρονη κόρη μου και μια χαλαρή σχέση με την πρώην γυναίκα μου. Είχα επίσης και μια πολιτισμένη σχέση με τον νέο σύντροφο της. Επιπλέον, είχα, και με το παραπάνω, ένα ικανοποιητικό εισόδημα, δίχως μάλιστα να χρειάζεται να δουλεύω σκληρά γι’ αυτό».

     Όμως όλα αυτά που έχει, δεν τον ικανοποιούν. Ο ψυχοθεραπευτής του, τον βοηθά να αντιληφθεί ότι αυτό γίνεται γιατί βάζει πάνω από τον εαυτό του τις ανάγκες των άλλων, με αποτέλεσμα ο ίδιος να μην έχει φίλους, αλλά μόνο συνεργάτες και να μην μπορεί να απολαύσει

την υπόλοιπη… μισή ζωή που του απομένει. Όσο κι αν ο ίδιος διατείνεται ότι αυτό είναι μια συνειδητή επιλογή του. «Δεν βγαίνω, επειδή έχω συνειδητοποιήσει ότι εκεί έξω υπάρχουν ήδη αρκετοί άνθρωποι τους οποίους δεν έχω καμιά όρεξη να γνωρίσω. Μεγαλώνοντας, παρατηρώ όλο και πιο έντονα ότι η ανάγκη να γνωρίσω ανθρώπους επικεντρώνεται σ’ έναν όλο και μικρότερο κύκλο ανθρώπων. Στο κέντρο βρίσκονται η οικογένειά μου, η κόρη μου κι εγώ ο ίδιος».

     Για να επαναπροσδιορίσει τους στόχους του για τα χρόνια που του απομένουν να ζήσει, να θέσει νέες προτεραιότητες και να βρει το νόημα της ζωής, ο ψυχοθεραπευτής του, του προτείνει να απομακρυνθεί από όλους και όλα, κάνοντας ένα προσκύνημα, που θα διαρκέσει ένα μήνα! «Θα ‘μαι πολύ σαφής. Να κάνετε το προσκύνημα του Αγίου Ιακώβου. Η κλασική διαδρομή Καμίνο Φρανθές ξεκινά από το Σαιν-Πιέρ-ντε-Πορ και καταλήγει στο Σαντιάγο ντε Κομποστέλλα. Είναι περίπου οχτακόσια χιλιόμετρα. Μπορείτε να φύγετε την 1^η και να επιστρέψετε την 31^η Ιουλίου […] Μπορείτε μάλιστα να συνεχίσετε και μετά το Σαντιάγο ντε Κομποστέλλα μέχρι το ακρωτήρι της Φιστέρα, τελειώνοντας το προσκύνημά σας στο μέρος που κάποτε θεωρούνταν η άκρη του κόσμου».

     Ο Ντίμελ δέχτηκε να πραγματοποιήσει την διαδρομή. Αφού διευθέτησε κάποια επείγοντα θέματα αλλά και οργανωτικά ζητήματα, ξεκίνησε με τις καλύτερες προοπτικές. Όμως η εξέλιξη αυτού του ταξιδιού αυτογνωσίας, δεν ήταν αυτή που προσδοκούσε κι επιθυμούσε…

     Για μια ακόμη φορά, ο Κ. Ντους, γράφει ένα ευφυές θρίλερ, με σασπένς, ανατροπές αλλά και μεγάλες δόσεις χιούμορ, που θα προσφέρει ώρες αναγνωστικής απόλαυσης σε όποιον θελήσει να το διαβάσει.     

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ

      Γεννήθηκε το 1947 στον Πειραιά, όπου έζησε τα πρώτα είκοσι χρόνια της ζωής του,κάνοντας από μικρή ηλικία διάφορες χειρωνακτικές δουλειές στο λιμάνι και τα γύρω μηχανουργεία και εργοστάσια. Άφησε ημιτελείς δύο ενάρξεις σπουδών στην Αθήνα και το Λονδίνο. Παντρεύτηκε δύο φορές κι απέκτησε δύο γιους. Δούλεψε αρκετά χρόνια στη διαφήμιση, ενώ από το 1990, εγκατέλειψε οριστικά κάθε βιοποριστική δραστηριότητα. Έργα του: «Δανεικιά Γραβάτα» (1976 Διηγήματα), «525 Τάγμα Πεζικού» (1981/ 2000 Εξάντας/ 2015 Τόπος, Μυθιστόρημα), «Τα Παιδιά Της Χελιδόνας» (1983, 2001 Εξάντας/ 2015 Τόπος, Μυθιστόρημα), «Δέσποινα» (1984/ 2001 Εξάντας/ 2006 Ελληνικά Γράμματα, Νουβέλα), «Τη Νύχτα Που Έφυγε Ο Μπούκοβι» (1989/ 2000 Εξάντας/ 2006 Ελληνικά Γράμματα/ 2024 Τόπος, Διηγήματα), «Εναντίον Του Marlboro» (1991/ 2001 Εξάντας/ 2006 Ελληνικά Γράμματα, Νουβέλα), «Από Εδώ Πέρασε Ο Κίλροϊ» (1991/2001 Εξάντας/ 2006 Ελληνικά Γράμματα, Νουβέλα), «Γραπτά 1976-1996» (1997 Εξάντας), «Αυγά Μαύρα» (1998/2000 Εξάντας/ 2006 Ελληνικά Γράμματα/2014 Τόπος, Θέατρο), «Λίστα Γάμου» (1998/2000 Εξάντας/ 2006 Ελληνικά Γράμματα/ 2016 Τόπος, Θέατρο), «Άρης, Ο Αρχηγός Των Ατάκτων» (1997, 2001 Εξάντας/ 2003 Ελληνικά Γράμματα/2009 Τόπος, Ιστορική Βιογραφία) «Ημών Των Ιδίων» (2003 Ελληνικά Γράμματα/ 2008 Τόπος, Δοκίμια), «Ο Άνεμος Κουβάρι» (2005 Ελληνικά Γράμματα/ 2012 Τόπος, Μυθιστόρημα), «Εγχειρίδιο Βλακείας» (2008 Τόπος, Δοκίμια), «Εκ Πειραιώς» (2012 Τόπος, Μυθιστόρημα), «Συλλεκτική Έκδοση» (2013, Τόπος) «Πρόβες Πολέμου» (2014 Τόπος, Νουβέλα), «Πειραιώτες» (2016 Τόπος), «Σχέσεις» (2017 Τόπος, Δοκίμια), «Πειραιάς Βαθύς» (2018 Τόπος, Νουβέλα), «Έρωτες Στη Μεταπολίτευση» (2019 Τόπος, Μυθιστορηματική Αυτοβιογραφία), «Οι Άτακτοι» (2022 Τόπος), «Πολλά Μικρά Απλά» (2024 Τόπος,) «Ο Κόκκινος Καθηγητής» (2025 Τόπος, Νουβέλα) Συμμετοχή σε συλλογικά έργα: «Η Προσωπικότητα Του Άρη Βελουχιώτη Και Η Εθνική Αντίσταση» (1998, Φιλίστωρ), «Θρησκευόμενοι Κόκκινοι Επιστήμονες» (2006 Ελληνικά Γράμματα), «Στέλιος Καζαντζίδης» (2008, Άλτερ Έγκο ΜΜΕ ΑΕ), «Πειραιάς» (2009, Τσαμαντάκη), «Χωρίς Μαγνητόφωνο» (2018, Πόλις).

  

     Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας «Ο Κόκκινος Καθηγητής»;

     Δεν ξέρω αν μπορώ να το ονομάσω έμπνευση, επειδή όλα αυτά τα χρόνια που γράφω, διαγκωνίζονται  μέσα μου πρόσωπα, σκέψεις, καταστάσεις και πιέζουν να βγουν στην επιφάνεια. Κι είναι σα να μην ορίζω εγώ  τη  σειρά που θα εμφανιστούν,  αλλά είναι δική τους απόφαση. Έτσι έγινε και με τον «κόκκινο καθηγητή» που τον κουβαλάω χρόνια εντός μου, αυτός άνοιξε βηματισμό, βγήκε μπροστά κι εγώ έπρεπε απλώς να σας τον συστήσω.

Υπάρχουν αυτοβιογραφικά στοιχεία στην ιστορία σας;

     Θα  θυμάστε την παραδοξολογία του  Φλωμπέρ που έλεγε «Η μαντάμ Μποβαρί είμαι εγώ». Ε, λοιπόν δεν ήταν καθόλου παραδοξολογία, κάθε συγγραφέας βάζει δικά του στοιχεία σε ό,τι κι αν γράφει, πόσο μάλλον εγώ που είμαι αθεράπευτα αυτοαναφορικός

Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με το βιβλίο σας και ποιο είναι αυτό;

     Όπως λέει ο Προυστ: «Κάθε αναγνώστης διαβάζει μόνο ό,τι υπάρχει μέσα του». Έτσι, το «μήνυμα» που αναφέρατε, είναι διαφορετικό για κάθε αναγνώστη και επίσης διαφορετικό ακόμη και για τον ίδιο, ανάλογα πόσο ανοιχτός είναι να το δεχτεί, σε τι ψυχική κατάσταση βρίσκεται. Γι’ αυτό συμβαίνει να ξαναδιαβάσουμε ένα βιβλίο, μετά από καιρό, και να πάρουμε διαφορετικά ερεθίσματα από την πρώτη ανάγνωση.

Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;

     Αναμφίβολα. Ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός είναι πολιτισμός γραπτός. Από τα κείμενα γνώρισε όλος ο κόσμος την Ελλάδα και με βάση αυτά τα κείμενα, δομήθηκε ο δυτικός πολιτισμός. Αλλά δεν σταματάμε στην αρχαιότητα, σε κάθε χώρα εμφανίζονται νέα σπουδαία κείμενα που την εμπλουτίζουν πολιτισμικά, διαμορφώνουν ψυχές και κοινωνικές σχέσεις. Για παράδειγμα, οι Άγγλοι είναι παιδιά του Σαίξπηρ και του Ντίκενς, οι Γάλλοι του Ουγκώ, του Ντεκάρτ, του Βολταίρου, αυτοί έχουν καθορίσει τη ζωή τους κι ας μην έχουν διαβάσει ούτε γραμμή τους.

Μπορεί η λογοτεχνία να δρομολογήσει αλλαγές σε κοινωνικό επίπεδο;

     Αυτή την αμεσότητα έχει ένα μανιφέστο, μια προκήρυξη. Η λογοτεχνία είναι πιο βραδυφλεγής, έμμεση και υποδόρια.

Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;

     Πολύ νωρίς, νομίζω από δεκατριών χρονών άρχισα να γράφω διάφορα και ευτυχώς να τα σκίζω. Πέρασα δεκαπέντε χρόνια σκίζοντας το πρωί αυτά που είχα γράψει το βράδυ, ώσπου να δημοσιεύσω κάτι, κι εξακολουθώ να είμαι ο πιο αυστηρός κριτής του εαυτού μου.

Θα σας γυρίσω κάποια χρόνια πίσω, για να σας ρωτήσω ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;

     Δεν τρελάθηκα, χάρηκα, μα το πήρα ψύχραιμα. Μεγαλύτερη ικανοποίηση πήρα και εξακολουθώ να παίρνω απ’ τη μεγάλη ανταπόκριση των αναγνωστών.

 Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;

     Προσωπικά, απαλλάσσομαι γιατί με τριβέλιζαν για καιρό μέχρι να εμφανιστούν. Όμως ελπίζω να ζουν ιαματικά στη μνήμη κάποιων αναγνωστών που τους αγάπησαν. 

Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;

     Αλλιώς θα ήταν αδύνατον να περιγράψω τα δικά τους.

Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;

     Όλοι. Θετικοί και αρνητικοί.

Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

     Μόνο η επιμελήτρια. Ουδείς άλλος.

Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;

     Αυτός που διαβάζει ένα βιβλίο απροϋπόθετα, ανοιχτός στη συμμετοχή και στη συγκίνηση.

Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

     Φυσικά, επειδή  στο γράψιμο συμμετέχει έντονα και το υποσυνείδητο, κάτι που σημαίνει ότι προκύπτουν συναισθήματα, σκέψεις και παραστάσεις που λανθάνουν εντός σου και δεν είχες συνείδηση ότι υπάρχουν, γιατί ποτέ δεν είχε χρειαστεί να εμφανιστούν  στην περιοχή του συνειδητού.

Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

     Αλίμονο αν οι πεποιθήσεις μας, (όχι οι αξίες μας), παρέμεναν αρραγείς. Θα σήμαινε ότι περνούν τα χρόνια, οι εμπειρίες διαδέχονται η μία την άλλη και τίποτα δεν διδασκόμαστε. Θα είναι λίγο τρομαχτικό να μη μας μαθαίνει τίποτα η ζωή, σαν να ζούμε επιδερμικά.

Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

     Με τον μοναχικό τρόπο ζωής μου, σπανίως έχω την ευκαιρία.

Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;

     Θα μπορούσε, αλλά δεν έτυχε.

Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

     Όχι, όταν γράφω μένουν όλοι απ’ έξω.

Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;

     Κατ’ αρχάς, είναι πολύ δύσκολη για τους δικούς του ανθρώπους. Ο συγγραφέας έχει μια μυστική ζωή δική του, στην οποία δεν χωράει κανένα άλλο πρόσωπο, όσο αγαπημένο κι αν του είναι, συνήθως είναι παρών-απών και απομονώνεται μεγάλα διαστήματα για να γράψεις. Καταστάσεις καθόλου ευχάριστες για τους άλλους. Για τον ίδιο, είναι μια επώδυνη διαδικασία, η οποία εκτός των άλλων απαιτεί συνεχή κριτική εγρήγορση, πρέπει κάθε λίγο ν’ αποφασίζεις τι μένει και τι φεύγει. Ίσως η ευτυχέστερη στιγμή είναι όταν μπαίνει στο κείμενο η τελευταία λέξη.

Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας;

     Είναι πολύ νωρίς.

Σας ευχαριστώ πολύ!