ΙΠΠΟΤΕΣ ΣΤΟΝ ΜΟΡΙΑ

ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΚΑΣΤΡΑ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΤΣΑΠΟΓΑΣ
Εκδόσεις ΔΑΙΔΑΛΕΟΣ
Σελ. 523, Σεπτέμβριος 2020

      Αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά, κάθε φορά που έχω την ευκαιρία να πάρω στα χέρια μου βιβλία τόσο ξεχωριστά, ιδιαίτερα και καλογραμμένα, όπως το «Ιππότες Στον Μοριά» του Μ. Τσαπόγα.

     Ένα βιβλίο στο οποίο ξεχειλίζει το πάθος και η αγάπη του συγγραφέα για τον τόπο του και πιο συγκεκριμένα για την ιστορική περίοδο που είναι γνωστή ως Φραγκοκρατία και τα μνημεία που άφησε αυτή στην Πελοπόννησο. «Τα μεσαιωνικά κάστρα μ’ ότι τα συνοδεύει εις τα διάβατα των αιώνων, τουτέστι θρύλοι και ιστορία, ασκούν εις τον εσώκοσμό μου από παιδί μικρό-σαν να λέμε από πεντάχρονο αγόρι-μια γοητεία απερίγραπτη. Το ίδιο (να ιδείτε) συμβαίνει και με τα κάθε λογής μεσαιωνικά απομεινάδια του τόπου μας και περσότερο με μερικά απ’ αυτά που σώζουνται από τα αποκαλούμενα χρόνια της εν Ελλάδι Φραγκοκρατίας».

     Όταν το 1204 στη διάρκεια της Δ! σταυροφορίας έγινε η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, ομάδες ετοιμοπόλεμων σιδερόφρακτων σταυροφόρων με επικεφαλής τον Γουλιέλμο Σταμπλίτη και τον Γοδεφρείδο Α! Βιλεαρδουίνο, κατευθύνθηκαν νότια και κάμπτοντας εύκολα την ελάχιστη αντίσταση που έβρισκαν στον δρόμο τους, έφτασαν στην Πελοπόννησο. Εκεί ίδρυσαν το πριγκιπάτο της Αχαΐας και διαμοίρασαν μεταξύ τους τα φέουδα, ενώ όσοι από αυτούς ήταν Βενετοί , κατέλαβαν τα λιμάνια που θεωρούσαν ότι θα τους ήταν απαραίτητα για το έλεγχο της ανατολικής Μεσογείου και το θαλάσσιο εμπόριο. Οι Φράγκοι καθιέρωσαν και την ονομασία Μοριάς. (Η ετυμολογία του αμφισβητείται, αλλά επικρατέστερη θεωρείται η εκδοχή ότι προέρχεται από το δέντρο μουριά, τα φύλλα του οποίου μοιάζουν στο σχήμα με τη χερσόνησο της Πελοποννήσου). Για την προστασία των κτήσεών τους, αλλά και την μόνιμη εγκατάσταση των ίδιων και των οικογενειών τους, έχτισαν κάστρα, παλάτια κι εκκλησίες. Στην πορεία των αιώνων αυτά άλλαζαν χέρια, ανάλογα με το ποιος είχε τη μεγαλύτερη στρατιωτική-πολεμική ισχύ στην περιοχή (Φράγκοι, Βυζαντινοί, Ιππότες του Αγίου Ιωάννη και μετά το 1380 Οθωμανοί).

     Πολλά από αυτά τα κτίσματα άντεξαν στο χρόνο και συνεχίζουν να υψώνονται αγέρωχα στις κορφές των λόφων όπου με σοφία τα εγκατέστησαν οι αρχικοί τους ιδιοκτήτες. Σε αυτά τα κτίσματα μας ξεναγεί ο συγγραφέας του βιβλίου. Κι όχι μόνο σε αυτά που έχουν ανασκαφεί, αναστηλωθεί, συντηρηθεί και είναι εύκολα επισκέψιμα αλλά και «σε πολλά καταφρονεμένα και στοιχειωμένα καστέλια του Μοριά, τα αφημένα ολότελα εις τα αραχνοειδή και τα ερπετά». Βέβαια το βιβλίο δεν είναι ένας ταξιδιωτικός οδηγός. (Αν και θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως τέτοιος στον φιλοπερίεργο ταξιδιώτη που θα ήθελε και θα μπορούσε να αφιερώσει πολλές ώρες στο κάθε μνημείο). Ο συγγραφέας ξεκαθαρίζει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου ότι δεν είναι αυτή η πρόθεσή του. «Το παρόν βιβλίο, έργο ίσως αγαπημένο του δημιουργού του ως σήμερα (έτος 2020) δομήθηκε, όχι για μια μοναδική κατηγορία αναγνώστη, αλλά για κάθε φιλίστορα, απλό ή καταρτισμένο, ο οποίος επιθυμεί να έλθει σε «επαφή» με ένα πλήθος μεσαιωνικών μνημείων της Πελοποννήσου τουτέστιν του Μεσαιωνικού Μορέως. Η «επαφή» ετούτη, ωστόσο, δεν πραγματοποιείται διόλου διά της «πεπατημένης οδού» (απλή παρουσίασις των μνημείων), καθώς κάτι τέτοιο ίσως δεν θα είχε σημαντική αξία, μα, γίνεται μεσ’ από κρυφά υπάρχουσες στράτες και ολιγοφωτισμένα μονοπάτια που οδηγούν μακράν, σε ονειρευτά απερπάτητα και θεαματικά μέρη[…]».  

     Η περιήγηση στο κάθε μνημείο περιλαμβάνει την ιστορία του και μια εκτενή αναφορά στους ανθρώπους που το έκτισαν και το κατοίκησαν (κάτι που προσδίδει ιδιαίτερη γοητεία), αναλυτική και κατατοπιστική περιγραφή καθώς και θρύλους ή παραδόσεις που είναι συνδεδεμένοι μαζί του! Κάποια από τα μνημεία για τα οποία διαβάζουμε είναι τα πολύ γνωστά κάστρα του Μυστρά, της Ακροκορίνθου, του Χλεμουτσίου, της Μεθώνης ή και λιγότερο γνωστά αλλά εξίσου αξιόλογα και με ένδοξο παρελθόν όπως του Μίλα, των Τευτόνων Ιπποτών, του Σαν Φλάουρο, του Μουστιτσίου κ.ά. «Τέλος, μνεία απαραίτητη μέσω του παρόντος έργου γίνεται και στις αμιγώς γοτθικές εκκλησίες της χερσονήσου, καθώς και σε εκείνες εις τις οποίες συνυπάρχουν τα βυζαντινά με τα γοτθικά αρχιτεκτονικά στοιχεία».

     Το εξαιρετικό αυτό βιβλίο, συμπληρώνεται από εκτενή βιβλιογραφία και πολλές φωτογραφίες που φιλοτέχνησε ο ίδιος ο συγγραφέας στις κατά καιρόν επισκέψεις του στα μνημεία.

     Κλείνοντας, θα ήθελα να σταθώ και να κάνω ιδιαίτερη αναφορά στον τόσο ξεχωριστό τρόπο γραφής και τη λυρική γλώσσα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας. Μια μικρή ιδέα πήρατε από τα αποσπάσματα που παραθέτω πιο πάνω. Αυτό που ακολουθεί είναι η εισαγωγή του κεφαλαίου που αφορά την καστροπολιτεία του Μυστρά. «Κάθομαι εις το μελετητήριο της κατοικίας μου και συλλογίζομαι τι να σας απηγηθώ για το πρώτο καστέλι του έργου ετούτου. Γύρωθε μου, εις την προσωπική μου βιβλιοθήκη, αναπαύονται, άλλα σε όρθια και άλλα (ολιγότερα) σε πλαγιαστή κι οριζόντια σειρά, χωμένα καλά ανάμεσα σε κάθε λογής τίτλους, βιβλία (και σημειώσεις) για τα Πελοποννησιακά κάστρα. Ζυγώνω κοντά τους, και τα φέρνω ανά δύο και τρία εις το πτωχικό ξύλινο γραφειάκι μου και τ’ ανοίγω. Μερικά τα φυσώ. Συνάμα βγάνω κι εξετάζω όσες φωτογραφίες έχω γι’ αυτό το μεσαιωνικό θάμα: Τον Μυστρά».

     Το συνιστώ ανεπιφύλακτα!         

Η ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΦΟΝΟΥ

 
VINCENT KLIESCH/SEBASTIAN FITZEK

Μετάφραση ΧΡΥΣΑ ΜΠΑΝΙΑ

Εκδόσεις Ε.Ο. Α. ΛΙΒΑΝΗ

Σελ. 347, Νοέμβριος 2020

 

     Μετά το εξαιρετικό «Ακοή» η συνεργασία των Β. Κλις και Σ. Φίτσεκ, συνεχίζεται με το «Η Συχνότητα Του Φόνου», που έχει πάλι κεντρικούς χαρακτήρες τον Ματίας Χέγκελ και την Γιούλα Άνζοργκε.

     Ο πρώτος είναι ειδικός στην δικανική γλωσσολογία και την φωνητική εγκληματολογία! Χάρη στην οξύτατη ακοή του και με τη βοήθεια της σύγχρονης εξελιγμένης τεχνολογίας, συμμετέχει ενεργά στη διαλεύκανση εγκληματικών υποθέσεων. «Η δικανική γλωσσολογία είναι σοβαρή επιστήμη. Χρειάζεται να είναι κανείς καλός γνώστης όχι μόνο της γλώσσας, αλλά και της φυσιολογίας, της φυσικής, της ηλεκτρονικής και της στατιστικής. Και, προπάντων, στο πλαίσιο της εγκληματολογίας η δικανική γλωσσολογία ασχολείται κυρίως με τη σύγκριση-ώστε να αποδείξει για παράδειγμα, ότι ένας ύποπτος είναι με βεβαιότητα αυτός που έκανε ένα εκβιαστικό τηλεφώνημα. Εμείς οι δικανικοί γλωσσολόγοι αναλύουμε τα υπάρχοντα δείγματα με πολλή τεχνική προσπάθεια και πολλή εμπειρία».

     Η δεύτερη, είναι μια νεαρή, ικανή  δημοσιογράφος. Ασχολείται κυρίως με το αποκαλύπτει και να αναδεικνύει δικαστικές πλάνες. Στις έρευνές της, έχει την βοήθεια του Αδριανού, ενός μυστηριώδους χάκερ, με τον οποίο δεν έχει συναντηθεί ποτέ και δεν έχει μιλήσει δια ζώσης ποτέ. Συνεννοούνται με μηνύματα. Δεν ξέρει καν, αν είναι άντρας ή γυναίκα! Μετά την απόλυσή της από τον ραδιοφωνικό σταθμό 101,5 του Βερολίνου, δημιουργεί podcast στο internet,τα οποία είναι εξαιρετικά δημοφιλή. Είναι παιδί μιας δυσλειτουργικής οικογένειας. Στη διάρκεια ενός ταξιδιού με τον αδελφό της Μόριτς στο Μπουένος Άιρες, βίωσε μια τραγική εμπειρία. Έπεσε θύμα βιασμού. Οι αστυνομικές αρχές, της Αργεντινής, της ανακοίνωσαν ότι ο δράστης ήταν ο Μόριτς, ο οποίος όπως της είπαν μετά τον εντοπισμό του, αυτοκτόνησε! Η Γιούλα ξέρει ότι ο Μόριτς, τον οποίο υπεραγαπά αφού ήταν ο «προστάτης» της στις δύσκολες οικογενειακές στιγμές, δεν θα της έκανε ποτέ κακό. Είναι σίγουρη ότι είναι ζωντανός-έχει άλλωστε βρει κάποια ισχνά στοιχεία που επιβεβαιώνουν την άποψή της, αλλά για τους δικούς του άγνωστους λόγους, προτιμά να μένει στην αφάνεια και να θεωρείται νεκρός! Όλα αυτά της δημιούργησαν μεγάλα ψυχοσωματικά προβλήματα, τα οποία προσπαθεί να ξεπεράσει. «Αυτή η γυναίκα είναι ψυχικά νεκρή. Το μόνο πράγμα που την κινητοποιεί είναι η ελπίδα να γιατρέψει την ψυχή της».

     Ένας άνθρωπος που αντιπαθεί είναι ο Χέγκελ. Την προηγούμενη φορά που συναντήθηκαν οι δρόμοι τους κατάφερε αρχικά να την ξεγελάσει, άσχετα αν μετά απέδειξε ότι έκανε φόνο και τον οδήγησε στις φυλακές. Ακόμη την ενοχλεί το γεγονός, ότι χρησιμοποιεί σαν δέλεαρ πληροφορίες που έχει για τον Μόριτς, τις οποίες της δίνει με το σταγονόμετρο, για να την χειραγωγεί.

     Να όμως που τα έφερε έτσι η μοίρα, που πρέπει αναγκαστικά να συνεργαστούν. Αιτία είναι μία υπόθεση απαγωγής ανηλίκου. «Πριν από τρεις μέρες το τηλεφωνικό κέντρο για τα επείγοντα έλαβε μια κλήση. Μια γυναίκα που έκλαιγε απελπισμένα είπε ότι είχε εξαφανιστεί το μωρό της και ότι υπήρχαν παντού αίματα. Λίγο αργότερα η κλήση διακόπηκε». Η γυναίκα που τηλεφώνησε δεν πρόλαβε να δώσει ούτε διεύθυνση, ούτε λεπτομέρειες για το συμβάν πριν διακοπεί η κλήση, αλλά ούτε ξανατηλεφώνησε. Παρ’ όλα αυτά, ειδοποιήθηκε η αστυνομία και την υπόθεση ανέλαβε ο επιθεωρητής Χόλερ. Η πρώτη του εκτίμηση είναι ότι πρόκειται για απαγωγή. Είναι το έργο μιας πανίσχυρης εγκληματικής οργάνωσης, που ανάμεσα στις άλλες «δραστηριότητες» της  ασχολείται και με την εμπορία βρεφών για υιοθεσία. Απασχολεί τις αρχές-όχι μόνο στη Γερμανία αλλά και αλλού-εδώ και χρόνια, αλλά κανείς δεν κατάφερε να την εξαρθρώσει. Κι επειδή είναι σίγουρος ότι έχει πλοκάμια και μέσα στην αστυνομία, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν στεγανά και οι πληροφορίες να διαρρέουν, αποφασίζει να χρησιμοποιήσει μη συμβατικούς τρόπους και μέσα για να ερευνήσει τη υπόθεση. Ζητά τη βοήθεια του Χέγκελ, ο οποίος όμως, βρίσκεται στη φυλακή κατηγορούμενος για τη δολοφονία της γυναίκας του. Αυτός δέχεται να βοηθήσει, αλλά επειδή δεν μπορεί να κυκλοφορεί λόγω του εγκλεισμού του, θέλει να συνεργαστεί με τη Γιούλα, στις ερευνητικές ικανότητες της οποίας έχει απόλυτη εμπιστοσύνη. «Θέλω να θέσετε στη διάθεσή μου τις εξαιρετικές δημοσιογραφικές σας ικανότητες για τη διαλεύκανση αυτής της απαγωγής. Στο κάτω κάτω, εγώ είμαι κυριολεκτικά δεμένος εδώ μέσα, γι’ αυτό χρειάζεται να γίνετε τα χέρια, τα μάτια και τα αυτιά μου».  

     Η Γιούλα αρχικά αρνείται να έχει οποιαδήποτε σχέση με τον Χέγκελ. Αυτός επιμένει. «Το μωρό δεν θα μάθει ποτέ ποιοι ήταν οι πραγματικοί του γονείς. Τώρα μόνο δύο άνθρωποι υπάρχουν στον κόσμο που μπορούν να το αποτρέψουν αυτό: εσείς και εγώ. Βέβαια μόνο αν συνεργαστούμε δίπλα δίπλα». Τελικά οι αντιρρήσεις της Γιούλα κάμπτονται- για χάρη του βρέφους- και ξεκινά ένας αγώνας ενάντια στο χρόνο.

      Η συνεργασία των δύο πολύ καλών συγγραφέων έδωσε ένα αντάξιο αποτέλεσμα. Το θρίλερ «Η Συχνότητα Του Φόνου» είναι εξαιρετικό. Τίποτα δεν είναι αυτό που αρχικά δείχνει κι όλοι έχουν τα μικρά ή τα μεγάλα μυστικά τους. Ο ρυθμός είναι καταιγιστικός. Το σασπένς «χτυπάει κόκκινο» και οι ανατροπές διαδέχονται η μία την άλλη, μέχρι το αναπάντεχο φινάλε. Η «σύνδεση» με την «Ακοή» υπάρχει, αλλά ο αναγνώστης δεν χρειάζεται να έχει διαβάσει το βιβλίο εκείνο, για να παρακολουθήσει την εξέλιξη του μύθου. Απλά αν το έχει διαβάσει, θα αντιληφθεί πιο εύκολα γιατί οι χαρακτήρες, έχουν μια συγκεκριμένη συμπεριφορά. 

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ

ΚΥΠΡΟΣ 1948, Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ
Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ
Σελ. 668, Νοέμβριος 2020

 

     Το έκτο βιβλίο του Ε. Μαυρουδή με τίτλο «Το Ταξίδι», κυκλοφόρησε λίγο πριν το τέλος του 2020.

     Την Πέμπτη 4 Αυγούστου του 1977, φτάνει στο αεροδρόμιο της Λάρνακας με πτήση από το Ισραήλ, ένας 28χρονος δημοσιογράφος της Jerusalem Post, ελληνικής καταγωγής από τη μητέρα του. Την προηγούμενη ημέρα, είχε πεθάνει ο πρώτος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος από καρδιακό πρόβλημα, κι αυτός κλήθηκε να καλύψει δημοσιογραφικά την κηδεία. «Ο επίσημος σκοπός του ταξιδιού μου ήταν δημοσιογραφικός. Η κηδεία του προέδρου Μακαρίου, που είχε φύγει μια μέρα πριν από τη ζωή. Η ειδοποίηση από την εφημερίδα ήταν τόσο ξαφνική και έπρεπε να φύγω τόσο γρήγορα, που πρόλαβα μόνο να κάνω ένα τηλεφώνημα στη μητέρα μου. Η αναστάτωση που ένιωθα δεν με βοήθησε να μετρήσω πόση ώρα έμεινε σιωπηλή όταν ανέφερα τον προορισμό μου, αλλά η σιωπή της πρόδιδε την αμηχανία της».

     Η αμηχανία προερχόταν από το γεγονός ότι η Λίνα Μάτσα, έζησε τρία από τα πιο σημαντικά χρόνια της ζωής της στο νησί. Γεννήθηκε στην Πάτρα από εύπορη εβραϊκή οικογένεια εμπόρων. Μετά τις μουσικές σπουδές στην Πάτρα, οι δάσκαλοί της, έπεισαν τον πατέρα της να τη στείλει στη Βιέννη για περαιτέρω σπουδές, για να αξιοποιήσει το μουσικό της ταλέντο. Όμως το 1938, οι νόμοι της Νυρεμβέργης την υποχρέωσαν να επιστρέψει στην Ελλάδα. Στη διάρκεια της Κατοχής, προσπάθησαν χωρίς επιτυχία να κρυφτούν. Οι Γερμανοί συνέλαβαν όλη την οικογένεια που στάλθηκε στο Μάουτχαουζεν. Ο πατέρας, και η μητέρα εξοντώθηκαν στο στρατόπεδο. Η Λίνα κατάφερε να επιβιώσει. Ο κατά δέκα χρόνια μικρότερος αδελφός της Βενιαμίν (Μπέν), στάλθηκε στο Άουσβιτς. Αν και έπεσε στα χέρια του «περίφημου» γιατρού Μένγκελε, που χρησιμοποιούσε τους κρατούμενους σαν πειραματόζωα στα απάνθρωπα και πέρα από κάθε λογική πειράματά του, κατάφερε κι αυτός να επιζήσει. Όταν επέστρεψαν στην Πάτρα, βρήκαν το σπίτι τους να έχει καταληφθεί από την οικογένεια ενός υπηρέτη τους! Έτσι κατάλαβαν ποιος και γιατί τους κατέδωσε και πως οι Γερμανοί εντόπισαν την πολύ καλή κρυψώνα τους.

     Ο Βενιαμίν, αποφάσισε να πάει στην Παλαιστίνη, όπου οι εβραίοι προσπαθούσαν να δημιουργήσουν ένα νέο κράτος. Η  Λίνα, αν και είχε αντιρρήσεις τον ακολούθησε. Η περιοχή βρισκόταν εκείνη την εποχή υπό βρετανική κατοχή. Οι βρετανοί έκαναν ότι μπορούσαν για να αποτρέψουν αυτή τη μαζική μετανάστευση, μέχρι να οριστικοποιήσουν τον γενικότερο σχεδιασμό τους για τη Μέση Ανατολή. Οι θαλάσσιες περιπολίες ήταν συνεχείς. Έτσι το πλοίο που τους μετέφερε εντοπίστηκε και τους απαγορεύτηκε η αποβίβαση. «Στα ανοιχτά της Χάιφας οι Άγγλοι σταμάτησαν το καράβι τους και τους έσυραν στο λιμάνι. Από εκεί τους μετέφεραν σε ένα πλοίο πολεμικό. Κυκλοφόρησε η φήμη ότι θα τους γύριζαν πίσω, γι’ αυτό, όταν το πολεμικό σταμάτησε κοντά στην Κύπρο, εκείνη πήδησε στη θάλασσα αν και ο Μπεν δεν την άφηνε. Πολλοί προσπάθησαν να ξεφύγουν με αυτόν τον τρόπο. Κάποιοι πνίγηκαν. Εκείνη τη βοήθησαν κάποιοι ντόπιοι και αργότερα ξαναβρέθηκε με τον αδελφό της, που στο μεταξύ είχε μεταφερθεί στο στρατόπεδο». Αυτό ήταν ένα από τα στρατόπεδα εβραίων προσφύγων που είχαν δημιουργήσει οι βρετανοί και στα οποία οδηγούνταν όσοι συλλαμβάνονταν στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν την Παλαιστίνη. Η Λίνα και ο Μπεν έζησαν στην Κύπρο μέχρι το 1949, όταν κατάφεραν να μεταναστεύσουν στο νεοσύστατο κράτος του Ισραήλ. Λίγο μετά γεννήθηκε ο γιος της, ο οποίος το 1977 «επέστρεψε» στην Κύπρο για να εκτελέσει το δημοσιογραφικό του καθήκον, αλλά και για να προσπαθήσει να λύσει ένα «μυστήριο» που τον αφορούσε προσωπικά! Να βρει τον βιολογικό του πατέρα, την ταυτότητα του οποίου η μητέρα του, δεν του είχε ποτέ αποκαλύψει, όσες φορές κι αν την είχε ρωτήσει! «Για τον φυσικό μου πατέρα απέφευγε να μου μιλήσει. Όσο μεγάλωνα κι ωρίμαζα τόσο με ξένιζε η αντίδρασή της όταν την ρωτούσα γι’ αυτόν. Γύριζε το κεφάλι αλλού και δεν απαντούσε».

     Με την άφιξή του στην Κύπρο, αρχίζει να αναζητά ανθρώπους που γνώριζαν τη μητέρα του. Πιστεύει πως ίσως μέσα από τις αφηγήσεις τους, θα του αποκάλυπταν στοιχεία που θα του δώσουν την ευκαιρία να βρει επιτέλους τον πατέρα που τόσο του λείπει…

     Μέσα από την αναζήτηση, τις επαφές και τις συζητήσεις του νεαρού δημοσιογράφου, ο συγγραφέας βρίσκει την ευκαιρία να μας κάνει κοινωνούς των πολλών πτυχών του Κυπριακού. Ενός θέματος που υπήρξε ευθύς εξ αρχής προβληματικό και δύσκολο. Κάτι που οφείλεται κυρίως  στην πάγια τακτική που ακολουθούσε διαχρονικά η βρετανική εξωτερική πολιτική, του «διαίρει και βασίλευε» και που δημιούργησε προβλήματα που απασχολούν και ταλανίζουν ακόμη λαούς και χώρες. Όμως οφείλεται στο ότι κι αυτό, όπως και πολλά ακόμη ζητήματα, έπεσε θύμα του εθνικού μας σπορ! Του διχασμού. Η ελληνική και ελληνοκυπριακή πλευρά δεν είχαν ξεκάθαρη και κοινή άποψη για το τι πραγματικά θέλουν για το μέλλον. Ο καθένας είχε τη δική «ατζέντα» και προσπαθούσε να την προωθήσει. Τα κομμουνιστικά κόμματα που εμπλέκονταν (ΑΚΕΛ, ΚΚΕ) είχαν το καθένα διαφορετική προσέγγιση στο ζήτημα. Το ίδιο και η Δεξιά που τα διάφορα παρακλάδια της επιθυμούσαν διαφορετική λύση. Τελικά το 1960, ανακηρύχθηκε η Κύπρος ανεξάρτητο κράτος. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος επέλεξε αντί της διχοτόμησης που πρόκριναν οι Βρετανοί με το «σχέδιο Μακ Μίλλαν» την ανεξαρτησία. Δυστυχώς οι όροι με τους οποίους ιδρύθηκε το νέο κράτος καθιστούσαν την επιβίωσή του δύσκολη. Οι συνθήκες και το Σύνταγμα έδιναν στους Τούρκους εξουσία δυσανάλογη με τον πληθυσμό τους. Εκτός από την αντιπροεδρία, τους έδινε το 30% στο υπουργικό συμβούλιο, τον στρατό, τη δημόσια διοίκηση κλπ, έναντι πληθυσμού 18%. Αποτέλεσμα ήταν να προβάλουν συνεχώς προσκόμματα, να δημιουργούνται πολιτικές τριβές και δυσκολίες στη λειτουργία του κράτους. Το 1974, η χούντα των Αθηνών επιχείρησε πραξικόπημα εναντίον του νόμιμου προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπου Μακαρίου. Αυτό έδωσε την αφορμή στην Τουρκία να εισβάλλει στο νησί, με πρόσχημα την προστασία των τουρκοκυπρίων και να καταλάβει το 38%. Η αντίσταση που πρόβαλε η ΕΛΔΥΚ και η Εθνική Φρουρά ήταν καταδικασμένη. Η πρώτη είχε αποδυναμωθεί με ευθύνη της χουντικής κυβέρνησης και η δεύτερη ήταν διχασμένη λόγω του πραξικοπήματος. Ελλάδα και Τουρκία έφτασαν στα πρόθυρα του πολέμου. Ο οποίος ευτυχώς δεν ξέσπασε γιατί εκτός από το κόστος σε ζωές και οικονομία, η Ελλάδα θα είχε υποστεί ήττα ανάλογη του 1897, αφού όπως έδειξε η χαοτική-οπερετική επιστράτευση, δεν υπήρχε σχέδιο ή αν υπήρχε δεν λειτούργησε. Όλα αυτά όμως θα μπορούσαν να είναι τα  θέματα ενός άλλου βιβλίου!

     Το ιστορικό μυθιστόρημα «Το Ταξίδι» είναι εξαιρετικό τόσο στο «μυθιστορηματικό» όσο και στο «ιστορικό» μέρος. Με καλά δομημένους χαρακτήρες. Με επιδέξια χτισμένο μύθο, που υποστηρίζεται από δυσεύρετα ιστορικά ντοκουμέντα. Με πολύ προσεκτικές συμπληρώσεις στα κενά και τις ελλείψεις που αφήνουν τα ντοκουμέντα αυτά. Γραμμένο με τον μοναδικό τρόπο του Ε. Μαυρουδή, κρατά αδιάπτωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη και στις 660 σελίδες του. «Διδάσκει» Ιστορία, χωρίς ίχνος διδακτισμού. Με τη λύση του «μυστηρίου» της πατρότητας του ανώνυμου αφηγητή-δημοσιογράφου, να λύνεται στην τελευταία –κυριολεκτικά- σελίδα και πιο συγκεκριμένα στην προτελευταία αράδα, δίνοντας έτσι απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα του αναγνώστη. Μια μοναδική περιδιάβαση στις απαρχές των γεγονότων που οδήγησαν σ’ αυτό που ονομάζουμε Κυπριακή τραγωδία!

     Το βιβλίο περιλαμβάνει σημειώσεις που αφορούν τα ιστορικά ντοκουμέντα που χρησιμοποιήθηκαν, κατάλογο των μυθιστορηματικών χαρακτήρων και χρήσιμα βιογραφικά στοιχεία των ιστορικών προσώπων που αναφέρονται στις σελίδες του. Στην αρχή του κάθε κεφαλαίου, υπάρχουν έργα με πενάκι της ζωγράφου Σταυρούλας Βελισσαροπούλου, που έγιναν ειδικά για το βιβλίο και απεικονίζουν χώρους και τοπία στα οποία εκτυλίσσεται ένα μέρος της ιστορίας.   

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΗΣ ΘΕΑΣ

 
ΔΗΜΗΤΡΑ ΙΩΑΝΝΟΥ

Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Σελ.431, Νοέμβριος 2020

 

     Το καινούριο μυθιστόρημα της Δ. Ιωάννου που έχει τίτλο «Ο Χορός Της Θεάς» και κυκλοφόρησε πρόσφατα, είναι διαφορετικό θεματικά από τα προηγούμενα βιβλία της και μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε ως αρχαιολογικό θρίλερ.

     Ο Νικηφόρος Έξαρχος, είναι αρχαιολόγος και καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Αθήνας. Σε μια ημερίδα της Αρχαιολογικής Σχολής, κάνει μια σημαντική ανακοίνωση για μια τραγωδία του Σοφοκλή, που προκαλεί εντύπωση. Αμέσως μετά, παθαίνει κρίση ισχυρού αλλεργικού σοκ κι επειδή δεν λαμβάνει εγκαίρως την απαραίτητη ένεση, χάνει τη ζωή του. Λίγο πριν αφήσει την τελευταία του πνοή, ψιθυρίζει κάποια λόγια στην κόρη του Νίκη, η οποία ακολουθώντας την οικογενειακή παράδοση είναι επίσης αρχαιολόγος και παραβρίσκεται στην ημερίδα. «Νίκη… Βρες τη… Νίκη… Βρες τον μηχανισμό… Βρες τους Πενήντα Πέντε… Πρόσεξε, κίνδυνος… Κινδυνεύεις… Υποσχέσου μου… υποσχέσου μου».

     Η Νίκη είναι πεπεισμένη ότι τα ίχνη καρυδιού που υπήρχαν στον καφέ του πατέρα της και προκάλεσαν το αλλεργικό σοκ –πολλοί γνώριζαν ότι ο Έξαρχος είχε αυτήν την αλλεργία- δεν βρέθηκαν τυχαία εκεί. Κάποιος τα έριξε μέσα στο ρόφημα και τον δολοφόνησε! Αντιλαμβάνεται ότι σχετίζεται με την ανακάλυψη από τον πατέρα της ενός αγάλματος, που το έκρυψε μέχρι να διασφαλίσει την μεταφορά του στα χέρια των ανθρώπων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, χωρίς να ανακοινώσει ή να αποκαλύψει το παραμικρό. Πρόκειται για τη «Νίκη Του Περικλέους» του Φειδία! Ο γλύπτης λέγεται ότι χρησιμοποίησε σαν μοντέλο την Ασπασία, και εικάζεται ότι είναι η πιο πιστή απεικόνιση της γυναίκας που επηρέασε σε σημαντικό βαθμό τις εξελίξεις στην Αθηναϊκή Δημοκρατία τον 5^ο αιώνα π. Χ. «Αρχικά το όνομα του δημιουργού του το καθιστά ανυπολόγιστης αξίας. Έπειτα, η αναφορά του στα κείμενα των πιο πολυδιαβασμένων αρχαίων συγγραφέων έχει δημιουργήσει έναν θρύλο και έχει πυροδοτήσει ένα κυνήγι θησαυρού που διαρκεί αιώνες τώρα. Αυτός που θα τη βρει πρώτος σίγουρα θα παραμείνει στην ιστορία. Κάθε αρχαιολόγος επιθυμεί να την ανακαλύψει, κάθε αρχαιοκάπηλος ποθεί να την εκμεταλλευτεί, κάθε συλλέκτης καίγεται να τη συμπεριλάβει στη συλλογή του και κάθε απλός άνθρωπος θέλει να αντικρίσει το πρόσωπο της Ασπασίας…». (Το άγαλμα αποτελεί συγγραφική επινόηση και δεν υπήρξε στην πραγματικότητα). Η Νίκη ξεκινά μια «διπλή» έρευνα. Πρέπει να βρει αφενός ποιος δολοφόνησε τον πατέρα της και αφετέρου την κρύπτη του αγάλματος.

     Σ’ αυτή της την προσπάθεια, θα βρει έναν αναπάντεχο σύμμαχο. Την ετεροθαλή αδελφή της Ηλέκτρα, που ζει στο Λονδίνο, με την οποία δεν θέλει να έχει από επιλογή καμία επαφή και ήρθε στην Αθήνα μόλις έμαθε όσα συνέβησαν! Η μητέρα της Νίκης, η Ευθυμία, εργαζόταν στο μέγαρο της οικογένειας Εξάρχου. Άρχισε μια ερωτική περιπέτεια με τον νεαρό τότε Νικηφόρο, η οποία κατέληξε σε εγκυμοσύνη. Ο Νικηφόρος αποφάσισε να παντρευτεί την Ευθυμία, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν ερωτευμένος μαζί της και παρότι τους χώριζαν πολλά: κοινωνική θέση, μόρφωση παιδεία. Τους ένωνε όμως ένα παιδί: η Νίκη, που έπρεπε να μεγαλώσει σε μια «κανονική» οικογένεια.  Λίγα χρόνια αργότερα, ο Νικηφόρος γνώρισε στην Αγγλία μια γυναίκα, την Αλεξία Σταμάτη, που δίδασκε σε ελληνικό σχολείο στο Λονδίνο, την οποία ερωτεύτηκε πραγματικά. Έκανε μαζί της κι ένα παιδί, την Ηλέκτρα. Όμως η Ευθυμία αρνήθηκε να αποδεχθεί τη νέα κατάσταση κι αρνήθηκε να δώσει διαζύγιο στον Νικηφόρο, ο οποίος για άγνωστους λόγους δεν επέμενε, αν και η καρδιά του ήταν πάντα κοντά στην Αλεξία. (Οι λόγοι που δεν του επέτρεψαν να επιμείνει, εξηγούνται προς το τέλος του βιβλίου). Η Νίκη μεγάλωσε «δηλητηριασμένη» από τη μητέρα της, με μίσος γι’ αυτές τις δύο γυναίκες. Πίστευε ότι ήθελαν να της κλέψουν τον πατέρα. Τελικά «οι επιταγές της Μοίρας υπήρξαν τραγικές και σκληρές και ο Νικηφόρος Έξαρχος έχασε τις δύο γυναίκες που σημάδεψαν τη ζωή του μέσα σε ένα μήνα». Η Ευθυμία  ασθένησε από καρκίνο και πέθανε, ενώ η Αλεξία χάθηκε σε δυστύχημα με αυτοκίνητο.

     Τώρα, η αδελφή της οποίας δεν ήθελε ούτε την ύπαρξή της να θυμάται, βρίσκεται δίπλα στη Νίκη. «Ανεξάρτητα από το πώς νιώθουμε η μία για την άλλη, θα ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να μάθουμε την αλήθεια και θα ξεδιαλύνουμε όλη αυτή τη φοβερή ιστορία. Το χρωστάμε στο μπαμπά!». Θα υποστηρίξει την άποψη της για το θάνατο του πατέρα τους και θα τη βοηθήσει να ξεφύγει από όσους εποφθαλμιούν το άγαλμα και χρησιμοποιούν κάθε μέσον για να το αποκτήσουν. «Νιώθω σαν να έχουμε απέναντι μας ένα μπουλούκι εχθρών που είναι ικανό να μας ποδοπατήσει για να αρπάξει το αγαλματίδιο».

     Το μυθιστόρημα «Ο Χορός Της Θεάς», καταδεικνύει με εμφατικό τρόπο, τον αγώνα που δίνεται από τους αρχαιολόγους από τη μια πλευρά και τους αρχαιοκάπηλους και τους συλλέκτες από την άλλη. Για να αναδείξουν και να προστατέψουν οι μεν και να εκμεταλλευτούν οι δε, τους θησαυρούς της πολιτιστικής κληρονομιάς  που κρύβει στα σπλάχνα της η ελληνική γη. Είναι καλοδουλεμένο, με ωραίο και λυρικό τρόπο γραφής και κυρίως σε σωστά ελληνικά!  Έχει σασπένς και αγωνία (όπως έλεγε ο Α. Χίτσκοκ, «στη λογοτεχνία, η αγωνία είναι το χαρακτηριστικό εκείνο που σας προκαλεί την επιθυμία να συνεχίσετε να διαβάζετε για να μάθετε τι θα συμβεί μετά»). Θα μπορούσε όμως να είναι πιο σφιχτοδεμένο, αν η συγγραφέας  ασχολούνταν λιγότερο με τις ερωτικές περιπέτειες των δύο κεντρικών χαρακτήρων του έργου της.

ΞΕΡΟΛΙΘΙΑ

 ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΡΑΚΗΣ

Εκδόσεις ΤΟΠΟΣ

Σελ. 186, Οκτώβριος 2020

 

     Το νέο μυθιστόρημα του Β. Τσιράκη «Ξερολιθιά», που κυκλοφόρησε πριν από δύο μήνες, αναφέρεται στις επιπτώσεις που είχε - και σε πολλές περιπτώσεις εξακολουθεί να έχει - στις ζωές των ανθρώπων, η οικονομική κατάρρευση που άρχισε μετά την Ολυμπιάδα του 2004.

     «Η Αθήνα άλλαζε, το μετρό, η Αττική Οδός, τα ολυμπιακά έργα. Η οικονομία σε πρωτόγνωρους ρυθμούς ανάπτυξης. Το ευρώ, οι φτηνές πτήσεις σε εξωτικούς προορισμούς. Η νέα ψηφιακή τεχνολογία. Το κινητό με ενσωματωμένη φωτογραφική μηχανή και βιντεοκάμερα. Το ίντερνετ…». Και ξαφνικά, όλη αυτή η «φούσκα» άρχισε να ξεφουσκώνει. Η αρχή έγινε από τον κατασκευαστικό τομέα. Που έπαψε να χρηματοδοτείται αφειδώς. Μεγάλα έργα δεν υπήρχαν πια. Γι’ αυτό αρχίζουν οι περικοπές εξόδων. Οι πρώτοι που την «πληρώνουν» σε αυτές τις περιπτώσεις είναι οι εργαζόμενοι.

     Την ιστορία αυτών των εργαζόμενων αφηγείται ο Άγγελος Αποστολίδης, απολυμένος κι αυτός από τη μεγάλη διαφημιστική εταιρεία στην οποία εργαζόταν τα τελευταία χρόνια. Γεννήθηκε στο Ναύπλιο. Στη διάρκεια της φοίτησης στο Λύκειο, ήρθε σε επαφή με την νέα ελληνική λογοτεχνία, γοητεύτηκε και παρά τις αντιρρήσεις των γονιών του, έγινε φιλόλογος. Στη Φιλοσοφική γνώρισε την Ηρώ με την μαγική φωνή. «Να τραγουδά σμυρναίικα στα γλέντια της Φιλοσοφικής και να μην πέφτει καρφίτσα». Έγιναν  ζευγάρι κι αποφάσισαν να ζήσουν στην Αθήνα. Ο Άγγελος προσλήφθηκε στην διαφημιστική ως κειμενογράφος και η Ηρώ άρχισε να «χτίζει» καριέρα στο τραγούδι.

     Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της κατηγορίας των εργαζόμενων είναι και ο Παύλος Δημάδης, που γεννήθηκε στην Κοζάνη. Παρά την έφεσή του στη ζωγραφική, σπούδασε πολιτικός μηχανικός. Εργάστηκε σε μελετητικό γραφείο, μια δουλειά που του άφηνε χρόνο να ασχολείται με την μεγάλη του αγάπη, τη ζωγραφική. Μετά από πέντε χρόνια, αποφάσισε να κάνει το επόμενο βήμα. Απάντησε σε αγγελία και προσλήφθηκε σε μεγάλη εταιρεία κατασκευών, που αναλάμβανε μεγάλα έργα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η ζωή του Παύλου άλλαξε. Όπως άλλαξε και η νοοτροπία του. Άρχισε τα ταξίδια στα εργοτάξια της εταιρείας και σε ένα από αυτά στο Βελιγράδι, γνώρισε την Σόνια Μάρκοβιτς. Η Σόνια ήταν κόρη ενός στελέχους του ΚΚ Γιουγκοσλαβίας, που συνέχισε να υποστηρίζει τον Μιλόσεβιτς, ακόμα και μετά την πτώση του καθεστώτος. Επειδή η κόρη του τασσόταν ανοιχτά κατά του Μιλόσεβιτς και συμμετείχε στις διαδηλώσεις εναντίον του, ο πατέρας της, την έδιωξε από το σπίτι. Αυτή για να επιβιώσει, βρήκε δουλειά στο μεγάλο ξενοδοχείο όπου κατέλυσε ο Παύλος. Λίγο καιρό αργότερα παντρεύτηκαν στην Αθήνα.

     Οι ζωές όλων αυτών, ανατρέπονται δραματικά, όταν αρχίζει η οικονομία να μην πηγαίνει τόσο καλά. Οι μεγάλες εταιρείες, αρχίζουν τις απολύσεις και εισάγουν νέα ήθη στις εργασιακές σχέσεις. Με το πρόσχημα του εκσυγχρονισμού των διαδικασιών στον τρόπο εργασίας και διοίκησης, αλλάζουν τις σχέσεις ανάμεσα στους εργαζόμενους. Συνδικαλισμός και αλληλεγγύη είναι λέξεις άγνωστες. Αντίθετα, τους ωθούν να διαγκωνίζονται  μεταξύ τους για την επίτευξη των στόχων, που θα τους εξασφαλίσει μια προαγωγή, μια ανέλιξη στην ιεραρχία, που θα τους κάνουν να ξεχωρίσουν από τη «μάζα» και να γίνουν «στελέχη». Τα οποία βέβαια, δεν έχουν ωράριο, ελεύθερο χρόνο, προσωπική ζωή. Κάτι που μοιραία οδηγεί σε διάρρηξη των δεσμών και πλήρη αποδόμηση των οικογενειακών σχέσεων.  

     Ο Β. Τσιράκης καταφέρνει να περιγράψει αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα με τον καλύτερο τρόπο. Είναι μοναδική η σκιαγράφηση της ψυχολογίας των απολυόμενων από την άρνηση να δεχθούν το γεγονός της απόλυσης, μέχρι την αποδοχή και-σύμφωνα με το καλό σενάριο-την αλλαγή νοοτροπίας. Τη συνειδητοποίηση ότι αυτά που έχασαν ήταν περισσότερα από αυτά που κέρδισαν όντας αφοσιωμένοι με σώμα και ψυχή στο κυνήγι της «επιτυχίας» και του χρήματος. (Είναι χαρακτηριστικό το δίλλημα που στέρησε από τον Παύλο τον ύπνο το βράδυ της 14^ης Δεκεμβρίου!). Εξαιρετική η γλώσσα κάνει το κείμενο να ρέει αβίαστα. Μοναδικός ο τρόπος γραφής και το εύρημα του 14χρονου μετανάστη που κάνει καίριες «εμφανίσεις» στις σημαντικές στιγμές του βίου των χαρακτήρων του. Η «Ξερολιθιά» είναι μια εξαιρετική αναγνωστική επιλογή. Ένα μυθιστόρημα που θα ικανοποιήσει κάθε αναγνώστη.

 

ΙΕΡΗ ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΝΥΧΤΑ

MICHAEL CONNELLY
Μετάφραση ΧΡΙΣΤΙΑΝΝΑ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΥ
Εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ
Σελ. 533, Σεπτέμβριος 2020

      Το βιβλίο «Ιερή Σκοτεινή Νύχτα» του γνωστού αμερικανού συγγραφέα Μ. Κόνελι, είναι το δεύτερο μυθιστόρημα με κεντρικό χαρακτήρα την ντετέκτιβ Ρενέ Μπάλαρντ του Αστυνομικού Τμήματος του Χόλυγουντ στο L.A. Η οποία εξακολουθεί να δουλεύει στην «τελευταία παράσταση» (late show), όπως είναι γνωστή στην αστυνομική αργκό, η νυχτερινή βάρδια.

     Σ’ αυτήν την όχι και τόσο τιμητική θέση, βρέθηκε όταν ο πρώην συνεργάτης της, την «πούλησε». Δεν κατέθεσε υπέρ της-ενώ ήξερε, είχε δει ότι έχει δίκιο-σε μια υπόθεση σεξουαλικής παρενόχλησης από ανώτερο. Ο καταγγελλόμενος αθωώθηκε και η Μπάλαρντ, μετατέθηκε ή καλύτερα απομακρύνθηκε από τη Δίωξη Εγκλημάτων Κατά Ζωής και Ιδιοκτησίας. Κατά τη νυχτερινή βάρδια, δεν μπορεί να ολοκληρώσει καμία έρευνα απ’ όσες υποθέσεις τυχαίνουν τα βράδια, παρά το γεγονός ότι είναι ικανότατη, αφού το επόμενο πρωί, πρέπει να τις παραδώσει στην πρωινή βάρδια για να συνεχίσουν την εξιχνίαση. Αυτόν τον καιρό μάλιστα, δουλεύει μόνη, αφού ο νέος της συνεργάτης, βρίσκεται σε άδεια λόγω πένθους. Και δεν υπήρχαν αντικαταστάτες για την «τρελή» νυχτερινή βάρδια. «Η γυναίκα του είχε ηττηθεί μετά από μακρά και επώδυνη μάχη με τον καρκίνο. Η απώλειά της τον είχε τσακίσει…».

     Επιστρέφοντας ένα βράδυ στο Τμήμα, είδε έναν άγνωστο άντρα να ψάχνει στο αρχείο με τις παλιές υποθέσεις! «Ο άντρας που είδε τώρα η Μπάλαρντ να ανοίγει ένα άλλο συρτάρι για να ελέγξει το περιεχόμενο δεν ήταν κάποιος ντετέκτιβ που γνώριζε, και τους ήξερε όλους από τις μηνιαίες συναντήσεις της ομάδας που την έφερναν στο τμήμα πρωινές ώρες. Ο άντρας που ψαχούλευε τις αρχειοθήκες φαινομενικά στα κουτουρού είχε γκρίζα μαλλιά και μουστάκι. Η Μπάλαρντ κατάλαβε ενστικτωδώς ότι δεν ανήκε εδώ. Σάρωσε με το βλέμμα τον θάλαμο των ντετέκτιβ για να δει αν υπήρχε κανείς άλλος. Δεν είδε πουθενά ψυχή ζώσα».

     Τον ακινητοποίησε και ζήτησε εξηγήσεις. Ο άντρας αποκάλυψε ότι ήταν ο Χάρι Μπος, συνταξιούχος αστυνομικός (κεντρικός χαρακτήρας σε προηγούμενα μυθιστορήματα του Κόνελι). Για να συμπληρώσει το εισόδημά του, εργάζεται «ως έφεδρος αστυνομικός στο τμήμα του Σαν Φερνάντο τα τρία τελευταία χρόνια, κυρίως πάνω στις συσσωρευμένες ανεξιχνίαστες υποθέσεις κάθε είδους: φόνους, βιασμούς, επιθέσεις. Αλλά η δουλειά ήταν μερικής απασχόλησης».

     Όμως δεν είναι κάποια από αυτές τις υποθέσεις που τον έκανε να ψάχνει το αρχείο. Ήταν μια άλλη υπόθεση, την οποία δεν είχε καταφέρει να εξιχνιάσει εδώ κι εννέα χρόνια και του είχε γίνει εμμονή. Αφορά το θάνατο της Ντέιζι Κλέιτον, μιας δεκαπεντάχρονης που το έσκασε από το σπίτι της και κατέληξε στους δρόμους μιας κακόφημης περιοχής του Χόλυγουντ, όπου δολοφονήθηκε βάναυσα. «Η πρώτη αστυνομική αναφορά στην Ντέιζι χρονολογούνταν δεκαέξι μήνες πριν από το θάνατό της. Την ακολούθησαν αρκετές ακόμη συλλήψεις για χρήση ουσιών, αλητεία και πορνεία […] Συνήθιζε να περιφέρεται στα πέριξ ενός εμπορικού κέντρου. Εκεί υπήρχε ένα μίνι μάρκετ και μια κάβα. Προσέγγιζε άντρες που έβγαιναν από τα μαγαζιά και κατόπιν έκανε σεξ μαζί τους μέσα στα αυτοκίνητά τους, σε κάποιο από τα γύρω σοκάκια». Μέχρι που κάποιο βράδυ μπήκε στο «λάθος» αυτοκίνητο. «Η σορός της βρέθηκε το επόμενο βράδυ σε ένα από τα σοκάκια όπου οδηγούσε τους πελάτες της. Ήταν γυμνή και υπήρχαν σαφείς ενδείξεις βασανισμού […] Η ιατροδικαστική έκθεση κατέγραφε ως αιτία θανάτου τον στραγγαλισμό με γυμνά χέρια. Διευκρίνιζε μάλιστα ότι τα σημάδια που άφησαν τα χέρια του δράστη στον λαιμό του θύματος υποδείκνυαν ότι στραγγαλίστηκε από πίσω πιθανότατα κατά τη διάρκεια νέας σεξουαλικής επίθεσης». Αυτό που έκανε ιδιαίτερη εντύπωση στους αστυνομικούς, ήταν η επιμέλεια με την οποία καθαρίστηκε η σορός με εμβάπτιση σε χλώριο, ώστε να εξαλειφθεί η πιθανότητα να βρεθεί έστω και κάποιο απειροελάχιστο ίχνος DNA, που θα οδηγούσε στον εντοπισμό του δράστη!

     Η Μπάλαρντ, θέλησε να ρίξει μια ματιά στον φάκελο της υπόθεσης. Αν και ήταν έμπειρη αστυνομικός και είχε αντικρίσει κατάματα τα αποτελέσματα της δράσης της σκοτεινής πλευράς του ανθρώπου, «η ηλικία του θύματος, τα σημάδια στο σώμα και στον λαιμό της που πρόδιδαν τη συντριπτική δύναμη του φονιά της, η τελική εναπόθεσή της, ολόγυμνη μέσα στα χυμένα απορρίμματα ενός εμπορικού κάδου», την συγκλόνισαν. Η απόφαση ήρθε σχεδόν αβίαστα. «Ήθελε να έχει συμμετοχή σε ότι είχε βάλει μπροστά ο Χάρι Μπος». Ήθελε να συμμετέχει στις έρευνες, ώστε να βρεθεί ο δράστης και να οδηγηθεί ενώπιον της δικαιοσύνης. Όμως είναι δύο διαφορετικοί χαρακτήρες που ο καθένας έχει τα «θέματά» του και τις ιδιαιτερότητές του. Θα μπορέσουν να συνεργαστούν και να εμπνεύσει ο ένας στον άλλο την εμπιστοσύνη που είναι απαραίτητη για την αίσια έκβαση της υπόθεσης;

     Με το μυθιστόρημά του αυτό, ο Κόνελι, αποδεικνύει για μια ακόμη φορά, ότι δίκαια συγκαταλέγεται στους «μαιτρ» του αστυνομικού μυθιστορήματος. Εξαιρετικός ρυθμός και πλοκή, σασπένς, μοναδικός τρόπος γραφής με την ένθεση κι άλλων ιστοριών στον «κεντρικό» μύθο που αυξάνουν την αγωνία και την αδημονία του αναγνώστη και δύο χαρακτήρες που δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν αντισυμβατικές μεθόδους κάποιες φορές, αλλά και με τις ιδιαιτερότητές του ο καθένας, κυρίως από «πληγές» του παρελθόντος, αλλά και από την συμπεριφορά της ιεραρχίας της Υπηρεσίας απέναντί τους, που δεν δίστασε να τους χρησιμοποιήσει σαν σάκους του μποξ κι εξιλαστήρια θύματα.    

ΝΥΧΤΕΡΙΝΟΣ ΠΡΑΚΤΟΡΑΣ

MATTHEW QUIRK
Μετάφραση: ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΪΔΟΥΣΗ
Εκδόσεις: ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
Σελ. 460, Οκτώβριος 2020

      Το εξαιρετικό μυθιστόρημα «Νυχτερινός Πράκτορας», είναι το πρώτο βιβλίο του αμερικανού M. Quirk, που μεταφράζεται στα ελληνικά.

     Ο Πίτερ Σάδερλαντ, είναι ένας νεαρός πράκτορας του FBI. Έχει «βαρύ» οικογενειακό παρελθόν. Ο πατέρας του, που ήταν επίσης πράκτορας, κατηγορήθηκε ότι διενήργησε κατασκοπία σε βάρος της χώρας του, για λογαριασμό των Ρώσων. Οι κατηγορίες δεν αποδείχτηκαν ποτέ, αλλά ο ίδιος αποσύρθηκε από την υπηρεσία και η ρετσινιά παρέμεινε. Λίγα χρόνια αργότερα, σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Το αυτοκίνητο που οδηγούσε καρφώθηκε στις μπάρες ενός αυτοκινητόδρομου. Κανένας δεν έμαθε ποτέ αν ήταν πράγματι ατύχημα, αν ο ίδιος επέλεξε αυτόν τον τρόπο να αυτοκτονήσει ή αν συνέβη κάτι άλλο. Το οικογενειακό παρελθόν όμως, επηρεάζει την εξέλιξη του Πίτερ στην ιεραρχία της υπηρεσίας. «…ποτέ δεν τον είχαν εμπιστευτεί πραγματικά. Το ιστορικό του πατέρα του αμαύρωνε πάντα το δικό του». Οι προαγωγές ποτέ δεν ερχόταν. Ήταν πάντα ο γιος του προδότη.

     Όμως κάτι φαίνεται να αλλάζει. Προς μεγάλη του έκπληξη, του αναθέτουν υπηρεσία στον Λευκό Οίκο! «Δούλευε για το FBI και, μετά από μια σειρά γεγονότων που ακόμη δεν είχε καλοκαταλάβει, είχε βρεθεί αποσπασμένος στον Λευκό Οίκο. Είχε αναλάβει το γραφείο νυχτερινής δράσης στην Αίθουσα Διαχείρισης Κρίσεων, με δωδεκάωρη βάρδια από τις εφτά το απόγευμα ως τις εφτά το πρωί. Με δύο λόγια, βρισκόταν πάνω από μια γραμμή έκτακτης ανάγκης όλη νύχτα κάθε νύχτα και περίμενε κάποιο τηλεφώνημα που ίσως να μην γινόταν ποτέ». Αν κάποια στιγμή χτυπούσε το τηλέφωνο, έπρεπε να ενημερώσει αμέσως γι’ αυτά που θα του έλεγε ο συνομιλητής του, τον Τζέιμς Χόκινς, που ήταν ο πιο έμπιστος άνθρωπος του Προέδρου σε θέματα ασφαλείας, αντικατασκοπίας και τρομοκρατίας ή σε περίπτωση απουσίας του, την Προσωπάρχη του Λευκού Οίκου Ντάϊαν Φαρ, η οποία και ήταν αυτή που επιδίωξε την απόσπασή του στην Αίθουσα Διαχείρισης Κρίσεων. Κυρίως, όπως έλεγε, λόγω του άψογου φακέλου του Πίτερ.

     Στους δέκα μήνες που βρισκόταν σε υπηρεσία, το τηλέφωνο χτύπησε μόνο μία φορά. Στην άλλη άκρη της γραμμής, ήταν κάποιος ο οποίος φαινόταν συγκροτημένος, απάντησε σωστά στην ερώτηση για τον κωδικό επιβεβαίωσης κι ο Πίτερ, έκανε αυτό που επέβαλε το πρωτόκολλο ενεργειών. «Είχε περάσει όλη του τη ζωή πιστεύοντας ότι αν ακολουθούσε τους κανόνες θα ήταν εντάξει. Θα μπορούσε να επανορθώσει για τα σφάλματα του πατέρα του. Η ειλικρίνεια θα τον έσωζε».

     Όμως εκείνο το δεύτερο τηλεφώνημα στις 284 μέρες αναμονής, στη μία μετά τα μεσάνυχτα ήταν εντελώς διαφορετικό. Αυτή τη φορά συνομιλητής ήταν μια νεαρή (όπως φαινόταν από τη φωνή) κατατρομαγμένη γυναίκα. «Νυχτερινή δράση. Μου είπαν να σας πω αυτό. Ότι θα ξέρατε τι να κάνετε. Με λένε Ρόουζ Λάρκιν. Είναι εδώ. Είναι μέσα, θα με σκοτώσει». Τα παρεπόμενα αυτού του τηλεφωνήματος, είναι τα πρώτα στοιχεία που φανερώνουν στον Σάδερλαντ, ότι εξυφαίνεται μια μεγάλη συνωμοσία σε βάρος των ΗΠΑ. Είναι κάτι που ετοιμάζεται εδώ και χρόνια. Τα νήματα τα κινεί κάποιος που βρίσκεται στα υψηλά κλιμάκια του Λευκού Οίκου και δουλεύει για τη Ρωσία. Για να σώσει τη χώρα, θα πρέπει να επιλέξει αν θα ακολουθήσει τους κανόνες ή αν θα κάνει αυτό που ο ίδιος πιστεύει ότι είναι το σωστό!

     Το θρίλερ του Quirk, είναι συναρπαστικό. Με σασπένς και σκηνές καταιγιστικής δράσης. Το δημοσιογραφικό παρελθόν του συγγραφέα του και η εμπειρία του στην έρευνα, το κάνει να είναι και αποκαλυπτικό, αφού δείχνει πως λειτουργούν κάποιοι θεσμοί και την παρασκηνιακή δράση κάποιων που βρίσκονται κοντά στις πηγές της εξουσίας. Τέλος, είναι και επίκαιρο, αφού περιλαμβάνει ένα σενάριο, για το πώς μια μεγάλη δύναμη, θα μπορούσε να επηρεάσει τις εκλογές των ΗΠΑ-κάτι που ακούστηκε έντονα για τις εκλογές που έφεραν τον απερχόμενο εντός των επόμενων ημερών Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία-και να καταστήσει τον πρόεδρο ανδρείκελο κι ενεργούμενο. Διαβάζεται με μεγάλο ενδιαφέρον!