Η ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ

CARLO LUCARELLI
Μετάφραση ΜΑΡ. ΣΠΥΡΙΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΤΟΝΙΑ ΤΣΙΤΣΟΒΙΤΣ
Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ
Σελ. 445, Σεπτέμβριος 2012

     Το βιβλίο που σας παρουσιάζω σήμερα, περιλαμβάνει τρία έργα, τα οποία θα χαρακτήριζα αστυνομικές νουβέλες.

     Ο συγγραφέας, ο οποίος μελέτησε την περίοδο του φασισμού στην Ιταλία, τοποθετεί χρονικά τα έργα του τον Απρίλιο και Μάιο του 1945 το πρώτο και το δεύτερο, όταν η Ιταλία απελευθερώνεται λίγο-λίγο από τους Συμμάχους και την πίεση του αντιστασιακού κινήματος και τον Απρίλιο του 1948 το τρίτο. Ήρωάς του ο επιθεωρητής Ντε Λούκα, ένας άνθρωπος που το κύριο μέλημά του είναι να κάνει καλά και σωστά τη δουλειά του, χωρίς να πολυεξετάζει την πολιτική κατάσταση. Δεν είναι φασίστας, αλλά ούτε και αντιστασιακός. Πράγμα που σημαίνει ότι με τη στάση του ανέχτηκε το φασισμό. Αλλά που επίσης σημαίνει ότι δεν έχει «προστασία» να τον καλύπτει όταν οι έρευνές του φέρνουν στο φως στοιχεία που δεν συμφέρουν σε κάποιους, και μάλιστα σε τέτοιους χαλεπούς καιρούς. Αυτό τον κάνει ιδιαίτερα συμπαθή, αφού μπορεί να έχει τις ευθύνες του, αλλά και δεν υπήρξε μέλος των φασιστικών ορδών κρούσης, που το πιο απλό που έκαναν, ήταν οι βαρείς ξυλοδαρμοί. Απλώς τα γεγονότα τον ξεπέρασαν και τον παρέσυρε ο ρους της Ιστορίας.

     Η πρώτη νουβέλα έχει τίτλο «Εν Λευκώ». Τον Απρίλιο του 1945, στην επαρχία Βένετο της βορειοανατολικής Ιταλίας, ο Μουσολίνι και οι υποστηρικτές του, έχουν αποσυρθεί στη μικρή πόλη Σαλό, που δέχεται επί μήνες τη σθεναρή πίεση μόνο της αντίστασης, αφού οι Σύμμαχοι θεωρούν το μέτωπο της Ιταλίας δευτερεύον και προχωρούν αργά από το Νότο προς το Βορρά. Η κατάσταση είναι τεταμένη Το αναπόφευκτο τέλος δεν είναι μακριά. Το φασιστικό καθεστώς κλυδωνίζεται όχι μόνο από την πίεση της αντίστασης, αλλά και από τις εσωτερικές έριδες. Ο επιθεωρητής Ντε Λούκα, καλείται να ερευνήσει την υπόθεση της δολοφονίας ενός γοητευτικού νεαρού, γνωστού μέλους του φασιστικού κόμματος. Το θύμα ήταν ανακατεμένο σε βρώμικες υποθέσεις, ενώ διατηρούσε σχέσεις με τα επιφανέστερα μέλη της κοινωνίας των φασιστών. Ιδιαίτερα με την όμορφη και ιδιόρρυθμη κόρη του κόντε Τεντέσκο.

     Ο τίτλος της δεύτερης νουβέλας είναι «Ένα Μουντό Καλοκαίρι» κι εκτυλίσσεται τον Μάιο του 1945. Το φασιστικό καθεστώς έχει καταρρεύσει. Μετά την απελευθέρωση επικρατεί η αναρχία και η ευκαιρία για ξεκαθάρισμα λογαριασμών. Επίσης αποτελεί μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για παράνομο πλουτισμό, μέσω εγκληματικών ενεργειών, που εύκολα θα χαρακτηρίζονταν αντιστασιακές πράξεις και θα έμεναν ατιμώρητες. Ολόκληρη σχεδόν η βόρεια και κεντρική Ιταλία, βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο πάνοπλων αντιστασιακών. Ο επιθεωρητής Ντε Λούκα είναι επικηρυγμένος. Το όνομά του βρίσκεται σε μαύρη λίστα με ονόματα φασιστών του Σαλό. Ταξιδεύει έντρομος προς τη Ρώμη, όπου ελπίζει ότι μπορεί να «κρυφτεί» μέσα στο μεγάλο πλήθος της πρωτεύουσας. Έχει εφοδιαστεί με πλαστή ταυτότητα, ώστε να μπορέσει να διασχίσει τις ανταρτοκρατούμενες περιοχές. Λίγο έξω από τη Μπολόνια, τον σταματάει ο αρχιφύλακας Λεονάρντι της αντιστασιακής αστυνομίας, ένας παλιός του μαθητής από αστυνομική σχολή του Μιλάνο, ο οποίος τον αναγνωρίζει. Τον υποχρεώνει να συνεργαστεί μαζί του για την εξιχνίαση της υπόθεσης της άγριας δολοφονίας μιας οικογένειας αγροτών αναμεμειγμένης με το λαθρεμπόριο. Μέσα σ’ ένα εχθρικό περιβάλλον με σκληροπυρηνικούς αντιστασιακούς και νέους λαϊκούς ηγέτες που διατάζουν με περισσή ευκολία την εκτέλεση όποιου υποψιάζονται ότι είναι φασίστας, πολιτικές σκοπιμότητες και προσωπικές φιλοδοξίας, ο Ντε Λούκα ακροβατεί μεταξύ ζωής και θανάτου.

     Η τριλογία κλείνει με τη νουβέλα «Το Μπουρδέλο Της Οδού Όκε». Απρίλιος του 1948 στη Μπολόνια. Η Ιταλία ετοιμάζεται για τις δεύτερες –και καθοριστικές για τις πολιτικές εξελίξεις-βουλευτικές εκλογές. Τόσο οι δεξιοί όσο και οι κομμουνιστές επιδίδονται σε ένα σκληρό αγώνα αλληλοεξόντωσης, που ο συγγραφέας μας μεταφέρει μέσω δημοσιευμάτων εφημερίδων της εποχής. Σ’ αυτή την τεταμένη ατμόσφαιρα, ο επιθεωρητής Ντε Λούκα, αφού έχει γλιτώσει τρία χρόνια πριν «από του χάρου τα δόντια», όταν βρέθηκε κρατούμενος στα χέρια της αντίστασης, αναλαμβάνει την υπόθεση μιας δολοφονίας σ’ ένα μπουρδέλο της οδού Όκε. Το θύμα, ένας νεαρός κομμουνιστής, βρέθηκε κρεμασμένος. Κάποιοι θέλουν να κλείσουν την υπόθεση ως αυτοκτονία. Ανάμεσα σε αγέρωχες μετρέσες και πουτάνες που ξέρουν αλλά σιωπούν επειδή φοβούνται, διεφθαρμένους δεξιούς και φιλοκομμουνιστές χαφιέδες, ο Ντε Λούκα ρίχνεται με πάθος-όπως έκανε πάντα- στην αναζήτηση της αλήθειας, αγνοώντας ηθελημένα, το παιχνίδι που παίζεται εις βάρος του.

     Η εισαγωγή και τα δύο επίμετρα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο, είναι ιδιαίτερα κατατοπιστικά και βοηθούν στην κατανόηση της περιρρέουσας ατμόσφαιρας και των πολιτικών εξελίξεων, που επηρεάζουν άμεσα την εξέλιξη των υποθέσεων που προσπαθεί να διαλευκάνει ο Ντε Λούκα, σ’ αυτό το πολύ καλό αστυνομικό- αλλά όχι μόνο- βιβλίο.

Ο ΒΑΤΡΑΧΟΣ ΣΤΟ ΝΤΙΒΑΝΙ

ROBERT DE BOARD
Μετάφραση ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΧΙΝΑ
Εκδόσεις ΚΑΛΕΝΤΗΣ
Σελ. 220, 2012

     Θέλω εξ αρχής να ξεκαθαρίσω ότι τα λεγόμενα βιβλία «αυτοβοήθειας», δεν τα έχω σε μεγάλη εκτίμηση. Διότι μπορεί να δίνουν κάποιες γενικές κατευθύνσεις, αλλά επειδή ο καθένας από εμάς αποτελεί μια ξεχωριστή οντότητα με τις ιδιαιτερότητές του, το οποιοδήποτε πρόβλημα, δεν μπορεί να το λύσει ένα βιβλίο. Πρέπει να το αναλάβει ο ειδικός, που θα λάβει υπ’ όψη του όλες τις ιδιομορφίες και τις παραμέτρους. Γι’ αυτούς τους λόγους, αποφεύγω, να τα διαβάζω και πολύ περισσότερο να τα προτείνω. Ένα τέτοιο βιβλίο θεώρησα ότι είναι και το «Ο Βάτραχος Στο Ντιβάνι».

     Από την άλλη, έχω τη συνήθεια, σε κάθε βιβλίο που φτάνει στα χέρια μου να δίνω μια ευκαιρία. Ξεκινώ το διάβασμα και αναλόγως με το πόσο μου κινεί το ενδιαφέρον συνεχίζω ή σταματώ κάπου εκεί στην 30η σελίδα.

     Το συγκεκριμένο βιβλίο μου κίνησε το ενδιαφέρον όχι ως βιβλίο «αυτοβοήθειας», αλλά ως εγχειρίδιο εισαγωγής στη συμβουλευτική ψυχολογία. Ο συγγραφέας, που είναι συμβουλευτικός ψυχολόγος, σύμβουλος διοικητικών οργανισμών και επισκέπτης καθηγητής στο Henley Management College, αναπλάθει το αφήγημα-παραμύθι «Ο Άνεμος Στις Ιτιές» του Κ. Γκράχαμ (το οποίο ομολογώ ότι δεν γνωρίζω). Μέσα από την ανάπλαση και εξέλιξη του παραμυθιού, μας εισάγει στις βασικές έννοιες και αρχές της συμβουλευτικής ψυχολογίας. Όπως για παράδειγμα ποιοι και πως συμμετέχουν «Η συμβουλευτική ψυχοθεραπεία είναι μια διαδικασία στην οποία εισέρχεται κανείς οικειοθελώς και αυτό αφορά τόσο τον θεραπευτή, όσο και τον ασθενή που ζητάει βοήθεια» καθώς και ποιο είναι το αντικείμενό της και τι εξετάζεται σε κάθε συνεδρία. «Στη συμβουλευτική ψυχοθεραπεία δε δουλεύουμε μόνο με το μυαλό μας, αλλά και με τα αισθήματά μας. Ίσως αρχίσετε να κατανοείτε τη συμπεριφορά σας διανοητικά, όμως καταλαβαίνετε τον πλήρως εαυτό σας, μόνο όταν έρθετε σε πραγματική επαφή με τα συναισθήματά σας. Όσο καθαρότερα τα αντιλαμβάνεστε, τόσο πληρέστερα συνειδητοποιείτε ότι τα αισθήματά σας δεν είναι δευτερεύοντα συμπληρώματα του εαυτού σας τα οποία μπορούν να αγνοηθούν, αλλά αποτελούν τον πυρήνα της ύπαρξής σας».

     Το εύρημα του συγγραφέα, που προσμετρείται στα θετικά του βιβλίου είναι ότι μας εισάγει στην επιστήμη του μέσα από ένα παραμύθι ώστε να την εκλαϊκεύει (χωρίς να την ευτελίζει υπεραπλουστεύοντάς την) και να την κάνει κατανοητή στο ευρύ κοινό. Στα υπέρ του βιβλίου και η αφηγηματική ικανότητα του συγγραφέα, που κάνει την ανάγνωση πραγματική απόλαυση.

     Ένα εξαιρετικό εγχειρίδιο εισαγωγής σε μια δύσκολη επιστήμη.

ΑΜΑΡΤΙΕΣ ΠΑΤΕΡΩΝ

JEFFREY ARCHER
Μετάφραση ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΑΡΟΥΞΗΣ
Εκδόσεις BELL
Σελ. 382, Φεβρουάριος 2013

     Το δεύτερο μέρος των Χρονικών των Κλίφτον, της εποποιίας του βρετανού συγγραφέα Τ. Άρτσερ, που διατρέχει όλο τον 20ο αιώνα, κυκλοφόρησε πριν από μερικές εβδομάδες.

     Το πρώτο μέρος είχε κυκλοφορήσει πριν από ένα χρόνο, τον Φεβρουάριο του 2012. Στο blog, θα βρείτε αναρτημένη παρουσίαση από τον Απρίλιο του 2012.

     Για να παρακολουθήσει κάποιος το δεύτερο μέρος, δεν είναι απαραίτητο να έχει διαβάσει το πρώτο. Καλό θα ήταν να το έχει διαβάσει, αφού θα τον βοηθήσει να συνδέσει κάποια γεγονότα και να ερμηνεύσει ορισμένες συμπεριφορές των χαρακτήρων του βιβλίου, αλλά ακόμη κι αν δεν το έχει διαβάσει, μπορεί να παρακολουθήσει άνετα την συναρπαστική ιστορία που αφηγείται ο συγγραφέας, αφού οι αναφορές του στο πρώτο μέρος, είναι συχνές και εξόχως διαφωτιστικές.

     Το βιβλίο ξεκινά με την άφιξη του Χάρι Κλίφτον στη Νέα Υόρκη, το 1939. Θέλοντας να εξαφανίσει τα ίχνη του, οικειοποιείται την ταυτότητα του αξιωματικού του αμερικανικού ναυτικού Τομ Μπράντσο, ο οποίος επέβαινε στο ίδιο πλοίο με τον Χάρι (Τομ), που τους μετέφερε από την Αγγλία στην Αμερική και το οποίο στη διάρκεια του ταξιδιού, τορπιλίστηκε και βυθίστηκε στον Ατλαντικό. Ο Μπράντσο χάθηκε στα νερά του ωκεανού. Μόλις ο Κλίφτον πατάει το πόδι του στο αμερικανικό έδαφος ως Τομ Μπράντσο, συλλαμβάνεται από την αστυνομία, κατηγορούμενος για φόνο. Ο αμερικανός αξιωματικός, ήταν λιποτάκτης και ύποπτος για τη δολοφονία του αδελφού του. Όταν ένας από τους πιο γνωστούς δικηγόρους του Μανχάταν του προσφέρει τις πανάκριβες υπηρεσίες του αφιλοκερδώς, ο αδέκαρος «Τομ», παρά το γεγονός ότι απορεί για το «γιατί» αυτής της προσφοράς, μη έχοντας εναλλακτική επιλογή, πιστεύει στη διαβεβαίωση του δικηγόρου, ότι θα του εξασφαλίσει μια πολύ ελαφριά ποινή. Όμως, όταν τελικά κρίνεται ένοχος και καταδικάζεται, ο δικηγόρος του εξαφανίζεται. Ο μόνος τρόπος για να αποδείξει την αθωότητά του ο Χάρι-Τομ, είναι να αποκαλύψει την ταυτότητά του. Κάτι που έχει ορκιστεί να μην κάνει ποτέ, για να προστατεύσει τη γυναίκα που αγαπά. Την Έμμα Μπάριγκτον.

     Ωστόσο η Έμμα έρχεται στη Νέα Υόρκη. Είναι αποφασισμένη να κάνει τα πάντα για να βρει τον άντρα που επρόκειτο να παντρευτεί, αλλά ένα μυστικό από το παρελθόν δεν επέτρεψε να γίνει αυτός ο γάμος. Αρνείται να πιστέψει πως χάθηκε στη θάλασσα κι ας μην έχει καμία απόδειξη πως είναι ζωντανός, πέρα από το ένστικτό της.

     Ο συγγραφέας συνεχίζει το συναρπαστικό του ταξίδι στον 20ο αιώνα. Αγάπες, όρκοι και οικογενειακοί δεσμοί δοκιμάζονται σκληρά, καθώς κρυμμένα μυστικά αποκαλύπτονται και η εξέλιξη του μύθου, μεταφέρεται από τη Γηραιά Ήπειρο στο Νέο Κόσμο, για να επιστρέψει πίσω στην Αγγλία, όπου όμως και πάλι δεν θα δοθεί λύση. Κάποιες απαντήσει θα πάρουμε στο επόμενο βιβλίο της σειράς, την κυκλοφορία του οποίου θα περιμένουμε με αυξημένο ενδιαφέρον.