ΓΟΥΛΦ ΧΟΛ

HILARY MANTEL

Μετάφραση ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΖΑΒΑΛΟΣ

Εκδόσεις ΠΑΠΥΡΟΣ

σελ. Τομ Α! 363/Τομ Β! 482

Οκτώβριος 2010

     Η Αγγλία των Τιδόρ, οι οποίοι "Λένε ότι κατάγονται από τον Βρούτο, μέσω της γενιάς του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου, γιου της αγίας Ελένης, ο οποίος ήταν Βρετόνος", τη δεκαετία του 1520, βρίσκεται στα πρόθυρα του χάους. Ο βασιλιάς Ερρίκος ο Η!, θέλει πάση θυσία ν' αποκτήσει γιο, ώστε να διασφαλιστεί ομαλή διαδοχή στο θρόνο και ν' αποφευχθεί η πιθανότητα ενός εμφύλιου πολέμου. Η Αικατερίνη της Αραγωνίας, σύζυγός του επί δύο δεκαετίες, δεν του γέννησε διάδοχο, παρά το γεγονός ότι έφερε στον κόσμο πολλά παιδιά, αγόρια και κορίτσια. Από αυτά επέζησε μόνο μία κόρη, η Μαρία. Θέλει να ακυρώσει το γάμο του, για να παντρευτεί την ερωμένη του, Άννα Μπολέιν. Με τον τρόπο αυτό, εκτός από την αύξηση των πιθανοτήτων για την απόκτηση του πολυπόθητου διαδόχου, "Θα επαναπροσδιορίσει την ισορροπία στην Ευρώπη, συμμαχώντας με τη Γαλλία και συγκροτώντας, ένα ισχυρό στρατόπεδο, ικανό να αντιταχτεί στο νεαρό αυτοκράτορα Κάρολο...".

     Οι επιθυμίες του προσκρούουν στην αρνητική στάση του Πάπα, στάση της οποίας το τίμημα θα πληρώσει ο Λόρδος Καγκελάριος (τίτλος που έφερε ο επικεφαλής της εκκλησίας της Αγγλίας), ο περίφημος αρχιεπίσκοπος Γούλσι. Τον γόρδιο δεσμό, καλείται να λύσει ο Τόμας Κρόμγουελ, άνθρωπος "ταπεινής" καταγωγής, που πέρασε άθλια παιδικά χρόνια (ο πατέρας του τον ξυλοφόρτωνε άγρια και συστηματικά), ο οποίος ήταν αυτός που αναλάμβανε όλες τις δύσκολες υποθέσεις και τις έφερνε σε επωφελές τέλος για το αφεντικό του, μετερχόμενος κάθε μέσον. Νόμιμο και μη.

     Μετά την πτώση του προστάτη του, θα κατορθώσει με τη σιδερένια του θέληση και χάρη στον πραγματισμό του, όχι μόνο να επιβιώσει στη λυκοφωλιά της Αυλής, όπου ο ένας υπέβλεπε και διέβαλε τον άλλο, αλλά και να γίνει ο άνθρωπος-κλειδί της διακυβέρνησης του Ερρίκου.

     Το ιστορικό αυτό μυθιστόρημα λοιπόν, αφηγείται κυρίως την ιστορία της ανόδου του Κρόμγουελ. Γιος ενός σιδερά, θα δραπετεύσει 15χρονος από τη συστηματική κακοποίηση και τη σκοτεινή ζωή της αγγλικής επαρχίας, θα πολεμήσει ως μισθοφόρος στη Γαλλία, θα ταξιδέψει στην Ιταλία, θα μάθει γλώσσες, θα διαπρέψει στο εμπόριο και θα επιστρέψει στο Λονδίνο με την ιδιότητα του νομικού και τη φήμη του ανθρώπου που κανείς δεν τον ήθελε εχθρό του. Με όπλο τη θέληση και την ευφυΐα του, κατορθώνει να σπάσει τα τεχνητά δεσμά τα οποία ορθώνει η καταγωγή του και γίνεται ο ιθύνων νους της πολιτικής του βασιλιά του. Όντας ανοιχτό μυαλό και άνθρωπος που βλέπει στο μέλλον, δε διστάζει να συγκρουστεί με τους εκπροσώπους του σκοταδισμού και της μισαλλοδοξίας, πρωταγωνιστεί στη ρήξη της Αγγλίας με το Βατικανό και στην εισαγωγή της Μεταρρύθμισης. Τέλος, θέτει τις θεσμικές βάσεις για να μετεξελιχθεί η Αγγλία σε ένα σύγχρονο κράτος, που θα ορίζει το ίδιο τη μοίρα του.

      Το Γουλφ Χολ, είναι ένα εξαιρετικό ιστορικό μυθιστόρημα, που δεν απευθύνεται μόνο στους θιασώτες του είδους, αλλά στον κάθε αναγνώστη. Η ευλαβική προσήλωση στην ιστορική ακρίβεια, η γλαφυρή αναπαράσταση μιας πολυτάραχης εποχής, η ψυχολογική εμβάθυνση στους χαρακτήρες και οι ολοζώντανοι διάλογοι το καθιστούν ένα έργο σταθμό στην εξέλιξη του είδους. Αυτές είναι κάποιες από τις αρετές του βιβλίου, με τις οποίες κέρδισε σημαντικά βραβεία.

      Η Χίλαρι Μάντελ, γεννήθηκε το 1952 στην Αγγλία. Σπούδασε νομικά και εργάστηκε ως κοινωνική λειτουργός. Έζησε για ένα διάστημα στη Μποτσουάνα και τη Σαουδική Αραβία. Επέστρεψε στην Αγγλία τα μέσα της δεκαετίας του 80. Έχει γράψει έξι μυθιστορήματα, που της εξασφάλισαν την ευρεία αποδοχή κοινού και κριτικής. Στα ελληνικά κυκλοφορεί επίσης και το μυθιστόρημα της "Πέρα Από Το Μαύρο".

ΟΛΑ ΛΑΘΟΣ

ΜΑΡΙΑ ΠΕΤΡΙΤΣΗ

Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ

Σελ. 410, Νοέμβριος 2010

     Όλοι όσοι ασχολούνται έστω και ελάχιστα με το χώρο του βιβλίου, γνωρίζαν-εμπειρικά-ότι ο καλύτερος τρόπος διαφήμισης ενός βιβλίου, είναι αυτό που λέμε "από στόμα σε στόμα". Πρόσφατα, αυτή έπαψε να είναι εμπειρική γνώση και απέκτησε μια πιο ας πούμε επιστημονική υπόσταση, αφού σύμφωνα με έρευνα του ΕΚΕΒΙ, αυτός είναι ο τρόπος ενημέρωσης που θεωρούν πιο αξιόπιστο οι περισσότεροι βιβλιόφιλοι. Αυτή η πολύ σημαντική έρευνα, έχει καταδείξει και άλλα πολλά κι ενδιαφέροντα, που ανατρέπουν κατεστημένους "μύθους" που δημιουργήθηκαν και υφίστανται σχετικά με το βιβλίο, τον αριθμό των ανθρώπων που διαβάζουν κλπ. Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να τη βρει στην ιστοσελίδα του ΕΚΕΒΙ. Με τον τρόπο αυτό, έμαθα κι εγώ για το βιβλίο "Όλα Λάθος". Μια καλή φίλη, μου το πρότεινε κι εγώ φρόντισα να το διαβάσω. Και σίγουρα δεν έχασα, αφού είναι απολαυστικό.

     Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε τέσσερα άνισα μέρη (όσο αφορά την έκταση που έχει το καθένα). Στο πρώτο μέρος, κάνουμε μια γνωριμία με τους χαρακτήρες του έργου. Είναι άντρες και γυναίκες όλων των ηλικιών. Ο Χρήστος, η Τούλα, η Αλεξάνδρα, ο Φώτης, η Λουκία, ο Νύσης. Ο καθένας με τα όνειρά του, όπως η Αλεξάνδρα που γράφει "Περιμένω πως και πως να περάσει άλλος ένας χρόνος και να φύγω από δω μέσα. Να πάω να ζήσω ελεύθερη στην Αθήνα. Με αυτό το όνειρο ζω. Αυτό με κρατάει όρθια σ' ετούτη τη λασπωμένη γούβα που μας καταπίνει ζωντανούς" και τα προβλήματά τους, όπως αυτό που έχει η Τούλα με το φαγητό "Με το φαγητό ξεγελώ τις πίκρες μου, κι ας μην πεινάω. Νομίζω πως κάτι κάνω, ανακουφίζομαι".

     Ο μύθος του βιβλίου, εξελίσσεται στα μέσα της δεκαετίας του '80, στο Πέρα Γυναικόκαστρο, ένα μικρό -μη υπαρκτό, αφού από όσο ξέρω υπάρχουν μόνο το Παλιό και Νέο Γυναικόκαστρο-χωριό του νομού Κιλκίς. "Το Πέρα Γυναικόκαστρο, χτισμένο βόρεια του Κιλκίς, ήταν η εξέλιξη του αρχαίου Γυναικόκαστρου, ενός μικρού χωριού, κλεισμένου σε βυζαντινό κάστρο...Αν και δεν ξεπερνούσαν πλέον τους τριακόσιους, αυτοί οι τελευταίοι κάτοικοι του Πέρα Γυναικόκαστρου παρέμεναν στον τόπο τους, φροντίζοντας τα σπαρτά και τα ζωντανά τους, όπως θα έκαναν και σε οποιοδήποτε άλλο μέρος της Ελλάδας"

     Οι "ήρωες" του βιβλίου όμως, δε θέλουν να μείνουν φύλακες ενός τρόπου ζωής και μιας παράδοσης που τους εγκλωβίζει. Προσπαθούν να αποκοπούν από το παρελθόν, από τον μικρόκοσμο της επαρχίας. ("Αν αφήσεις το χωριό να σου κάνει κουμάντο, ξεχνάς την ίδια ώρα πως είσαι άνθρωπος με δική σου ζωή. Διαγράφεσαι. Γίνεσαι παιχνιδάκι στα χέρια των άλλων...) και ν' ανοίξουν νέους ορίζοντες για ένα καλύτερο μέλλον. Άνθρωποι που αντιστέκονται στις προκαταλήψεις, προσπαθώντας από όλα λάθος να τα κάνουν όλα σωστά. Αυτές οι προσπάθειες εξιστορούνται στο δεύτερο και τρίτο μέρος. Άλλοι τα καταφέρνουν και άλλοι όχι. Έτσι τα πρόσωπα που γνωρίσαμε στο πρώτο μέρος και τις "περιπέτειες" των οποίων παρακολουθήσαμε στη συνέχεια, στο τέταρτο και τελευταίο μέρος κάνουν τον απολογισμό. Απ' όπου δε λείπουν οι ανατροπές και οι εκπλήξεις.

     Το βιβλίο είναι καλογραμμένο με στέρεα δομημένους και λεπτομερώς ψυχογραφημένους χαρακτήρες. Κάθε πράξη τους, ανταποκρίνεται στο χαρακτήρα τους. Ακόμα κι αν μια αντίδραση ξαφνιάζει σε πρώτη ανάγνωση, με μια πιο προσεκτική ματιά ή με μια δεύτερη σκέψη, φαίνεται σωστή. Πρόκειται για ένα αξιόλογο μυθιστόρημα, το οποίο θα σας χαρίσει ώρες αναγνωστικής απόλαυσης.

Η Μαρία Πετρίτη, γεννήθηκε στην Αθήνα. Ζει και εργάζεται στις Βρυξέλλες, ως υπεύθυνη ειδικών εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκτός από το "Όλα Λάθος", έχει γράψει και μια συλλογή διηγημάτων.