ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΝΑ ΧΑΡΙΖΟΥΜΕ ΒΙΒΛΙΑ

ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΝΑ ΧΑΡΙΖΟΥΜΕ ΒΙΒΛΙΑ

     Ο «Σελιδοδείκτης» χαρίζει βιβλία στους αναγνώστες του. Το τρίτο βιβλίο που θα κληρωθεί είναι το «Βρες Με» του J. S. Monroe. «Πριν από πέντε χρόνια, μέσα στη νύχτα, η Ρόζα προχώρησε προς την προβλήτα, κοίταξε τα φουρτουνιασμένα νερά και πήδηξε. Ήταν αριστούχος φοιτήτρια του Κέιμπριτζ και είχε μόλις χάσει τον πατέρα της. Ο θάνατός της ήταν τραγικός, αλλά όχι αναπάντεχος. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Ο ιατροδικαστής ισχυρίζεται ότι πρόκειται για αυτοκτονία. Αλλά ο σύντροφος της Ρόζα, ο Τζαρ, δεν μπορεί να την ξεχάσει. Τη βλέπει παντού. Βλέπει το πρόσωπό της ανάμεσα στο πλήθος των επιβατών ενός τρένου, τη φιγούρα της δίπλα σ’ έναν γκρεμό. Θέλει πάση θυσία να αποδείξει ότι είναι ακόμη ζωντανή. Και τότε λαμβάνει ένα email. “Βρες με, Τζαρ. Βρες με πριν το κάνουν εκείνοι”».

     Όποιος επιθυμεί να συμμετάσχει, μπορεί απλά να στείλει από σήμερα μέχρι και 25 Μαρτίου 2019, με μήνυμα στο mouratidisd@hotmail.com μια ηλεκτρονική διεύθυνση (e-mail) που είναι ενεργή και στη συνέχεια θα αναλάβει η θεά Τύχη να αποφασίσει. Είναι απαραίτητο το e-mail να είναι ενεργό, για να είναι εφικτή η επικοινωνία με τον νικητή. To e-mail, μπορεί να προστεθεί και ως σχόλιο σε αυτή την ανάρτηση. Οι ηλεκτρονικές διευθύνσεις, θα χρησιμοποιηθούν ΜΟΝΟ για την κλήρωση και την ειδοποίηση του νικητή. Δεν θα χρησιμοποιηθούν για άλλους σκοπούς, ούτε θα παραχωρηθούν-για οποιονδήποτε λόγο- σε κάποιον τρίτο. Μετά την κλήρωση το αρχείο στο οποίο τηρούνται οι διευθύνσεις διαγράφεται.

ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΟ

Μετάφραση: ΛΟΥΚΡΗΤΙΑ ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΥ

Επιστημονική επιμέλεια: JEFFREY HAYNES

Για την ελληνική έκδοση: ΧΑΡΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ

Εκδόσεις ΠΕΔΙΟ

Σελ. 669, Φεβρουάριος 2019

     Στη σειρά «Διεθνείς Σχέσεις» των εκδόσεων Πεδίο που έχει στόχο «να ενισχύσει τον διάλογο μεταξύ των ειδικών αλλά και να προκαλέσει το ενδιαφέρον του ευρύτερου κοινού, θέτοντας στη διάθεσή του έργα […] που αφορούν κρίσιμα ζητήματα της διεθνούς πολιτικής», κυκλοφόρησε το πολύ σημαντικό έργο που σας παρουσιάζω σήμερα.

     Είναι ένα συλλογικό έργο δεκαπέντε γνωστών καθηγητών σε κορυφαία εκπαιδευτικά ιδρύματα από όλο τον κόσμο όπως τα University of Queensland, University of Aberdeen, Institute of Defense and Strategic Studies, Bar Ilan University κ.α. Είναι χωρισμένο σε τέσσερα τμήματα. Το πρώτο αποτελείται από οκτώ δοκίμια υπό τον γενικό τίτλο «Θρησκείες του κόσμου και πολιτική». Το δεύτερο, το συγκροτούν επτά δοκίμια και εξετάζει τη σχέση μεταξύ «Θρησκείας και διακυβέρνησης». Το τρίτο τμήμα που αποτελείται από τέσσερα δοκίμια, ασχολείται με το ζήτημα της «Θρησκείας και των διεθνών σχέσεων». Τέλος, το τελευταίο μέρος του τόμου, συγκροτούν πέντε κεφάλαια που επεξεργάζονται το θέμα «Θρησκεία, ασφάλεια και ανάπτυξη».

     Το έναυσμα για τη συγγραφή του έργου, έδωσε, όπως αναφέρει ο επιμελητής της έκδοσης, η επιστροφή της θρησκείας: «Μέχρι πρόσφατα, φαινόταν ότι οι θρησκευτικοί φορείς μπορούσαν με ασφάλεια να αγνοηθούν και στην πολιτική και στις διεθνείς σχέσεις, διότι θεωρούνταν αμελητέοι ως ομάδα. Σήμερα, ωστόσο, κυβερνήσεις, αναλυτές και παρατηρητές θα συμφωνούσαν όλοι ότι οι συνθήκες έχουν αλλάξει ποικιλοτρόπως. Το παρόν βιβλίο εξετάζει την πρόσφατη «επιστροφή» της θρησκείας στα πολιτικά δρώμενα και στις διεθνείς σχέσεις». Ενώ στόχος του εγχειρήματος, είναι «να προσφέρει μια ξεκάθαρη επισκόπηση σχετικά με το τι συμβαίνει επί του παρόντος στην αλληλεπίδραση μεταξύ θρησκείας και πολιτικής, σε εσωτερικό και διεθνές επίπεδο, αναφορικά με πλήθος ζητημάτων».

     Αν και η ελληνόφωνη βιβλιογραφία για το θέμα είναι αρκετά εκτενής και ενημερωμένη, η έκδοση αυτού του έργου στην ελληνική γλώσσα κρίθηκε απαραίτητη και «εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της μελέτης των σχέσεων θρησκείας και πολιτικής που απασχολεί, με διαρκώς αυξανόμενο ενδιαφέρον, την επιστημονική κοινότητα. Ευελπιστεί να εμπλουτίσει την ελληνόγλωσση βιβλιογραφία προσφέροντας ένα βιβλίο που χαρτογραφεί τους χώρους συνάντησης θρησκείας και πολιτικής και παρουσιάζει με εποπτικό τρόπο τόσο τους θεωρητικούς προβληματισμούς όσο και τα εμπειρικά δεδομένα».  

     Το έργο, είναι εύληπτο και δεν απευθύνεται μόνο στους ειδικούς επιστήμονες ή φοιτητές ανάλογης κατεύθυνσης, αλλά στο ευρύτερο κοινό. Γι’ αυτό όπου υπάρχει ορολογία που μπορεί να μην είναι γνωστή στους μη ειδικούς, δίνεται μια όσο το δυνατό αναλυτική ερμηνεία. Να επισημάνουμε ακόμη ότι στο τέλος κάθε δοκιμίου, παρατίθεται βιβλιογραφία, η οποία όμως είναι μόνο αγγλόγλωσση και δεν επισημαίνονται βιβλία που μπορεί να έχουν κυκλοφορήσει και στα ελληνικά.

     Το «Θρησκεία και Πολιτική», είναι ένα έργο, που απευθύνεται σε κάθε «ανήσυχο» και σκεπτόμενο άνθρωπο.      

ΤΑ ΠΙΟ ΠΟΛΛΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ ΤΑ ΠΕΡΑΣΕ ΜΙΑ ΤΑΣΟΥΛΑ

Επιμ. ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΣΕΚΟΥ, ΒΑΣΙΛΗΣ ΔΑΛΚΑΒΟΥΚΗΣ, ΜΑΡΙΑ ΜΠΟΝΤΙΛΑ

Εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ

Σελ. 224, 2018

     Το βιβλίο που σας παρουσιάζω σήμερα, είναι το πρώτο της σειράς «Οριακές μαρτυρίες για τη δεκαετία του 1940», των εκδόσεων Επίκεντρο. Περιλαμβάνει τις μαρτυρίες της Τασούλας Ματάκη και του γιου της Ηλία Ιωαννάκη, σχετικά με όσα συνέβησαν στην 7^η Μεραρχία του ΔΣΕ, τον Οκτώβρη του 1949  και τα όσα έζησαν στη συνέχεια, όντας πολιτικοί πρόσφυγες στη Βουλγαρία.

     «Σε αυτήν την, κατ’ όνομα μόνο, Μεραρχία (η δύναμή της φαίνεται ότι δεν ξεπερνούσε τους 450 μαχητές στα τέλη του 1949), η οποία ήταν το μοναδικό μάχιμο τμήμα του ΔΣΕ εντός της ελληνικής επικράτειας μέχρι το τέλος του 1949, είχε προκύψει δυσάρεστη κατάσταση λόγω των συνθηκών που υποχρεώθηκε να αντιμετωπίσει (ενισχυμένο κυβερνητικό στρατό, δριμύ ψύχος, έλλειψη τροφίμων και κατάλληλης ένδυσης κλπ). Η καθυστερημένη αποχώρησή της από την οροσειρά της Ροδόπης, η οποία ερμηνεύεται ως προσπάθεια της ηγεσίας του ΚΚΕ να διατηρήσει ένα προγεφύρωμα για πιθανές μελλοντικές ενέργειες, είχε προκαλέσει ανησυχία, δυσαρέσκεια, σχόλια και νέες λιποταξίες ανάμεσα στους μαχητές της. Η Διοίκησή της απέδωσε την όλη κατάσταση, αλλά και τις αποτυχημένες επιχειρήσεις της Μεραρχίας, στη δράση πρακτόρων του εχθρού, κατά το σύνηθες στην τελευταία φάση του Εμφυλίου πολέμου, και προχώρησε, δοθείσης ευκαιρίας, σε συλλήψεις και ανακρίσεις γυναικών και ανδρών μαχητών της, προκειμένου να αποκαλυφθεί το υποτιθέμενο «οργανωμένο δίκτυο πρακτόρων του εχθρού», σύμφωνα και με το γενικότερο πολιτικό-ιστορικό πλαίσιο. Έτσι βέβαια απέφευγε και την πιθανή μελλοντική απόδοση ευθυνών σε βάρος της».

     Σύντομα όμως, η υπόθεση ξέφυγε από κάθε όριο. Οι «ύποπτοι» αυξάνονταν με γεωμετρικό ρυθμό, αφού όσοι συλλαμβάνονταν, για να γλιτώσουν από τα φρικτά βασανιστήρια στα οποία τους υπέβαλλαν οι «σύντροφοί» τους, ήταν πρόθυμοι να ομολογήσουν οτιδήποτε και να υποδείξουν ως πράκτορα τον οποιονδήποτε. Τον Νοέμβριο του 1949, οι «ύποπτοι» μεταφέρθηκαν σε άθλια κατάσταση στη Βουλγαρία, στα κρατητήρια της Γενικής Ασφάλειας στη Σόφια. Εκεί όμως, οι περισσότεροι, προσβλέποντας στην παρουσία των βούλγαρων ανακριτών, άρχισαν να αναιρούν τις «ομολογίες» τους. Οι βουλγαρικές αρχές αντιλήφθηκαν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά στην όλη υπόθεση. «Πράγματι οι βουλγαρικές Αρχές αποφάσισαν να παρέμβουν, καθώς διαπίστωσαν το αδιέξοδο και να αναλάβουν οι ίδιες τη διαλεύκανση της υπόθεσης. Τελικά, εκτοπίστηκαν μόλις 6-8 «ύποπτοι» και απελευθερώθηκαν οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι…».

     Ανάμεσα σου συλληφθέντες ήταν και η Τασούλα Μουτάκη, μια 19χρονη κοπέλα που είχε στρατολογηθεί βίαια, είχε την ειδικότητα της ασυρματίστριας και κατά κοινή ομολογία, είχε υποστεί τα πιο άγρια βασανιστήρια. Το ότι σήμερα είναι ζωντανή το οφείλει σε έναν βούλγαρο ανακριτή, που με την καίρια παρέμβασή του, την έσωσε από τα χέρια των βασανιστών της. Στο βιβλίο, περιγράφει όλη την πορεία της, από την βίαια στρατολόγησή της, μέχρι τον επαναπατρισμό. Αλλά εκφράζει και την πικρία της, γιατί θεωρεί ότι οι βασανιστές της, δεν τιμωρήθηκαν όσο βαριά επέβαλαν οι πράξεις τους. Γιατί αν και τα σωματικά τραύματα κάποια στιγμή θεραπεύτηκαν, τα ψυχικά τραύματα δεν πρόκειται να επουλωθούν ποτέ! Αντίθετα, υποστηρίζει ότι οι θύτες σε αυτή την υπόθεση είχαν πολύ καλύτερη μεταχείριση από την ίδια, που ήταν ένα από τα θύματα.

     Ο γιος της, Ηλίας Ιωαννάκης, (σήμερα δήμαρχος του δήμου Σαππών-Μαρώνειας) έμαθε για την περιπέτεια της μητέρας του το 1985 εντελώς τυχαία σε ένα ταξίδι του στην Ελλάδα, διαβάζοντας ένα βιβλίο. Μέχρι τότε, κανείς δεν του είχε αναφέρει το παραμικρό. Με όσα λέει, συμπληρώνει όσα κενά υπάρχουν στην αφήγηση της μητέρας του-λόγω ηλικίας και ψυχικής οδύνης- και μιλά για τη ζωή του ως πολιτικός πρόσφυγας δεύτερης γενιάς στη Βουλγαρία.

     Εκτός από τις αφηγήσεις της Τασούλας Μουτάκη και του γιου της, το βιβλίο περιλαμβάνει δύο ιδιαίτερα ενδιαφέροντα κείμενα. Το «Μια ιστορία από τα κάτω-κάτω» του Β. Δαλκαβούκη και το «Ο άνθρωπος μπορεί να έχει δίκιο μόνο με το Κόμμα και μέσω του Κόμματος…», της Μ. Μποντίλα. Επίσης συμπληρώνεται από ένα παράρτημα, εκτενή βιβλιογραφία κι ευρετήριο κύριων ονομάτων και όρων.  

     Ενδιαφέρον βιβλίο, που αναφέρεται σε μια ακόμη τραγική ιστορία του Εμφυλίου, ενός πολέμου που κόστισε ζωές, πόρους, ανάπτυξη και πρόοδο.  

ΒΡΕΣ ΜΕ. ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΕΚΕΙΝΟΥΣ

ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΕΚΕΙΝΟΥΣ

J. S. MONROE

Μετάφραση: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΓΙΑΝΝΙΣΗΣ

Εκδόσεις: ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Σελ. 447, 2018

     Ο βρετανός συγγραφέας Τζον Στοκ, χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο J. S. Monroe, για να υπογράφει κάποια από τα βιβλία του, ενώ για κάποια άλλα, χρησιμοποιεί το πραγματικό του όνομα. Αυτό δεν είναι σπάνιο στο χώρο της λογοτεχνίας. Πολλοί διάσημοι συγγραφείς χρησιμοποιούν-για διάφορους λόγους-ψευδώνυμο. Όπως ο Stephen King, που έχει γράψει βιβλία ως Richard Bachman, η J. Rowling ως Robert Galbraith, ενώ ο Dean Koontz, χρησιμοποίησε ούτε λίγο, ούτε πολύ δέκα ψευδώνυμα!!

     Το μυθιστόρημα «Βρες Με», με προβλημάτισε. Τι εννοώ; Στις πρώτες 150 σελίδες, η πλοκή κυλάει αργά, είναι φλύαρη και με συχνές επαναλήψεις. Η συνεχής αναφορά της Ρόζα Σάντχοου (του κεντρικού γυναικείου χαρακτήρα) στο πόσο καλή σχέση είχε με τον πατέρα της, πόσο εξαρτημένη ένιωθε από αυτόν και πόσο τη συντάραξε ο θάνατός του, καταντά κουραστική. Έφτασα πολύ κοντά στο σημείο να παρατήσω το βιβλίο και να μη συνεχίσω την ανάγνωση. Όμως από εκείνο το σημείο όλα αλλάζουν. Ο ρυθμός επιταχύνεται και η πλοκή και ο μύθος παίρνουν αναπάντεχη και ενδιαφέρουσα τροπή.

     Η ιστορία ξεκινά στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ το 2012. Η πρωτοετής φοιτήτρια Ρόζα Σάντχοου, γνωρίζει σε μια παμπ τον Τζάρλαθ Κοστέλο (Τζαρ για τους φίλους και τους γνωστούς), επίδοξο συγγραφέα και διδακτορικό φοιτητή, που εργάζεται ως σερβιτόρος για να τα βγάλει πέρα. Ξανασυναντιούνται μερικές μέρες αργότερα κάτω από εντελώς περίεργες συνθήκες και νιώθουν αμοιβαία έλξη. Η σχέση τους εξελίσσεται πολύ καλά. («Τους λίγους μήνες που ήμασταν μαζί, αγαπηθήκαμε με πάθος και πρωτόγνωρη ένταση»). Μέχρι που μια βραδιά, όταν η Ρόζα φιλοξενούνταν στο σπίτι της θείας της, σε μια παραθαλάσσια πόλη, πλησίασε την προβλήτα, ανέβηκε στο κρηπίδωμα κι από τότε αγνοείται η τύχη της. Όλοι υποθέτουν ότι αυτοκτόνησε πέφτοντας στην φουρτουνιασμένη-εκείνη τη νύχτα-θάλασσα, μη μπορώντας να αντέξει το θάνατο, πριν από λίγους μήνες, του πατέρα της, τον οποίο λάτρευε. Οι αρχές υποθέτουν ακόμα, ότι το σώμα της παρασύρθηκε από τα αγριεμένα νερά και ίσως να μη βρεθεί ποτέ.    

     Ο μόνος που δεν ενστερνίζεται αυτή τη «βολική» εκδοχή της αυτοκτονίας είναι ο Τζαρ. Πιστεύει ότι η Ρόζα είναι ζωντανή, δεν έπεσε ποτέ στα νερά της θάλασσας και κάπου-κάπου νομίζει ότι τη βλέπει στους δρόμους του Λονδίνου! «Η Ρόζα ήταν χαρούμενη όταν τη γνώρισα, παρά το χαμό του πατέρα της. Η αυτοκτονία δεν ήταν ίδιον του χαρακτήρα της, πεποίθηση που ενισχύθηκε από τις εμφανίσεις της, οι οποίες έχουν γίνει πιο αληθινές τους τελευταίους μήνες».

     Κι ενώ απευθύνεται σε ειδικό για να μπορέσει να διαχειριστεί την απώλεια, να συνεχίσει τη ζωή του και να πάψει να βλέπει παντού το φαντάσματα («Όλοι μου λένε πως βλέπω πράγματα που δεν υπάρχουν, ότι πρέπει να την ξεπεράσω…»), λαμβάνει ένα τηλεφώνημα. Είναι από το κινητό της Ρόζα…

     Όπως γράφω και στην αρχή, όταν ο αναγνώστης ξεπεράσει τον «σκόπελο» των πρώτων σελίδων, θα απολαύσει ένα καθαρόαιμο θρίλερ με μια συναρπαστική και αναπάντεχη συνέχεια, σασπένς, πολλές ανατροπές κι εκρηκτικό φινάλε.

ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΟΜΑΗ

ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΟΜΑΗ

     Η Φ. Τομαή, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1953. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Birmingham. Δημοσιεύματά της έχουν φιλοξενηθεί σε ελληνικά, αγγλικά και βουλγαρικά αρχαιολογικά περιοδικά. Έχει δημοσιεύσει επίσης άρθρα στον αθηναϊκό ημερήσιο και περιοδικό τύπο. Ερευνήτρια στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών μέχρι το 1982. Υπηρέτησε ως ακόλουθος Τύπου και Μορφωτικών Θεμάτων της ελληνικής πρεσβείας στη Σόφια. Το 1984 τοποθετήθηκε στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών, όπου από το 1996 διευθύνει την Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου. Με επιμέλειά της έχουν κυκλοφορήσει βιβλία και συλλογές διπλωματικών εγγράφων, που η ίδια έχει κληθεί να παρουσιάσει σε ξένα πανεπιστημιακά ιδρύματα. Είναι μητέρα δύο κοριτσιών, της Μαριέτας και της Ελένης.    Έργα της: «Η Πιατέλα Και Άλλα Εύθραυστα» (1999, Καστανιώτης), «Οδός Παραδείσου Κλειστή» (2001, Πατάκης), «Το Μαγικό Μυστικό Της Μυρτώς» (2003, Μίλητος), «Η Μυρτώ Μεγάλωσε» (2004, Μίλητος), «Προσωπικά Και Δημόσια» (2005, Παπαζήσης), «Κυριακάτικα Βήματα Στην Ιστορία» (2008, Παπαζήσης), «1,2,3… 11 Αληθινές Ιστορίες Ολυμπιονικών» (2008, Παπαζήσης), «Έλληνες Στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου» (2009, Παπαζήσης), «Greeks In Auschwitz-Birkenau» (2009, Παπαζήσης), «Ένα Δέντρο Με Πατίνια» (2010, Μίλητος), «Το Αλφαβητάρι Των Ολυμπιακών Αγώνων» (2011, Παπαζήσης), «Με Λένε Κλάρα» (2011, Παπαζήσης), «Διπλωματία Ιστορίαν Εποίησεν…» (2011, Παπαζήσης), «Η Αρπαγή Της Ευρώπης» (2014, Μίλητος), «Κακούργα Ιστορία Και… Ο Χίτλερ Ήθελε Κούρεμα» (2015, Παπαζήσης), «Μνήμες Πολέμου: Επιχείρηση Κιβωτός Του Νώε» (2017, Εξάντας), «Κωδικός Γκάντερ: Ο Άνδρας Που Σημάδεψε Την Πορεία Του Πολέμου» (2018, Ε.Ο. Λιβάνη). Συμμετοχή σε συλλογικά έργα: «Η Ελλάδα Στο Μεταίχμιο Ενός Νέου Κόσμου» 3 τόμοι (2002, Καστανιώτης, «Πραγματικότητα Και Μύθος Στο Καλλιτεχνικό Έργο Του Λευτέρη Ξανθόπουλου» (2003, Παπαζήσης), «Διπλωματία Και Πολιτική» (2005, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών), «Ο Ελληνισμός Τον 19^ο Αιώνα» (2006, Καστανιώτης), «Οι Εκλογές Του 1946: Σταθμός Στην Πολιτική Ιστορία Της Σύγχρονης Ελλάδας» (2008, Πατάκης), «Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής Στον Εικοστό Αιώνα» (2008, Ίδρυμα Κων. Καραμανλής), «Από Τον Ανένδοτο Στην Δικτατορία» (2009, Παπαζήσης), «Documentary History Of Greece: 1943-1951» (2011, Παπαζήσης).  

Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας «Κωδικός Γκάντερ»;

     Το γράφω στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου μου. Ήταν μια εισήγηση της αείμνηστης Αγγελικής Λαίου , βυζαντινολόγου στο Ντάμπαρτον Οξ, και μετέπειτα ΥΦΥΠΕΞ που μίλησε για τον Γεωργιάδη σε κάποιο συνέδριο στην Αμερική τη δεκαετία του ΄80. Η προτροπή της να γίνει έρευνα στα Αρχεία ΥΠΕΞ για τον Γεωργιάδη, με οδήγησε ως εδώ..

 Χρειάστηκε έρευνα σε αρχεία για να ολοκληρώσετε το έργο σας; Πόσο δύσκολη ήταν αυτή και πόσο καιρό διήρκησε;

     Ασφαλώς και μεσολάβησε έρευνα και μάλιστα μακρά καθώς ήταν μεγάλος ο αριθμός τους, όπως εντοπίστηκαν σε αμερικανικά Αρχεία της CIA και του FBI. Δεδομένης δε της απόστασης που χωρίζει τις δύο ηπείρους και τον για τις ανάγκες της έρευνας διαθέσιμο χρόνο, αντιλαμβάνεσθε τη δυσκολία του εγχειρήματος.

Επιπλέον, χρειάσθηκε και η επίσκεψή μου στην οικογένεια του ήρωα στο Pittsburgh για να παραλάβω προσωπικές του σημειώσεις και φωτογραφίες εποχής που ο ίδιος τράβηξε στον κατεχόμενο ΄Εβρο αλλά και στην Αθήνα τον ματωμένο Δεκέμβρη του 1944.

Μια άλλη σημαντική πηγή ήσαν και τα Αρχεία ΥΠΕΞ, και αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι ο Γεωργιάδης είναι ο μόνος Αμερικανός αξιωματικός για τον οποίο υπάρχουν έγγραφα στους φακέλους ΥΠΕΞ. Ο ίδιος ήταν, πράγματι, μία ξεχωριστή περίπτωση..

 Ο Α. Γεωργιάδης υπέστη διώξεις από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, που του κόστισαν πολύ, σε πολλά επίπεδα, «αμαύρωσαν» το όνομά του και υποβάθμισαν τη δράση του. Που βασίστηκαν αυτές;

     Στο γεγονός ότι αρνήθηκε να καταταγεί μετά το τέλος του πολέμου στη CIA , όπως μετονομάστηκε η OSS ( Office of Strategic Services ). Πρέπει να γνωρίζετε ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν Μυστικές Υπηρεσίες πριν τον Β’ ΠΠ και βασίζονταν αποκλειστικά σε πληροφορίες της  βρετανικής Ιντέλλιτζενς. Όταν όμως ο Πρόεδρος Ρούσβελτ κατάλαβε ότι ο Τσώρτσιλ τού έπαιζε παιχνίδια και μόνη του μέριμνα δεν ήταν το τέλος του πολέμου, αλλά ο έλεγχος στη Βαλκανική μετά τη λήξη του , κυρίως όμως η επιστροφή του Έλληνα μονάρχη που είχε δραπετεύσει πρώτα στην Κρήτη και μετά στη Ν. Αφρική, τότε κάλεσε τον φίλο και συμφοιτητή του στη Νομική του Κολούμπια, Στρατηγό Ντόνοβαν , ήρωα του Α ΄ ΠΠ, και του ζήτησε να στρατολογήσει Αμερικανούς με προέλευση από την Ευρώπη που να μιλούν τη γλώσσα της χώρας προέλευσής τους, να τους εκπαιδεύσει στρατιωτικά και να τους στείλει στην κατεχόμενη Ευρώπη για πράξεις δολιοφθοράς κατά του Άξονα. Με έδρα την Ουάσιγκτον και στελεχωμένη με ειδικούς αναλυτές, επιχειρηματίες, καθηγητές Πανεπιστημίων, δημοσιογράφους και τραπεζίτες οργανώθηκαν έτσι οι πρώτες υπεράκτιες μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, που σήμερα γνωρίζομε ως CIA. Δεν ήσαν λίγοι αυτοί που παρέμειναν ανάμεσα στα πρώτα στελέχη της. Στον Γεωργιάδη που μιλούσε και τουρκικά προτάθηκε να αναλάβει επιχείρηση κεραμοποιίας κοντά στα παράλια της Σμύρνης μετά τον πόλεμο. Αρνήθηκε με το σκεπτικό ότι αφενός είχε κάνει το χρέος του και προς τις δυο του πατρίδες, την Ελλάδα και την Αμερική, και αφετέρου ήταν πια 45 ετών και ήθελε να κάνει οικογένεια. Αυτό δεν του συγχωρέθηκε..Προστέθηκε δε και η συνεργασία του με το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ, βεβαίως με οδηγίες της Ουάσιγκτον και του ίδιου του Αμερικανού Προέδρου. Μπορεί εθνικά η στρατηγική του Ρούσβελτ  να απεδείχθη χρήσιμη, είχε όμως διαφορετική ανάγνωση στην εποχή της αντι -κομμουνιστικής υστερίας των ΗΠΑ επί μακαρθισμού και από τα πρώτα θύματά της ήταν ο Γεωργιάδης. Στην κατεύθυνση αυτή, βεβαίως, καταπέλτης στάθηκε και ο ρόλος των Βρετανών, της Ιντέλλιτζενς και του Γούντχαουζ που τον μίσησαν γιατί απλά ανέδειξε πόσο απέτυχαν στην κατεχόμενη Ελλάδα.

Ο Α.Γ. πολλές φορές καταφέρθηκε εναντίον των Βρετανών, κατηγορώντας τους ότι έπαιξαν «βρώμικο» και ανέντιμο παιχνίδι κατά της εθνικής αντίστασης. Υπάρχει το ενδεχόμενο οι διώξεις να εντάθηκαν εξαιτίας αυτής του της στάσης;

     Μα, βεβαίως ! Γιατί μετά τον πόλεμο η ρήξη μεταξύ ΗΠΑ και Βρετανίας γεφυρώθηκε. Η πάλαι ποτέ κραταιά βρετανική αυτοκρατορία, καθημαγμένη οικονομικά και πολιτικά έδωσε τη σκυτάλη στην Αμερική και, ξαφνικά, οι καταιγιστικές  πληροφορίες του Γεωργιάδη κατά των Βρετανών, του Γούντχαουζ και του διαβόητου Μίλλερ ( Μικελθγουέιτ ) που εξόπλιζαν ακραία στοιχεία Βούλγαρων κομιτατζήδων και οπαδών του Τσαούς Αντών σε βάρος της ελληνικής Αντίστασης , απέκτησαν διαφορετικό περιεχόμενο καθώς στη θέση του εχθρού, της Γερμανίας του Χίτλερ, τώρα βρέθηκε η Σοβιετική Ένωση και ο Στάλιν ! Για να το καταλάβετε, δείτε σήμερα πώς αλλάζουν στρατόπεδα εχθροί και φίλοι των ΗΠΑ, από τον διαβόητο, πρώην προστατευόμενό τους Οσάμα, τον Σαντάμ, τους Κούρδους κ.ά..

 Σε κάποιο σημείο των γραπτών του, ο Α.Γ. αφήνει να εννοηθεί ότι ο γιος του, που είναι δικηγόρος, θα κινήσει κάποιες διαδικασίες για την αποκατάστασή του. Γνωρίζετε αν έγιναν κάποιες ενέργειες;

     Ο Πήτερ, αυτό είναι το όνομα του μεγαλύτερου γιού του και δικηγόρου, συγκέντρωσε μεγάλο αριθμό εγγράφων από δημόσιες πηγές των ΗΠΑ που απελευθερώθηκαν 30 χρόνια μετά τη λήξη του πολέμου. Βέβαια, μεγάλο μέρος των εγγράφων που αφορούν τον πατέρα του και τη δράση του, κυρίως μετά την επιστροφή του από την κατεχόμενη Ελλάδα, παραμένουν διαβαθμισμένα καθώς φέρουν τη γνωστή ταινία απόκρυψης του περιεχομένου τους, προφανώς για την προστασία εθνικών ευαίσθητων πληροφοριών ή και ονομάτων που κατέδιδαν ψευδώς στις αμερικανικές Αρχές ως φιλοκομμουνιστή τον Γεωργιάδη. Επί μακκαρθισμού πληροφορίες αυτού του είδους εξαγοράζονταν ακριβά και τα θύματα βίωναν σκληρή μεταχείριση από πλευράς κρατικών Αρχών. Γνωρίζετε μεταξύ αυτών και πολλούς αστέρες, σκηνοθέτες και σεναριογράφους του Χόλλυγουντ που κατεδιώχθησαν με τις ίδιες κατηγορίες..

Πρέπει δε να σας πω ότι αυτό που κατάλαβα συνομιλώντας με την οικογένεια ,και τον Πήτερ ειδικότερα, αυτό που δεν επιθυμούσαν και γι’ αυτό απέφευγαν να ανακινούν το θέμα , ήταν να μην ξεκινήσει ξανά ο δημόσιος διάλογος και να συζητιέται πάλι με άδηλα αποτελέσματα το όνομα του πατέρα τους..

Τελικά , ήμουν εγώ αυτή που το τόλμησε ! Μέχρι τέλους, την ολοκλήρωση δηλαδή  συγγραφής του βιβλίου, η αγωνία της οικογένειας δεν κρυβόταν. Είναι δύσκολο να είσαι γιός ενός ήρωα, μου είχε εκμυστηρευθεί σε μία από τις συζητήσεις μας ο Πήτερ. Είχε δίκιο..

 Πως αντιμετωπίζουν οι επίσημες αμερικανικές αρχές τις περιπτώσεις όπως αυτή του Γεωργιάδη, αλλά και άλλων θυμάτων του μακαρθισμού;

     Σήμερα, με μεταμέλεια μεν αλλά και μια ντετερμινιστική ερμηνεία της δημοκρατίας και του πολιτεύματος στο οποίο στεγάζεται το πολιτειακό οικοδόμημα των ΗΠΑ. Επειδή όμως η Ιστορία επαναλαμβάνεται ,ενίοτε ως φάρσα, οι κηλίδες ουδέποτε εξαλείφονται παντελώς..Να σας θυμίσω ότι ο Γεωργιάδης πριν νιώσει τη βαρβαρότητα και το κυνήγι επί μακαρθισμού, είχε ήδη μεσούντος του πολέμου διακριθεί με τη Λεγεώνα της Τιμής και τον Χαλκού Σταυρό του Αμερικανικού Στρατού για τις υπηρεσίες του και την αποκάλυψη του δικτύου διπλών πρακτόρων Ντόκγουντ στο οποίο είχαν παρεισφρήσει Ναζί, μεταξύ αυτών και ο στρατιωτικός ακόλουθος στη γερμανική πρεσβεία στην Άγκυρα, με αποτέλεσμα επί μήνες οι Αμερικανοί να βομβαρδίζουν λάθος στόχους. Και, όμως ! Αυτός ο ήρωας, σαν όλα να ξεχάστηκαν μεμιάς, βρέθηκε στο στόχαστρο των διωκτικών Αρχών της ίδιας του της πατρίδας.. Χρειάστηκαν πάνω από επτά δεκαετίες για μια συγνώμη, μια αναγνώριση μπροστά στο Μνημείο Βετεράνων της Ουάσιγκτον για να κλίνουμε το γόνυ δημοσίως στον συγκεκριμένο άνδρα τον περασμένο Οκτώβριο. Γι’ αυτό και η συγκίνηση του γιού του Πήτερ που δακρυσμένος παρέλαβε το βραβείο τιμής στη μνήμη του πατέρα του..

Υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις «άγνωστων» στο ευρύ κοινό Ελληνοαμερικανών ηρώων, που θα πρέπει να αναδειχτούν;

     Με τόσο εκτεταμένη δράση, δεν νομίζω. Μετά βεβαιότητος υπήρξαν Ελληνοαμερικανοί στις τάξεις του αμερικανικού στρατού, κάποιους από αυτούς τους αναφέρει ο ίδιος ο Γεωργιάδης, εγώ προσθέτω εδώ και τον αείμνηστο Άντριου Άθενς, επί δεκαετίες πρόεδρο του ΣΑΕ που εισήλθε στο Βέλγιο μαζί με τον αμερικανικό στρατό κι εκεί γνώρισε τη μετέπειτα  γυναίκα του ,Βελγίδα Λουίζ, αλλά για κανέναν από όλους αυτούς δεν εντοπίσθηκε ούτε στο ΥΠΕΞ, ούτε στα αμερικανικά Αρχεία υλικό και μάλιστα τόσο πλούσιο, όσο για τον Γεωργιάδη ! Ο άνθρωπος ήταν αυτό που λέμε μορφή !

Όσο πραγματοποιούσατε την έρευνα για το βιβλίο, ανακαλύψατε κάτι που να σας ξαφνιάσει ή να σας συναρπάσει;

     Πολλά, πάρα πολλά ! Υπήρχαν φορές που έγραφα και έκλαιγα μαζί, πιστέψτε με. Τι να πρωτοθυμηθώ..Την εκτέλεση των χειρουργημένων παιδιών στο Παίδων από τους Χίτες ; Που τα πήγε οδηγώντας το τζιπ με την αμερικανική σημαία την πρώτη μέρα των Δεκεμβριανών , κρατώντας τα αγκαλιά ο Αλέκος ;Για να διαπιστώσει την άρνηση των γιατρών και να τους απειλήσει με περίστροφο, μιλώντας τους ελληνικά όντας ντυμένος με στολή Αμερικανού αξιωματικού ; Τη νέα κοπέλα που ξεψύχησε στα χέρια του στην πλατεία Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη σφαγμένη από χωροφύλακα γιατί τραγουδούσε εαμικά τραγούδια για τη λευτεριά ; Τα χουνέρια που έκανε στον αιώνια εχθρό του , Βρετανό της Ιντέλλιτζενς  Κρις Γουντχάουζ; Την προδοσία του Γεωργίου Παπανδρέου που συντάχθηκε στο άρμα των Βρετανών για να φέρουν πίσω τον βασιλιά ;

Μπορεί να αποδοθεί δικαιοσύνη προς κοινωνικές ομάδες ή πρόσωπα μέσα από τη συγγραφή;

     Απόλυτα ! Πάρτε για παράδειγμα αυτό το συγκεκριμένο βιβλίο και το τι ακολούθησε..

Είναι η συγγραφή κοινωνική πράξη και ποιος είναι ο ρόλος του συγγραφέα σήμερα;

      Η συγγραφή είναι κατ’εξοχήν κοινωνική και πολιτική πράξη. Και ο ρόλος του συγγραφέα απόλυτα συνυφασμένος με αυτήν ! Είναι του υπηρέτη της συλλογικής μας μνήμης. Του θεραπευτή των πληγών μας. Του πολιτικού  μας καθοδηγητή. Ξεχάστε τους πολιτικούς όπως τους γνωρίζετε σήμερα. Δεν είναι παρά διαχειριστές της εξουσίας που τους παραδίδεται. Πολιτικός είναι εκείνος που παράγει πολιτική συνείδηση, που προάγει αρχές μέσα σε μια κοινωνία, φειάχνει τους αυριανούς ήρωες και εκμηδενίζει λαμόγια και προδότες.

Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε όταν πήρατε στα χέρια σας τυπωμένο το πρώτο σας έργο;

     Ίδια ακριβώς όταν μου έφεραν στην αγκαλιά μου το πρώτο και το δεύτερο παιδί μου ! Τα βιβλία μου είναι τα παιδιά μου. Καθένα από αυτά όταν τα έφερνα σπίτι επιστρέφοντας από το γραφείο, φώναζα στις κόρες μου, ελάτε, ήλθε το καινούργιο σας αδελφάκι ! Μεγάλωσαν κι ακόμα το θυμούνται. Τότε τρόμαζαν λίγο, τώρα γελάνε..

Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφικής σας πορείας που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

     Α, ναι ! Ο ρόλος του Παπανδρέου, ο άθλιος Γούντχαουζ, πόσο ανθέλληνας, Θεέ μου, και να σκεφθεί κανείς ότι επί δεκαετίες πιστεύαμε το αντίθετο με βάση την επίσημη ιστοριογραφία. Επίσης , ο βαθειά έως ναίφ δημοκρατικός και απελευθερωτικός ρόλος των Αμερικανών που τόσο αγαπήσαμε για να μισήσουμε μετά εμείς οι Έλληνες ! Πόσο κρίμα.. Και η ευφυία, έως αθυροστομία του Ρούζβελτ. Το τι έσερνε σε βάρος του ‘κουφιοκεφαλάκη’ βασιλιά μας και της ‘πονηρής αλεπούς’ του Τσώρτσιλ , δεν περιγράφεται..Αξίζει να ξαναγραφεί η ιστορία μας, νομίζω..

Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

     Εξαρτάται. Γενικά, ναι. Δεν μου αρέσουν εκείνοι που δεν δέχονται να συνομιλήσουν, αλλά έρχονται για να επιβάλουν την άποψή τους.

Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;

     Μη με κρίνετε άδικα, αλλά ακόμα και στην παρουσίαση του βιβλίου στην Αθήνα άκουσα από το κοινό πράγματα που ιστορικά ήταν αβάσιμα και το γνώριζα καλά αυτό. Ξέρετε , πολλές φορές λέγονται πράγματα καινά ,έτσι για να εντυπωσιάσουν τους άλλους κι είναι κακό αυτό γιατί αδικούνται και οι ίδιοι αλλά και η Ιστορία, προ πάντων. ΄Οσον αφορά την ιστορία του Εμφυλίου, έγραψα κάποτε σε ένα άρθρο μου στην Καθημερινή που παράπεσε και δεν δημοσιεύτηκε πριν χρόνια, πρέπει ίσως να ψάξω να το βρω, πως την ιστορία του ελληνικού εμφυλίου την έγραψαν πρώτοι οι νικητές , έτσι όπως ήθελαν, πενήντα χρόνια μετά, την ξανάγραψαν οι ηττημένοι..Καιρός είναι να τη γράψουν οι ψύχραιμοι !!

Υπάρχει κάποιο θέμα για το οποίο θα θέλατε να γράψετε αλλά δεν έχετε βρει ακόμη τρόπο να το προσεγγίσετε;

     Ναι, την πολιτική ιστορία του τόπου μας, όπως την έζησα ως σύζυγος πολιτικού αρχηγού , ως αρχαιολόγος ανασκαφέας στη μεθόριο και ως διπλωματική υπάλληλος καριέρας, έχοντας συνομιλήσει με Ζίβκωφ, Καντάφι, Γκορμπατσώφ, Πέρες,  Κλίντον, Ολμπράιτ,  Λαγκάρντ και τόσους άλλους Έλληνες και ξένους. Είναι κι ένα ακόμα, πολύ δύσκολο για τα εθνικά μας , θέμα. Και τα δύο θα πρέπει να αναμένουν την αφυπηρέτησή μου για να γράψω..

Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;

     Το να γράφω είναι για εμένα ό,τι και το οξυγόνο.. Αναπνέω, γράφοντας. Μπορώ ακόμα και να γράφω χωρίς χαρτί. Το έκανα στο κελί της Μεσογείων όταν πιάστηκα μετά το Πολυτεχνείο. Γενικά, σε εμένα μετράει πολύ ο χρόνος της επώασης, της εγκυμοσύνης, όπως λέω.. Ο τοκετός, δηλαδή το να ξεχυθούν οι λέξεις απ’ το χέρι μου, που είναι συνέχεια της καρδιάς και του μυαλού μου, γίνεται γρήγορα, πολύ γρήγορα ! Μπορώ να γράφω επί ώρες – και να σκεφθείτε ότι σαν άνθρωπος είμαι ενοχλητικά αεικίνητη – έτσι χωρίς νερό και φαγητό, χωρίς ύπνο, τόσο πολύ παρασέρνομαι.. Σε μία υπερατλαντική πτήση έγραψα τα τρία τέταρτα ενός μυθιστορήματος κι όταν το αεροπλάνο προσγειώθηκε με όλους τους επιβάτες κουρασμένους, αναφώνησα ‘κιόλας’ ;

Σας ευχαριστώ πολύ!

ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΟΥ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΥ

ROSS MACDONALD

Μετάφραση: ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Εκδόσεις: ΜΙΝΩΑΣ

Σελ. 342, Απρίλιος 2018

     Ο αμερικανο-καναδός συγγραφέας αστυνομικών ιστοριών Κένεθ Μίλαρ, έγραψε δεκαοκτώ μυθιστορήματα με το ψευδώνυμο Ρος Μακ Ντόναλντ, με ήρωα τον σκληρό όταν χρειάζεται αλλά και ευαίσθητο και με ανθρώπινο πρόσωπο πρώην αστυνομικό και τώρα ιδιωτικό ντετέκτιβ Λιου Άρτσερ, τα οποία διαδραματίζονται στη νότια Καλιφόρνια. Ένα από αυτά τα μυθιστορήματα είναι και αυτό που σας παρουσιάζω σήμερα, με τίτλο «Το Βλέμμα Του Αποχαιρετισμού».

     Μια παράξενη διάρρηξη γίνεται στην έπαυλη των Λάρι και Αϊριν Τσάλμερς. «…μια διάρρηξη στο σπίτι τους το Σαββατοκύριακο που έλειπαν στο Παλμ Σπρινγκς. Ήταν αρκετά περίεργη διάρρηξη. Κατά τα λεγόμενά της, μόνο ένα πράγμα αξίας εκλάπη, ένα παλιό χρυσό κουτί που φυλασσόταν στο χρηματοκιβώτιο του γραφείου». Το κουτί ανήκε στη μητέρα του Λάρι και περιείχε επιστολές που της είχε στείλει όσο υπηρετούσε στο Ναυτικό, στη διάρκεια του Β! παγκοσμίου πολέμου. Οι Τσάλμερς αρνούνται να καλέσουν την αστυνομία, επειδή υποψιάζονται ότι στη διάρρηξη ενέχεται ο –μάλλον διαταραγμένος- γιος τους, Νικ.

     O δικηγόρος της οικογένειας, ζητά από τον Άρτσερ να διαλευκάνει την υπόθεση, συνιστώντας του να επιδείξει ιδιαίτερη διακριτικότητα και να κάνει προσεκτικούς χειρισμούς. «Αλλά να είστε προσεκτικός τι θα πείτε στους Τσάλμερς. Είναι συνηθισμένοι σε μια πολύ ήρεμη ζωή και φοβάμαι ότι αυτή η υπόθεση τους έχει ταράξει πολύ. Θεωρούν τόσο πολύτιμο το σπίτι τους, που γι’ αυτούς είναι σαν να βεβηλώθηκε ναός».

     Ο Άρτσερ πιστεύει ότι είναι μια απλή υπόθεση και θα φτάσει γρήγορα στη λύση της, μέχρι τη στιγμή που ένας γνωστός του Νικ, θα βρεθεί δολοφονημένος και όλες οι υποψίες τον βαρύνουν. «Ένας άνδρας ονόματι Σίντνεϊ Χάροου είναι νεκρός. Υπήρχε έχθρα ανάμεσα σ’ αυτόν και τον Νικ». Και όσο μπαίνει σε λεπτομέρειες, ανακαλύπτει ότι πίσω από την φαινομενικά απλή διάρρηξη, κρύβονται ένοχα μυστικά του παρελθόντος. «Το σχήμα και η αίσθηση της υπόθεσης άλλαζαν. Άλλαζαν διαρκώς όσο προχωρούσα παρακάτω».

     Το μυθιστόρημα «Το Βλέμμα Του Αποχαιρετισμού», είναι ένα αστυνομικό «παλαιάς κοπής», με γραφή που θυμίζει τους κλασικούς του είδους και κεντρικό χαρακτήρα έναν ντετέκτιβ ευφυή, ικανό, σκληρό όταν είναι απαραίτητο, που αντιμετωπίζει με χιούμορ τις καταστάσεις κι έχει αναπτυγμένο το αίσθημα του δικαίου. Ένα μυθιστόρημα που θα απολαύσουν οι αναγνώστες που θα το επιλέξουν.