ΤΟ ΒΡΕΓΜΕΝΟ ΨΑΡΙ

VOLKER KUTSCHER
Μετάφραση ΤΑΣΟΣ ΨΗΛΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ
Σελ. 730, Φεβρουάριος 2021           

  

     Ο γερμανός συγγραφέας Φ. Κούτσερ, έγραψε επτά βιβλία με κεντρικό χαρακτήρα τον αστυνόμο με το παράξενο όνομα Γκέρεον Ρατ. (Το Γκέρεον είναι ένα όνομα που απαντάται μόνο στην περιοχή της Κολονίας, στη Ρηνανία της Γερμανίας).

     Τα βιβλία εκτυλίσσονται την περίοδο του μεσοπολέμου στο Βερολίνο. Μια εποχή που η γερμανική μεγαλούπολη, μπορεί να προσφέρει κάθε είδους ηδονή, αμαρτία και θεάματα σε όσους έχουν να πληρώσουν. Από την άλλη ο λαός ζει σε συνθήκες φτώχιας. Που επιτείνεται από την οικονομική κρίση που ταλανίζει τη χώρα, λόγω της υποχρέωσης πληρωμής των πολεμικών αποζημιώσεων μετά την ήττα στον Α! παγκόσμιο πόλεμο. Παράλληλα, φαινόμενα διαφθοράς και θύλακες του παλαιού καθεστώτος που εισέδυσαν σε θεμελιώδεις θεσμούς της νεότευκτης και εύθραυστης δημοκρατίας και την υπονομεύουν, φθείρουν τα δημοκρατικά κόμματα. Η «δημοκρατία της Βαϊμάρης» (όπως ονομάζεται η ιστορική περίοδος 1919-1933 κατά την οποία έγινε προσπάθεια να λειτουργήσει η πρώτη γερμανική δημοκρατία μετά την «πτώση» της μοναρχίας), οδηγείται σε κατάρρευση. Ο συνασπισμός των κομμάτων που έχουν εκλεγεί για να διοικήσουν την χώρα, παραπαίει. Ο εθνικισμός αναβιώνει με την άνοδο των Ναζί, και τα διάφορα παραστρατιωτικά σώματα, ενώ η απειλή μιας εξέγερσης των κομμουνιστών που έχουν μεγάλη επιρροή σε τμήματα του πληθυσμού είναι παρούσα και διαρκής. Αυτό είναι σε γενικές γραμμές το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται τα μυθιστορήματα, που είναι καλό να το έχουν υπ’ όψη τους οι αναγνώστες.

     Στα πρώτα βιβλία, βασίζεται η δημοφιλής τηλεοπτική σειρά, Babylon Berlin. Όλα τα βιβλία, πρόκειται να κυκλοφορήσουν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα, το προσεχές χρονικό διάστημα.

     Το πρώτο βιβλίο της σειράς έχει τίτλο "Το Βρεγμένο Ψάρι". Στην αργκό της βερολινέζικης αστυνομίας, έτσι ονομάζεται μια ανεξιχνίαστη υπόθεση. Ο αστυνόμος Ρατ, έχει μόλις φτάσει στο Βερολίνο (1929). Έχει έλθει από την Κολονία, από την οποία σχεδόν φυγαδεύτηκε. Προσπαθώντας να σταματήσει έναν νέο άντρα "που πυροβολούσε ανυποψίαστους διαβάτες", τον πυροβόλησε και τον σκότωσε. Ο άντρας αυτός, ήταν ο γιος του ισχυρότερου εκδότη Τύπου στην Κολονία, του Α. Λεκλέρκ. Από τότε άρχισε έναν ανελέητο πόλεμο κατά του Ρατ. «Ο Λεκλέρκ απαιτούσε την κεφαλή του επί πίνακι, αδιαφορώντας για το κόστος. Η εκδίκηση ενός δημοσιογράφου για τον νεκρό γιο του. Ο εκδότης φαινόταν αποφασισμένος να μην αφήσει τους ρεπόρτερ του σε χλωρό κλαρί πριν η επαγγελματική καριέρα του αστυνόμου Ρατ του Εγκληματολογικού καταστραφεί τελείως». Τότε ο πατέρας του Ρατ, ανέλαβε δράση. Αξιοποιώντας τις επαφές που είχε στα υψηλά κλιμάκια της αστυνομίας του Βερολίνου, μεθόδευσε –παρά τις αντιρρήσεις του γιού του-στα κρυφά τη μετάθεσή του εκεί. Μόνο που υπάρχει ένα πρόβλημα! Η μόνη κενή θέση που υπάρχει δεν είναι στο Εγκληματολογικό, όπου υπηρετούσε όσο βρισκόταν στην Κολονία, αλλά στο… Ηθών!

     Όμως ο Ρατ είναι πολύ φιλόδοξος για να παραμείνει στο… ανυπόληπτο αυτό τμήμα της αστυνομίας που δεν του επιτρέπει να ξεδιπλώσει το ταλέντο και τις ικανότητές του. Το όνειρό του και η επιθυμία του είναι μία: Επιθεώρηση Ανθρωποκτονιών. «Η ομάδα του Γκένατ. Η αγαπημένη του Τύπου και της καλής κοινωνίας! Ληστείες και φόνοι φέρνουν περισσότερη αναγνώριση απ’ ότι η βρόμα και η πορνογραφία […] Δεν είναι όμως διόλου απλό να χωθείς εκεί μέσα. Οι άνθρωποι του Γκένατ είναι διαλεγμένοι ένας προς έναν. Θα πρέπει να έχεις τουλάχιστον μία πραγματική επιτυχία να παρουσιάσεις. Μια πραγματική επιτυχία». Ένα βράδυ «εισβάλει» στην πανσιόν όπου νοικιάζει, ένας ρώσος-από τους χιλιάδες που κατέφυγαν στο Βερολίνο-μετά το ξέσπασμα της οκτωβριανής επανάστασης και τις «εκκαθαρίσεις» που ακολούθησαν. Είναι έξαλλος και φαίνεται ότι ψάχνει να βρει κάποιον. Ο Ρατ τον πετά έξω. Σύντομα όμως, συνδυάζοντας κάποια άλλα γεγονότα, αντιλαμβάνεται ότι έχει σχέση με το δυστύχημα της Μέρκεν Μπρίκε με τον νεκρό άντρα. «Το αυτοκίνητο κρεμόταν στον γάντζο του γερανού διάσωσης σαν τεράστιο ψάρι. Από τις χαραμάδες των θυρών χυνόταν βρόμικο καφέ νερό στο Λάντβερ Κανάλ. Ο προβολέας του γερανού έκανε το ανοιχτόχρωμο αυτοκίνητο να μοιάζει με φάντασμα μες στη νύχτα […] Το όχημα, το οποίο τώρα απέθετε με προσοχή ο γερανός στην υγρή άσφαλτο της Μέρκεν Μπρίκε ήταν ένα κρεμ Horch 350. Η οροφή ήταν ανοιχτή. Στο τιμόνι βρισκόταν ένας βρεγμένος χλωμός άντρας […] πλησίασε το όχημα κι έκανε απότομα πίσω, μόλις είδε τα χέρια του νεκρού. Μέσα σ’ αυτή την άμορφη μάζα από σάρκα, δέρμα και οστά ούτε τα δάχτυλα δεν μπορούσες να διακρίνεις. Υπήρχαν κόκαλα που νόμιζες πως τα συγκρατούσε μόνο το δέρμα. Άλλα πάλι, ήταν τόσο παραμορφωμένα, ώστε πονούσες μόνο που τα ‘βλεπες».  Ο Ρατ δεν αποκαλύπτει αυτά που υποψιάζεται στην ομάδα που έχει αναλάβει την «υπόθεση Υδροχόος» όπως την ονόμασαν. Αντίθετα αρχίζει να κάνει όσο πιο διακριτικά μπορεί τις δικές του έρευνες, όταν έχει χρόνο. Ελπίζει ότι αυτή η υπόθεση ή μάλλον καλύτερα η εξιχνίασή της, θα μπορούσε να αποτελέσει το διαβατήριό του για την Επιθεώρηση Ανθρωποκτονιών. Κι όσο ο νεκρός δεν μπορεί να ταυτοποιηθεί και η επίσημη έρευνα βαλτώνει, τόσο αυτός εντείνει τις προσπάθειες. Αν και όπως φαίνεται η μοίρα δεν είναι καλή μαζί του και δεν του δίνει πολλές ευκαιρίες… 

Το πρώτο δείγμα γραφής του Κούτσερ είναι πολύ θετικό. Σκιαγραφεί εξαιρετικά τον κεντρικό του χαρακτήρα και δημιουργεί σ’ αυτό το πρώτο βιβλίο, όχι μόνο μία, αλλά διάφορες αστυνομικές ιστορίες με ενδιαφέρουσα πλοκή, που όλες συνενώνονται με έναν ευφυή τρόπο.  Αυτό όμως που είναι ακόμη πιο ενδιαφέρον, είναι η μοναδική ικανότητα του να αποτυπώνει το κλίμα, την ατμόσφαιρα και την τοιχογραφία μιας ολόκληρης εποχής, γεμάτης από γεγονότα που επηρέασαν δραματικά την παγκόσμια Ιστορία και οδήγησαν στη δημιουργία ενός διαφορετικού κόσμου. 

     Θα περιμένω να απολαύσω και τις επόμενες "περιπέτειες" του Γκέρεον Ρατ, ο οποίος είναι ένας συμπαθής χαρακτήρας, που ήρθε... για να μείνει στα ελληνικά εκδοτικά πράγματα. 

     

ΠΙΚΡΑΛΙΔΕΣ

 
ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΑΚΡΟΓΙΩΡΓΟΥ

Εκδόσεις ΠΑΡΑΞΕΝΕΣ ΜΕΡΕΣ

Σελ.114, Νοέμβριος 2020

 

     Το τρίτο βιβλίο της Γ. Μακρογιώργου, με τίτλο «Πικραλίδες», κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό. Έχουν προηγηθεί το πεζογράφημα «Τύχη Στα Τείχη» (https://bibliodiktis.blogspot.com/2017/08/blog-post.html) και η ποιητική συλλογή «Το Φως Όταν Μεταφυτεύεται» (https://bibliodiktis.blogspot.com/2019/12/blog-post_31.html).

     Σ’ αυτό αφηγείται την πορεία μιας παρέας από την πρώιμη εφηβεία προς την ενηλικίωση. Πρόκειται για την παρέα εφτά κοριτσιών κι ενός αγοριού, που χτίστηκε το καλοκαίρι του 1978 μετά τον φονικό σεισμό της Θεσσαλονίκης. Βρέθηκαν στο δάσος του Σέιχ Σου. Ήταν όλα λίγο πριν ή λίγο μετά την ηλικία των δώδεκα ετών. Στο μεταίχμιο μεταξύ παιδικής κι εφηβικής ηλικίας. «Εκείνο το καλοκαίρι δεθήκαμε με την παρέα. Οι σκηνές δίπλα-δίπλα, το δάσος ένας ολόκληρος κόσμος περιπέτειας.[…] Και γινόμασταν εφτά αλαφροΐσκιωτες και περιπλανιόμασταν σε άλλες γειτονιές και εποχές και σε καταραμένα σπίτια. Έναν ιππότη είχαμε, τον Παύλο, να μας προστατεύει».

     Η παρέα συνέχισε να είναι δεμένη και στα ανέμελα χρόνια της νεότητας, μέχρι που ήρθε η πραγματικότητα της ζωής και σιγά-σιγά το δέσιμο χάθηκε. Όπως γίνεται συνήθως, μετά από λίγα χρόνια, ο σύνδεσμος ήταν εντελώς χαλαρός πια! Η κάθε μία είχε τα δικά της προβλήματα να αντιμετωπίσει: γάμοι, παιδιά, επαγγελματικά, διαζύγια, ενώ κάποια μέλη της παρέας αναζήτησαν την τύχη τους στο εξωτερικό.

     Μέχρι που τον Οκτώβρη του 2016, η Ηλιάνα σκοτώθηκε. «Έπεσε από σκαλωσιά θεάτρου». Η Ηλιάνα που είχε υψοφοβία! «Βρέθηκε με το φεγγάρι στο κεφάλι και εικάζεται ότι σκαρφάλωσε να το κρεμάσει στο κέντρο της σκηνής. Στις παραστάσεις του παιδικού θεάτρου που έγραψε, σκηνοθετούσε κι έπαιξε, θα υποδυόταν ένα από τα ψαράκια που σώζουν το φεγγάρι». Και που ήταν η πιο δοτική από όλες. «Προχθές είδε στο facebook ένα βιντεάκι, με ένα κορίτσι που χρωματίζει τον κόσμο. Έτσι ήταν η Ηλιάνα. Ο κόσμος ασπρόμαυρος κι αυτή τον χρωμάτιζε […] Να βοηθά σε ανθρωπιστικές οργανώσεις και να ασχολείται με φιλανθρωπίες. Τι κοινωνικά ιατρεία, τι γιατροί χωρίς σύνορα, το ομάδες αλληλεγγύης. Υιοθέτησε και παιδιά στην Action aid. Και είναι σε μια ομάδα που κάθε Σαββατοκύριακο ετοιμάζουν φαγητό για τους άστεγους».

     Ένα χρόνο μετά, το 2017, συμβαίνει κάτι παράξενο. «Το καλοκαίρι του 2017 προσκλήσεις για το ετήσιο μνημόσυνο στάλθηκαν μέσω messenger, από το λογαριασμό της νεκρής Ηλιάνας, σε επτά πρόσωπα. Παρέλαβαν προσκλήσεις κατά αλφαβητική σειρά οι: Αυγή, Βασιλεία, Γαλήνη, Δώρα, Ελένη, Ζωή και Παύλος. Οι προσκλήσεις περιείχαν τη φωτογραφία μιας πικραλίδας».

     Οι προσκλήσεις , εκτός του ότι θα κινήσουν την περιέργεια, θα κάνουν τα μέλη της παρέας  να επιστρέψουν στο παρελθόν, να ξαναδούν τις σχέσεις τους, να αναψηλαφήσουν τις ζωές τους, να αποκαλύψουν μυστικά που τους στοιχειώνουν, να δουν πως έφτασαν εδώ που βρίσκονται σήμερα…

     Αυτό που κάνει το βιβλίο ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτο είναι η ικανότητα που έχει η συγγραφέας να δημιουργήσει μια ενδιαφέρουσα ιστορία, αλλά και κάτι ακόμα πιο σημαντικό: βάζει τον κάθε χαρακτήρα να μιλά στους μονολόγους με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο, και δείχνει πως ο κάθε χαρακτήρας έχει προσλάβει και έχει αντιληφθεί τα όσα συνέβησαν, ανάλογα με τις εμπειρίες και το υπόβαθρο που έχει.

 

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥ ΑΟΥΣΒΙΤΣ

 LILY GRAHAM

Μετάφραση ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΙΠΗ

Εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ

Σελ. 346, Σεπτέμβριος 2020

 

     Σε πραγματικά γεγονότα βασίζεται το μυθιστόρημα της Λ. Γκράχαμ, που έχει τίτλο «Το Παιδί Του Άουσβιτς».

     Η Εύα Αντάμι και η Σόφι Βάις, είναι δύο νεαρές γυναίκες εβραϊκού θρησκεύματος, που ζουν στην Πράγα και την Βιέννη. Η Εύα σπουδάζει ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών και είναι παντρεμένη με τον Μίχαλ, ο οποίος παίζει βιολί στη Συμφωνική Ορχήστρα της πόλης. Η Σόφι ζει με τον ωρολογοποιό πατέρα της (η μητέρα της έχει πεθάνει) κι έχει ένα γιο-εκτός γάμου-τον Τόμας.

     Η ζωή τους αλλάζει δραματικά μετά την προσάρτηση της Αυστρίας και της Τσεχίας από την χιτλερική Γερμανία. Οι δύο γυναίκες συλλαμβάνονται και εκτοπίζονται στο στρατόπεδο Τερεζίν. Γνωρίζονται και γίνονται φίλες. Σφοδρή επιθυμία και των δύο, είναι να μεταφερθούν στο Άουσβιτς! Έχουν ακούσει ότι υπάρχει αυτό το στρατόπεδο, αλλά αγνοούν τις άθλιες συνθήκες που επικρατούν. Όταν η μεταφορά τους ολοκληρώνεται, έρχονται σε επαφή με τη φρικτή πραγματικότητα. «Μια βδομάδα. Εδώ. Μια βδομάδα που είχαν απογυμνωθεί από την ανθρώπινη υπόστασή τους. Μια βδομάδα από τότε που τις είχαν μαζώξει σαν τα γελάδια και τις είχαν χώσει μέσα σε ένα ρυπαρό τρένο που έζεχνε θάνατο και εξαχρείωση, κορμιά στοιβαγμένα που μετά βίας ανάσαιναν επί μέρες. Κι εκεί που έφτασαν, τις περίμενε το απόλυτο χάος-θόρυβοι και φωνές και κακομεταχείριση κι ύστερα τις χώρισαν σε ομάδες και τις οδήγησαν σε μια μεγάλη αίθουσα, όπου τις έγδυσαν, για να τις επιθεωρήσουν οι μοχθηροί φύλακες των Ες Ες και τους ξύρισαν άγαρμπα τα κεφάλια».

     Όμως και οι δύο, είχαν σοβαρούς λόγους να επιθυμούν τη μεταφορά τους στο κολαστήριο. Η Εύα έψαχνε για τον άντρα της, που είχε συλληφθεί πιο νωρίς και οι πληροφορίες έλεγαν ότι είχε φυλακιστεί εκεί. Στο σύμπλεγμα στρατοπέδων Άουσβιτς, κρατούνταν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, κάτι που καθιστούσε την ανεύρεση κάποιου ατόμου εξαιρετικά δύσκολη. Το ίδιο δύσκολη ήταν και η επικοινωνία μεταξύ των κρατουμένων. Οι φύλακες και οι «κάπο» δεν ανέχονταν την παραμικρή καθυστέρηση και οι κουβέντες μεταξύ κρατουμένων διαφορετικών μπλοκ τιμωρούνταν με ξυλοδαρμό ή ακόμα και με εκτέλεση. Όμως η Εύα δεν τα παρατάει και προσπαθεί συνεχώς να βρει τρόπο να εντοπίσει τον Μίχαλ.

     Ο λόγος που η Σόφι ήθελε να μεταφερθεί στο Άουσβιτς, ήταν ο γιος της. Όταν προσπάθησαν με τον πατέρα της και τον Τόμας με τη βοήθεια μιας ξαδέλφης της, της Λότε που ζούσε κοντά στα σύνορα να διαφύγουν στην Ελβετία, τους συνέλαβαν τα Ες Ες. Η Σόφι για να σωθεί ο μικρός τον έδωσε στη Λότε. Κάποια στιγμή οι ναζί συνέλαβαν την Λότε και την μετέφεραν στο Άουσβιτς. Η Σόφι πρέπει να τη βρει για να μάθει την τύχη του γιου της. 

     Η Εύα από μια εύνοια της τύχης, κατάφερε να εντοπίσει τον Μίχαλ. Ήταν όμως σε άθλια κατάσταση σε ένα κελί του νοσοκομείου του στρατοπέδου. Είχε ξυλοκοπηθεί βάναυσα επειδή βοήθησε έναν συγκρατούμενό του. Βρισκόταν στο μεταίχμιο μεταξύ ζωής και θανάτου. Χάρη στην ευσπλαχνία κάποιων γιατρών κρατούμενων, σε δωροδοκίες και χάρη στη θυσία που υποβλήθηκε η Σόφι, φλερτάροντας με έναν νεαρό γερμανό φρουρό, ο οποίος ήταν ερωτευμένος μαζί της, μπόρεσε να συναντηθεί μαζί του και τον βοήθησε να ανακάμψει. Κάποιες φορές μάλιστα, με την ανοχή του φρουρού, μπόρεσαν να κάνουν έρωτα! Όμως μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο, ο Μίχαλ μεταφέρθηκε σε ένα εργοστάσιο κατασκευής αεροπλάνων για καταναγκαστική εργασία.

     Για τη Σόφι η εξέλιξη ήταν πολύ χειρότερη. Μετά από αναζήτηση, έμαθε ότι όντως η ξαδέλφη της πέρασε από το στρατόπεδο, αλλά είχε οδηγηθεί στον θάλαμο αερίων λίγο καιρό πριν.

     Τότε η Εύα, καταλαβαίνει ότι είναι έγκυος, κάτι που επιβεβαιώνει και μία συγκρατούμενη γιατρός. Αποφασίζει να κρατήσει το παιδί και θα αρχίσει έναν αγώνα για να υπερασπιστεί αυτή τη νέα ζωή…

     Όταν διάβασα το βιβλίο, μου φάνηκε εντελώς απίθανο να γεννήθηκε μωρό στο Άουσβιτς και να επιβίωσε στις άθλιες συνθήκες εγκλεισμού. Έμαθα όμως για την περίπτωση της Βέρα Μπάιν, που γέννησε την κόρη της στο Άουσβιτς τον Δεκέμβριο του 1944. «Το μωρό ζύγιζε μόλις ένα κιλό και ήταν τόσο αδύναμο, που δεν μπορούσε να κλάψει. Αυτό την έσωσε». Ακόμη, με μεγάλη έκπληξη διάβασα ότι «Σύμφωνα με τα σχετικά αρχεία, τουλάχιστον επτακόσια παιδιά γεννήθηκαν στο Άουσβιτς-Μπίρκενάου. Ως σήμερα, απ’ ότι είναι γνωστό, ελάχιστα από αυτά επέζησαν».

     Η Λ. Γκράχαμ, μετουσίωσε αυτές τις ιστορίες επιβίωσης και θέλησης για ζωή σε λογοτεχνία υψηλής ποιότητας. Οι περιγραφές των συνθηκών διαβίωσης των εγκλείστων είναι μοναδικές, ολοζώντανες, ρεαλιστικές. Τόσο που έχεις την αίσθηση ότι νιώθεις το κρύο, την παγωνιά, την διαρκή πείνα, τον τρόμο των κρατουμένων. Οι οποίοι ήξεραν ότι το αν θα ζούσαν την επόμενη ημέρα, ήταν θέμα μιας λεπτομέρειας, της τύχης ή της καλής ή κακής διάθεσης ενός φύλακα. Συγκλονιστική είναι και η περιγραφή των συναισθημάτων που βιώνουν οι χαρακτήρες του μυθιστορήματος. Όπως μεγάλη είναι και η παλέτα των συναισθημάτων που κατακλύζουν τον αναγνώστη στη διάρκεια της ανάγνωσης αυτής της μοναδικής ιστορίας επιβίωσης. Της ιστορίας της νίκης της ζωής επί του θανάτου!               

ΣΦΑΓΕΙΟ ΨΥΧΩΝ

STUART MACBRIDE
Μετάφραση ΑΓΟΡΙΤΣΑ ΜΠΑΚΟΔΗΜΟΥ
Εκδόσεις ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ
Σελ. 573, Οκτώβριος 2020

      Το καταπληκτικό αστυνομικό θρίλερ «Σφαγείο Ψυχών» είναι το τέταρτο βιβλίο της σειράς με κεντρικό χαρακτήρα τον ντετέκτιβ αρχιφύλακα Λόγκαν Μακ Ρέι κι εκτυλίσσεται στην γενέθλια πόλη του συγγραφέα, στο Aberdeen της Σκοτίας.

     Το 2007, στην αποβάθρα του Aberdeen, ένα σκάφος ανεφοδιασμού, ετοιμάζεται να μεταφέρει εφόδια στις πλατφόρμες εξόρυξης πετρελαίου που βρίσκονται στη Βόρεια θάλασσα, στα ανοιχτά των ακτών της Σκοτίας. Ένα κοντέινερ-ψυγείο που περιέχει κατεψυγμένο κρέας, παρουσιάζει μια δυσλειτουργία. Η προσπάθεια να διορθωθεί η βλάβη, αποκαλύπτει ένα μακάβριο εύρημα. «Ο καπετάνιος λέει ότι το κοντέινερ έμεινε πάνω στο πλοίο μόνο μερικές ώρες. Κάποιος πρόσεξε ότι έβγαζε νερά στο κατάστρωμα και τότε προσπάθησαν να επικοινωνήσουν με την εταιρία που το έστειλε. Ήταν κλειστή. Φαίνεται ότι οι εξέδρες ανόρυξης δημιουργούν μεγάλο θέμα έτσι και δεν παραλάβουν στην ώρα τους τα κοντέινερ γι’ αυτό ο καπετάνιος έβαλε κάποιον να ρίξει μια ματιά στο μοτέρ του ψυγείου. Τότε ήταν που βρήκαν τα κομμάτια. Ο μηχανικός έπρεπε να μετακινήσει μερικές κούτες με κρέατα που ξεπάγωναν για να φτάσει στην καλωδίωση. Το βρεγμένο χαρτόνι σκίστηκε και το περιεχόμενο χύθηκε έξω». Το «περιεχόμενο» είναι τεμαχισμένα ανθρώπινα μέλη. Οι άνθρωποι του πλοίου καλούν την αστυνομία. Στις τέσσερις το πρωί στην παγωμένη αποβάθρα, έφτασαν ο επιθεωρητής Ινσχ, ο αρχιφύλακας Μακ Ρέι, η ιατροδικαστής Μακ Άλιστερ και όσοι άτυχοι αστυνομικοί είχαν βάρδια εκείνο το βράδυ.

     Τα ευρήματα, κάνουν το μυαλό όλων, να γυρίσει είκοσι χρόνια πίσω. Το 1987, ένα άτομο που φορούσε μια μάσκα με το πρόσωπο της… Μάργκαρετ Θάτσερ και ποδιά χασάπη, εισέβαλε σε σπίτια και κατακρεουργούσε τους ενοίκους. Έφευγε παίρνοντας τα διαμελισμένα πτώματα, αφήνοντας πίσω μια λίμνη αίματος και πολλές φορές… κομμάτια των σωμάτων ακόμα και στην κατάψυξη. Ο Τύπος έδωσε αμέσως το όνομα Σαρκοβόρος. Λίγο καιρό αργότερα, οι αστυνομικοί της ομάδας που έχει επιφορτιστεί με το καθήκον να βρει τον Σαρκοβόρο, συλλαμβάνουν ως ένοχο τον Κεν Γουάιζμαν. Ο οποίος δικάζεται και καταδικάζεται σε πολύχρονη φυλάκιση. Έντεκα χρόνια αργότερα, υποβάλλει έφεση για κάποια παρατυπία που έγινε στην ανακριτική διαδικασία η οποία γίνεται δεκτή και αφήνεται ελεύθερος. Τώρα ο εφιάλτης επιστρέφει.

     Η αστυνομία του Grampian (ο νομός στον οποίο είναι πρωτεύουσα το Aberdeen) τίθεται αμέσως σε πλήρη επιφυλακή. Πρέπει να βρεθεί ο Σαρκοβόρος πριν καταφέρει να συνεχίσει το εγκληματικό του έργο. Όμως, παρά τις εκτεταμένες έρευνες, τις ατέλειωτες βάρδιες, τις συνεχείς περιπολίες και τις άοκνες προσπάθειες, αυτός παραμένει άφαντος! Οι φόνοι δεν σταματούν και σαν αυτό να μην ήταν αρκετό, οι αξιωματικοί που ήταν υπεύθυνοι για την προ εικοσαετίας έρευνα, δέχονται επιθέσεις που επιτείνουν τη σύγχυση.

     Ο Λόγκαν Μακ Ρέι, θα χρειαστεί να αφήσει στην άκρη τα προβλήματα της προσωπικής του ζωής και να επιστρατεύσει όλη του την ευφυΐα, για να καταφέρει να ανακαλύψει τα ίχνη εκείνα, που θα οδηγήσουν στον εντοπισμό και τη σύλληψη του Σαρκοβόρου που θα επαναφέρει την ηρεμία στην πόλη.

     Είναι ευτύχημα, που ο εκδοτικός οίκος (Ελληνικά Γράμματα) που έχει αναλάβει την έκδοση των έργων του MacBride στα ελληνικά, ακολουθεί τη σειρά με την οποία κυκλοφόρησαν αυτά στα αγγλικά. Έτσι μας δίνεται η δυνατότητα να δούμε το ταλέντο του συγγραφέα να ξεδιπλώνεται από βιβλίο σε βιβλίο και να αντιληφθούμε ότι γίνεται κάθε φορά και καλύτερος! Το «Σφαγείο Ψυχών», είναι ένα μυθιστόρημα ευρηματικό, με πολύ καλά χτισμένους χαρακτήρες, με ανατριχιαστικές splatter λεπτομέρειες, με ανατροπές και εκπλήξεις, κρυμμένα μυστικά από το παρελθόν και χιούμορ, το οποίο δυσκολεύεσαι να αφήσεις από τα χέρια σου πριν φτάσεις στην τελευταία σελίδα, η οποία κρύβει μια (ακόμη) μεγάλη έκπληξη. Το απόλαυσα και περιμένω με ανυπομονησία το επόμενο!   

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ

 

    
Ο Ευάγγελος Μαυρουδής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1953. Οι γονείς του είναι πρόσφυγες από τη Σμύρνη. Από φοιτητής εργάζεται αθόρυβα στο χώρο του πνεύματος και της τέχνης. Ζει στη Ραφήνα. Είναι γιατρός και δημοτικός σύμβουλος. Έργα του: «Επιστροφή Στη Σμύρνη. Η Θάλασσά Μας» (Κέδρος, 2010), «Επιστροφή Στη Σμύρνη. Ένωση Και Πρόοδος» (Κέδρος, 2010), «Επιστροφή Στη Σμύρνη. Φως Εξ Ανατολών» (Κέδρος, 2011), «Ο Χρόνος Με Τη Ρόζι» (Κέδρος, 2013), «Το Κόκκινο Τανγκό» (Κέδρος, 2013), «Το Ταξίδι: Κύπρος 1948. Η Αρχή Της Οδύσσειας» (Κέδρος, 2020). 

   

    Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας «Το Ταξίδι»;

     Το βιβλίο προέκυψε από πληροφορία που μου έδωσε ο Κύπριος συγγραφέας και δημοσιογράφος Κώστα Βενιζέλος όταν διάβασε «Το Κόκκινο Τανγκό». Μου μίλησε για το μυστικό ταξίδι δύο στελεχών του ΑΚΕΛ στα ελληνικά βουνά το 1948 προκειμένου να συναντήσουν τον Νίκο Ζαχαριάδη. Μου έστειλε μάλιστα και το βιβλίο «Ο Φιφής Ιωάννου, η Αριστερά και το Κυπριακό» που είχε εκδοθεί το 2004 αλλά είχε αποσυρθεί λόγω παραπόνων για προσωπικά ζητήματα. Διαβάζοντάς το εντυπωσιάστηκα. Συνειδητοποίησα ότι δεν ήξερα τίποτα σχεδόν για σημαντικά γεγονότα της Κύπρου πριν την έναρξη του αγώνα της ΕΟΚΑ, το 1955. Όταν ανέφερα την ιστορία του ταξιδιού αυτού μέσω Καΐρου, Παρισίων, Πράγας, Βουδαπέστης, Βελιγραδίου και Σκοπίων στον παλιό μου φίλο, σκηνοθέτη της «Πολίτικης Κουζίνας», Τάσο Μπουλμέτη, μου είπε «ωραίο σενάριο!». Εκείνη τη στιγμή αποφάσισα να το κάνω βιβλίο. 

     Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με το αυτό και ποιο είναι αυτό;

     Ασχολούμαι με το ιστορικό μυθιστόρημα επειδή πιστεύω ότι βοηθά τη βιωματική γνώση η οποία επηρεάζει τον άνθρωπο περισσότερο από κάθε άλλη πέρα από τις εμπειρίες του. Τα παθήματα πρέπει να γίνονται μαθήματα λέει στην «Ορέστεια» ο Αισχύλος. Υπάρχει ανάγκη να εξετάζουμε πιο πρισματικά και ειλικρινά το παρελθόν μας. Κι όσον αφορά τη γνώση αυτή, φοβάμαι ότι το σοβαρότερο πρόβλημα είναι η ημιμάθεια που αποτελεί την κυριότερη πηγή αδιαλλαξίας και φανατισμού.

     Είναι φανερό ότι για το βιβλίο έχει προηγηθεί έρευνα. Πόσο κράτησε αυτή και πόσο η συγγραφή;

     Η αρχική έρευνα κράτησε δεκαοκτώ μήνες περίπου, πριν το ξεκίνημα της συγγραφής. Ωστόσο η λεπτομερής μελέτη συνεχίστηκε ακόμη και κατά τη διάρκεια της επιμέλειας του βιβλίου από τον εκδοτικό οίκο, εξαντλώντας πολλές φορές την υπομονή της επιμελήτριας, Αναστασίας Παπασταθοπούλου, με την οποία συνεργάζομαι περισσότερο από δέκα χρόνια και η οποία έχει συμβάλλει σημαντικά στο τελικό αποτέλεσμα όλων των έργων μου. Το σοβαρότερο πρόβλημα ήταν η καταστροφή του αρχείου μου στην πυρκαγιά του 2018 και η απώλεια πολλών βιβλίων που χρησιμοποιούσα ως πηγές. «Το Ταξίδι» γράφτηκε τρεις φορές έως την επιμέλεια από την οποία προέκυψε και η τελική, τέταρτη γραφή του.   

     Σας ενδιαφέρει να επισκέπτεστε –στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό- τους τόπους όπου διαδραματίζονται τα έργα σας;

     Η αίσθηση του χώρου είναι σημαντική και ο καλύτερος τρόπος είναι να επισκεφθείς ή να έχεις επισκεφθεί τους τόπους της δράσης. Στην Κύπρο είχα πάει δυο φορές στο παρελθόν και την επισκέφθηκα πάλι το 2018. Περιδιάβηκα όλα τα σημεία της παλιάς Λευκωσίας που περιγράφω, φυσικά και της κατεχόμενης περιοχής. Τη Λεμεσό την ήξερα καλά από την παρουσίαση της τριλογίας που είχε γίνει εκεί το 2012 ενώ στο τελευταίο ταξίδι πήγα πρώτη φορά και στην Πάφο. Από τις υπόλοιπες πόλεις του «Ταξιδιού» έχω πάει στο Παρίσι, στην Πράγα και στο Βουκουρέστι. Στη Σμύρνη -η «Επιστροφή» κυκλοφόρησε το 2010- πήγα πρώτη φορά το 2005 ουσιαστικά για να επιβεβαιώσω την εντύπωση που είχα από κείμενα, παλιές φωτογραφίες, παλιούς χάρτες. Στην εποχή μας βοηθάει το Google καθώς και ταξιδιωτικά βίντεο που ανεβάζουν κάποιοι περιπατητές στοYouTube. Για τη Μασσαλία πέρασα ένα Σαββατοκύριακο παρακολουθώντας τους πολύωρους περιπάτους στην πόλη ενός περιηγητή που είχε τοποθετήσει στο κεφάλι του κάμερα. Βρήκα επίσης παλιές ταινίες ντοκιμαντέρ αλλά και κινηματογραφικές ταινίες γυρισμένες λίγο μετά τον πόλεμο στις πόλεις που περιγράφω. Για το Κάιρο, εκτός από τις παλιές ταινίες, με βοήθησε η τριλογία του Τσίρκα και το ομώνυμο βιβλίο του Μανώλη Γιαλουράκη.

     Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;

       Η λογοτεχνία δημιουργεί βιωματική μνήμη. «Ζούμε» τις καταστάσεις που περιγράφουν οι συγγραφείς κοινωνώντας τις εμπειρίες των ηρώων τους. «Βρισκόμαστε» στο πεδίο της μάχης όταν ο ήρωας του Τολστόι παραξενεύεται και απορεί αντικρίζοντας τον Γάλλο στρατιώτη, στο «Πόλεμος και Ειρήνη», έτοιμο να τον λογχίσει. Αισθανόμαστε εξαπατημένοι από τον ίδιο μας τον εαυτό, ταυτιζόμενοι άθελά μας με τον παιδεραστή-καθηγητή στη «Λολίτα» του Ναμπόκοφ. Η αυταπάτη μάλιστα είναι τόσο ισχυρή και γενικευμένη ώστε το όνομα του ουσιαστικά αθώου κοριτσιού έχει ετυμολογικά φορτωθεί με ένα νόημα που, επιτέλους σήμερα, η κοινωνία φορτώνει πια στις σωστές πλάτες. Στο «Κιβώτιο» του Άρη Αλεξάνδρου βιώνουμε μια κατάσταση τόσο παράλογη, τόσο ανόητη ώστε θα την απορρίπταμε ως ανυπόστατη αν δεν βλέπαμε στην αλήθεια της, το δράμα των ανθρώπων της Αριστεράς την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου.     

     Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;

       Διάθεση και προσπάθειες να γράψω έκανα από παιδί. Το χάρισμα της γραπτής έκφρασης ήταν φανερό, το σοβαρό θέμα όμως αφορούσε το περιεχόμενο. Ξεκίνησα με διηγήματα και θεατρικά έργα. «Ο χρόνος με τη Ρόζι» άρχισε να γράφεται στη διάρκεια της φοιτητικής μου ζωής, αναστάλθηκε όμως λόγω Ιατρικής για τριάντα χρόνια. Το χειρόγραφο ανακαλύφθηκε τυχαία από τη γυναίκα μου μαζί με πολλά άλλα κείμενα που δυστυχώς κάηκαν στην πυρκαγιά του 2018. Ανέκαθεν βέβαια ασχολούμουν με την τέχνη και τον πολιτισμό. Εξέδιδα επί χρόνια το ομώνυμο περιοδικό («Τέχνη και Πολιτισμός») της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης και, αργότερα, το τοπικό περιοδικό «Αραφήν» του δήμου Ραφήνας, όπου ήμουν δημοτικός σύμβουλος. Ωστόσο η απόφαση να ασχοληθώ σοβαρά με τη λογοτεχνία πάρθηκε το 1997 μέσα από μια περίεργη διαδικασία. Μελετούσα τη Μικρασιατική Καταστροφή στην προσπάθεια να συμβάλλω στη σύνθεση έργων ζωγραφικής για τη ζωή και το θάνατο του Χρυσόστομου Σμύρνης. Μελετώντας ανακάλυψα ότι στην πραγματικότητα δεν ήξερα μέχρι τότε παρά γενικότητες. Με απασχολούσε λοιπόν ο τρόπος που θα μετέδιδα τις γνώσεις αυτές. Εκείνη την περίοδο έτυχε να ταξιδέψω στην Πολωνία και να δω το Άουσβιτς. Συγκλονισμένος από τη «Λίστα του Σίντλερ», με το τηλεοπτικό «Ολοκαύτωμα» και το «Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ» στη μνήμη μου, αναρωτιόμουν για τα συναισθήματα που θα ένιωθα περνώντας την πύλη που έγραφε «η εργασία απελευθερώνει». Πέρασα πράγματι τη φοβερή αυτή πύλη και συγκλονίστηκα από την έλλειψη συναισθημάτων μολονότι ξεναγήθηκα λεπτομερειακά στο στρατόπεδο. Το Άουσβιτς είναι σήμερα το απαίσιο σκέλεθρο μιας αφόρητης παλιανθρωπιάς, ένα μουσείο που προκαλεί αποτροπιασμό, αλλά τα συναισθήματα που γεννιούνται απέχουν παρασάγγες από εκείνα που νιώθεις διαβάζοντας ή βλέποντας τις καλλιτεχνικές δημιουργίες που προανέφερα. Τότε αποφάσισα να γράψω λογοτεχνία. Η ανάγκη να μιλήσω για την Καταστροφή της Σμύρνης με έκανε συγγραφέα.           

     Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;

      Ένα περίεργο, σύνθετο συναίσθημα χαράς, ολοκλήρωσης αλλά και έγνοιας. Ήταν «Η θάλασσά μας», το πρώτο βιβλίο της τριλογίας «Επιστροφή στη Σμύρνη». Ίσως έφταιγαν τα χρόνια που έβαζαν χαλινάρι στην τρελή χαρά που είχα νιώσει έφηβος βλέποντας τυπωμένο το πρώτο μου διήγημα στη «Διάπλαση των Παίδων». Είχε τίτλο «400 μέτρα» και ήταν η περιγραφή των αισθημάτων και των σκέψεων ενός δρομέα κατά τη διάρκεια του αγώνα.

     Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;

     Άπαξ και γεννηθούν, συνεχίζουν να ζουν μέσα μου. Και επειδή οι σημαντικότεροι συνδέονται με συγκεκριμένους τόπους και εποχές, η διαπλοκή τους στη μνήμη μου με ιστορικά γεγονότα απαιτεί προσπάθεια να τους παραμερίσω όποτε χρειάζεται να περιγράψω κάπου τα γεγονότα αυτά.

     Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;

       Πολλές φορές. Άλλωστε για να περιγράψεις κάτι χρειάζεσαι πηγές με πιστότητα. Τι καλύτερο από τον εαυτό σου; Η μνήμη με τις εμπειρίες της σε ωθεί να συνθέτεις έτσι τους χαρακτήρες ώστε να είσαι σε θέση να τους διαχειρίζεσαι.

     Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;

       Όλοι σχεδόν οι ήρωες έχουν στοιχεία της προσωπικότητάς μου. Ακόμα και οι γυναίκες. Οι γιατροί βέβαια διαθέτουν τη μερίδα του λέοντος. Ο Πλάτων Πηλείδης της τριλογίας «Επιστροφή στη Σμύρνη» ήταν σε μεγάλο βαθμό αυτοβιογραφικός όπως και ο Ιορδάνης Ιορδανίδης στο «Χρόνο με τη Ρόζι».

     Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

       Δεν υπάρχει κάποιος που να με αντέχει. Στην τριλογία ευτυχώς φιλοτιμήθηκε η γυναίκα μου. Της διάβαζα το έργο στα ταξίδια που κάναμε εκείνη την περίοδο από τη Ραφήνα στο Μαρμάρι για το νοσοκομείο της Καρύστου, όπου ήμουν ελεγκτής, επειδή υπήρχαν ατέλειωτες ώρες αναμονής καθώς τα χειμωνιάτικα δρομολόγια των πλοίων είναι αραιά. Στο «Κόκκινο Τανγκό» με βοήθησε πολύ η συνεργασία με τον Κώστα Κουτσομύτη με τον οποίον συνθέσαμε το έργο μαζί. Οι παρατηρήσεις του ήταν αυστηρές και οι ιδέες του δημιουργικές. Η μελέτη των επιμέρους κειμένων εργασίας και η σύγκρισή τους με το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν ένα καλό μάθημα δημιουργικής γραφής.

     Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;

       Εκείνος που διαβάζει για να απολαύσει, όχι να για να ξεμπερδεύει με ένα βιβλίο. Μόνο έτσι η όραση ενεργοποιεί και τις άλλες αισθήσεις οπότε μπορεί να ενθουσιάζεται λ.χ. με το άρωμα ενός λουλουδιού ή με τα ωραία του χρώματα, φτάνει ο βόμβος των μελισσών κι ότι άλλο υπάρχει να μη τον εμποδίζουν να δει έναν άσκημο κήπο.

     Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

       Ο καθηγητής της Ιατρικής Ιορδάνης Ιορδανίδης, ο ήρωας και αφηγητής στο «Χρόνο με τη Ρόζι» λέει στο τέλος του έργου: «Έγραψα τις πρώτες αράδες. Τελείωσα την πρώτη παράγραφο, την πρώτη σελίδα… Εκεί, μπροστά μου, έβλεπα το ίδιο μου το χέρι να γράφει λέξεις που ανέτρεπαν ιδέες και αισθήματα που γεμάτα πόθο και πάθος με είχαν οδηγήσει σε πράξεις φαινομενικά σπουδαίες και τέλειες». Γράφοντας στα παλιά του συνταγολόγια, ο ηλικιωμένος γιατρός τα βλέπει να μεταβάλλονται σε καθρέφτη όχι της φάτσας του αλλά της ζωής του.

     Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

       Ο Χατζημπαμπάς με τον οποίο ξεκινούν και τα τρία μυθιστορήματα της τριλογίας είναι η εικόνα του Τούρκου που υπήρχε στο μυαλό μου όταν ξεκινούσα τη συγγραφή, λίγο πριν το τέλος του προηγούμενου αιώνα. Είναι ο Τούρκος με τις βράκες και τα σαλβάρια όπως τον βλέπαμε στα «Κλασικά Εικονογραφημένα» του Βασίλη Ρώτα, όπως τον παρουσιάζαμε στις σχολικές παραστάσεις. Πέντε χρόνια αργότερα, στο δεύτερο βιβλίο της τριλογίας οι αντιλήψεις μου είχαν αλλάξει. Η ανατροπή ήταν προϊόν της μελέτης, της έρευνας και της συγγραφής που αναγκαστικά πήγαιναν παράλληλα. Το τραγικό στοιχείο στην προσωπικότητα του Νίκου Ζαχαριάδη, που αρνούνται να δουν οπαδοί και πολέμιοι επειδή οι μεν εμποδίζονται από τις κομματικές σκοπιμότητες, οι δε από τον όγκο της τραγωδίας που έχει προκαλέσει ο άνθρωπος αυτός, γίνεται ορατό μόνο αν αγγίξεις την ανθρώπινη πλευρά του, αν ξαναγράψεις μαζί του το «μήνυμα από την άλλη πλευρά», λίγο πριν βάλει τη θηλιά στο λαιμό του.  

     Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

       Για τον ίδιο λόγο που αρέσει στους γονείς να κουβεντιάζουν για τα παιδιά τους. Συνομιλώντας, συνειδητοποιείς πόσα έχουν περάσει στους αναγνώστες από εκείνα που νόμισες σημαντικά αλλά απέφυγες να υπογραμμίσεις. Δεν μου αρέσει να είμαι κραυγαλέος ούτε να γίνομαι διαφωτιστής. Αποφεύγω τις περιγραφές των χαρακτήρων των ηρώων, προτιμώντας να αποκαλύπτονται από τη δράση και από τις πράξεις τους. 

     Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;

       Μια φίλη είδε στο όνομα Ρόζι στο «Ο χρόνος με τη Ρόζι» αντιστοιχία με το Ρόουζμπαντ από τον «Πολίτη Κέιν» του Όρσον Ουέλς. Νομίζω ότι έχει δίκιο παρόλο που η πνευματική διαδικασία για την επιλογή του ονόματος ήταν διαφορετική. Οι αναγνώστες απομονώνουν πολλές φορές αποσπάσματα και τα μεγεθύνουν, δίνοντάς διαστάσεις γενικότερες που, εκ των υστέρων, αντιλαμβάνομαι ότι έχουν.

     Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

       Ο Όμηρος είναι ο μεγάλος δάσκαλος. Η τριλογία «Επιστροφή στη Σμύρνη» έχει μέσα της την Ιλιάδα, και «Το Ταξίδι» την Οδύσσεια. Τα Ομηρικά κείμενα και οι αναλύσεις του Δημήτρη Μαρωνίτη είναι Ευαγγέλια. Μάλιστα από τις περιγραφές των γευμάτων έχω την εντύπωση ότι οι ραψωδίες απαγγέλλονταν πριν γευματίσουν οι συνδαιτυμόνες. Θα ήταν δυσβάστακτο να τις ακούει το κοινό χορτάτο. Στην εκδοτική επιμέλεια κόπηκαν κάμποσα γεύματα από την τριλογία, και πάλι όμως περιέχονται αρκετά. Ο Στρατής Τσίρκας ήταν ο συγγραφέας που μου έδωσε τη μορφή των τριών μυθιστορημάτων. Επειδή φοβόμουν ότι δεν θα εύρισκα εκδότη, είχα κάνει την «Επιστροφή στη Σμύρνη» δίτομη  αλλά χάρη στον Κέδρο την ξανάφερα στην αρχική της μορφή. «Ο χρόνος με τη Ρόζι» είναι επηρεασμένος από τον Προυστ και από τον Ναμπόκοφ. Ο Γουίλιαμ Βόλμαν με την «Κεντρική Ευρώπη» απελευθέρωσε την τεχνική μου στο «Κόκκινο Τανγκό» και, ακόμα περισσότερο, στο «Ταξίδι».   

     Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;Πως συνδυάζετε τις απαιτήσεις του επαγγέλματος σας με τις απαιτήσεις της συγγραφής;

       Το γράψιμο αποτελεί ανάγκη. Γράφω σχετικά εύκολα αλλά η διαδικασία της συγγραφής των έργων μου γίνεται δύσκολη εξαιτίας της ιδιομορφίας τους. Χρειάζονται πολύ προκαταρκτική μελέτη και στη συνέχεια έρευνα για τις λεπτομέρειες. Όταν το έργο πάρει μορφή και αρχίσει το γράψιμο, η σημαντικότερη διαδικασία είναι το σβήσιμο. Όσο πιο μικρό είναι το ποσοστό που επιβιώνει τόσο πιο πολύ μεγαλώνει η αξία του έργου. Ως μαχόμενος ιατρός είμαι υποχρεωμένος να προσαρμόζομαι στις απαιτήσεις του λειτουργήματος από το οποίο εξαρτάται η ζωή άλλων ανθρώπων. Οι ίδιες όμως αυτές απαιτήσεις, που προϋποθέτουν απόλυτη συγκέντρωση στις ανάγκες και στα προβλήματα του ασθενή που έχω μπροστά μου ενώ αμέσως μετά πρέπει να επικεντρωθώ στις ανάγκες του ακριβώς επόμενου, με έχουν οπλίσει με μια περίεργη προσαρμογή. Έτσι μπορώ να γράφω οπουδήποτε είναι ήσυχα, στο σπίτι ή στο ιατρείο. Η εξέλιξη της τεχνολογίας με διευκολύνει απόλυτα.

     Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας;

      Το συρτάρι μου δυστυχώς κάηκε όπως σας είπα. Χάθηκαν κάποια θεατρικά, καθώς από την εποχή της φοιτητικής μου ζωής είχα ξεκινήσει έτσι. Είχε ανεβεί ένα πειραματικό έργο στο Θεατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών και είχε εγκριθεί επίσημα η παράσταση ενός άλλου με την τεχνοτροπία του Θεάτρου του Παραλόγου που ήταν τότε σε ακμή, αλλά τα γεγονότα της εποχής ανέστειλαν τα πάντα. Τώρα ετοιμάζω το επόμενο μυθιστόρημα που θα είναι αφιερωμένο στη μεγάλη αγάπη μου, τη Σμύρνη. Στην τριλογία είχα αναλύσει τη Μικρασιατική περιπέτεια και, φυσικά, την καταστροφή της Σμύρνης. Αλλά τι ακριβώς ήταν η πόλη αυτή και τι πραγματικά καταστράφηκε το 1922 είναι δύσκολο να το συλλάβεις όσο και να μελετάς την απώλεια. Μόνο η αναζήτηση της Γένεσης, της ψυχής της Σμύρνης,  μπορεί να δώσει τις αληθινές διαστάσεις, το εκπληκτικά πρωτοπόρο παρελθόν και το μέγεθος μιας Καταστροφής που ξεπερνά στην πραγματικότητα την τραγωδία μιας πόλης, ακόμη και ενός έθνους.

Σας ευχαριστώ πολύ!   

ΠΑΝΔΗΜΙΕΣ

CHRISTIAN W. McMILLEN
Μετάφραση ΝΙΚΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
Εκδόσεις ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Σελ. 208, Νοέμβριος 2020

 

     Η νέα σειρά βιβλίων των εκδόσεων Παπαδόπουλος με γενικό τίτλο «Μια Σύντομη Εισαγωγή», έρχεται να συμπληρώσει την επιτυχημένη σειρά «Μικρές Εισαγωγές». Η νέα αυτή σειρά, περιλαμβάνει λίγο μεγαλύτερα κείμενα από κορυφαίους συγγραφείς-επιστήμονες, μέσα από τα οποία δίνουν μια πιο εκτενή και σε βάθος πληροφόρηση για θέματα που προβληματίζουν την κοινή γνώμη σε διάφορα γνωστικά πεδία.

     Το δεύτερο βιβλίο της σειράς έχει τίτλο και θέμα τις «Πανδημίες» και είναι γραμμένο από τον C. W. Mc Millen. Ο συγγραφέας, που είναι καθηγητής του πανεπιστημίου της Virginia έχει ειδίκευση στην Ιστορία της Ιατρικής και την Ιστορία των Πανδημιών.

     Στην κατατοπιστική εισαγωγή, διασαφηνίζει κάποιους όρους που εδώ και ένα χρόνο μπήκαν έντονα στη ζωή μας. Όπως π.χ. τι είναι επιδημία («Η μη αναμενόμενη, εκτεταμένη αύξηση της συχνότητας εμφάνισης μιας ασθένειας σε δεδομένο χρόνο»), και τι είναι πανδημία καθώς και τα οκτώ κριτήρια που πρέπει να πληρούνται για να δοθεί ο χαρακτηρισμός αυτός («ευρεία γεωγραφική εξάπλωση, κινητικότητα της νόσου, υψηλοί δείκτες προσβολής και έξαρση, ελάχιστη ανοσία πληθυσμού, καινοφάνεια, μολυσματικότητα, μεταδοτικότητα, σοβαρότητα»). Συνδέει την έξαρση των νόσων με την ανάπτυξη των μεγάλων αστικών κέντρων, των λιμανιών, του διασυνοριακού εμπορίου, των μεταφορών και των ταξιδιών.  

     Στη συνέχεια, σε εφτά κεφάλαια, αναφέρεται σε εφτά ασθένειες που «ταλαιπώρησαν» την ανθρωπότητα από τις απαρχές της. «…το κρανίο ενός homo erectus ηλικίας πεντακοσίων χιλιάδων ετών που βρέθηκε στην Τουρκία, έφερε αλλοιώσεις παρόμοιες με αυτές της φυματίωσης».

     Η πρώτη και πιο τρομακτική ασθένεια είναι η πανώλη. Η νόσος πρωτοεμφανίστηκε ως πανδημία τον 6^ο αιώνα μ.Χ., στη διάρκεια της βασιλείας του Ιουστινιανού. Έπληξε όλη τη Μεσόγειο, την Ευρώπη και την Εγγύς Ανατολή. Επέστρεψε το 1347, οδήγησε στο θάνατο περισσότερο από τον μισό πληθυσμό της Ευρώπης και γι’ αυτό ονομάστηκε «Μαύρος Θάνατος». Έκτοτε «επισκεπτόταν» την Ευρώπη και τον Ισλαμικό κόσμο τακτικά. Το τελευταίο ξέσπασμα στη γηραιά ήπειρο σημειώθηκε το 1770 στη Ρωσία. Το 1890, ξέσπασε μια ακόμη πανδημία στην Κίνα κι έπληξε χώρες της Ασίας και της Αφρικής, το Σύδνεϋ, το Σαν Φρανσίσκο, το Ρίο ντε Τζανέιρο κ.α. Η πανώλη προκάλεσε κατακλυσμιαίες μεταβολές στην κοινωνική και οικονομική ζωή. Αλλαγές που αν και συνέβησαν πολλά χρόνια πριν, ο αντίκτυπός τους φτάνει μέχρι το σήμερα. Η νόσος δεν έχει εξαφανιστεί, αλλά η σύγχρονη ιατρική μπορεί να την αντιμετωπίσει με επιτυχία.  

     Μια άλλη ασθένεια που προκάλεσε εκατόμβη νεκρών είναι η ευλογιά. Η οποία είναι η μόνη μολυσματική ασθένεια που σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), έχει εξαλειφθεί. «Ο ΠΟΥ διακήρυξε το 1980 ότι ο πλανήτης είχε απαλλαγεί από την ευλογιά. Με όποιον τρόπο κι αν μετρηθεί (το κόστος- τις υλικοτεχνικές, πολιτικές και κοινωνικές προκλήσεις-την ωφέλεια για τον άνθρωπο) ήταν ένα γιγαντιαίο επίτευγμα». Χάρη στον μαζικό εμβολιασμό, το DNA της νόσου «υπάρχει πλέον αποκλειστικά σε ασφαλή εργαστήρια…».

     Η ελονοσία, χρειάζεται «ειδικές» συνθήκες για να εξαπλωθεί. Έτσι με την αλλαγή χρήσης της γης, μετά την πρώτη χιλιετία, δημιουργήθηκαν οι ιδανικές συνθήκες (στάσιμα νερά-ικανός αριθμός ανθρώπων) για να ξεσπάσουν επιδημίες σε διάφορες περιοχές της γης με ιδιαίτερη διάδοση στους τροπικούς. Από το 1955, ο ΠΟΥ προσπάθησε να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα εξάλειψης της νόσου, χωρίς να τα καταφέρει. Όμως με τα διάφορα προγράμματα εξάλειψης των κουνουπιών-διαβιβαστών, η ελονοσία είναι απόλυτα ελεγχόμενη.

     Το τέταρτο κεφάλαιο αναφέρεται στη χολέρα η οποία «Είναι μια νόσος που προκαλείται από την πρόσληψη νερού που έχει μολυνθεί από μολυσμένα περιττώματα. Τα συμπτώματά της (κάτωχρο και αφυδατωμένο δέρμα, εμφάνιση που θυμίζει φάντασμα, ταχεία και συχνά θανατηφόρος απώλεια όλων των σωματικών υγρών) είναι συγκλονιστικά». Το χρονικό σημείο-καμπή θεωρείται το 1817, όταν ξέσπασε η πρώτη πανδημία χολέρας. «Από τότε επτά πανδημίες χολέρας έχουν ταξιδέψει ανά τον κόσμο». Από τις αρχές του 20^ου αιώνα, η νόσος δεν εμφανίστηκε στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, μαστίζει όμως την Αφρική και περιοχές της Λατινικής Αμερικής ακόμη και πρόσφατα. «Η χολέρα περισσότερο από κάθε άλλη μολυσματική νόσο, είναι προϊόν και σύμβολο κοινωνικής ανισότητας. Απλώς δεν υπάρχει εκεί όπου η παροχή καθαρού νερού είναι εξασφαλισμένη».

     Η φυματίωση «ίσως αποτελεί την παλαιότερη ανθρώπινη νόσο». Δεν εμφανίζεται ξαφνικά, ούτε προκαλεί άμεσα πολλούς θανάτους. Δρα ύπουλα, σιωπηλά και αρχικά αόρατα. Είναι και αυτή κατά βάση «ταξική» νόσος, αφού η εξάπλωσή της οφείλεται στις σκληρές συνθήκες διαβίωσης. Σήμερα είναι αγνοημένη, αλλά δεν έχει εξαφανιστεί.

     Για την γρίπη, που είναι μια ακόμη νόσος που ταλανίζει το ανθρώπινο γένος, γράφει ο καθ. Μακ Μάλεν: «Η γρίπη που σάρωσε την υφήλιο σε δύο κύματα το 1918 και ένα τρίτο το 1919 ήταν η χειρότερη πανδημία στην ιστορία από την εποχή του Μαύρου Θανάτου. Η γρίπη είχε εξελιχθεί σε πανδημία και παλαιότερα. Καμία όμως δεν είχε τέτοια αντίκτυπο όσο η πανδημία την εποχή του Α! παγκοσμίου πολέμου. Τότε η γρίπη σκότωσε τουλάχιστον πενήντα εκατομμύρια ανθρώπους»!! Στελέχη της γρίπης (όπως το Η1Ν1), μπορούν να προκαλέσουν εκ νέου μια πανδημία, γι’ αυτό και είναι σημαντικός ο εμβολιασμός των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού.

     Τέλος, εξίσου σημαντικά είναι κι αυτά που αναφέρει για τον ιό HIV. «Η έλευση του HIV/AIDS, ήταν το τέλος της εποχής της ύβρεως. Κάθε έπαρση περί αφανισμού των μολυσματικών νόσων από τη βιοϊατρική ή ελπίδα να ζήσουμε σε έναν κόσμο χωρίς μάστιγες εξέλειπε όταν έγινε σαφές ότι το HIV/AIDS ήταν μια νέα μολυσματική νόσος που ευδοκιμούσε σε έναν κόσμο που πίστευε ότι ήταν πανέτοιμος να απελευθερωθεί από τέτοια δεινά».

     Για την πανδημία του Conid-19, ο καθηγητής δεν αναφέρει κάτι, αφού το βιβλίο γράφτηκε το 2016. Αξίζει όμως να αναφέρω αυτά που γράφει ότι συμβαίνουν σε κάθε νέα πανδημία. «Κανένας δεν ήταν προετοιμασμένος, κανένας δεν γνώριζε τι συνέβαινε. Επρόκειτο για κάτι καινοφανές και μοναδικά θανατηφόρο». Αυτό εξηγεί ίσως τις παλινωδίες, τις διαφορετικές και αλληλοσυγκρουόμενες ή αλληλοαναιρούμενες οδηγίες που δίνονταν στους πολίτες από τον ΠΟΥ και την ιατρική κοινότητα στην αρχή της πανδημίας. Η οποία ελπίζουμε ότι με τον εμβολιασμό που πραγματοποιείται σε παγκόσμιο επίπεδο θα χάσει την ορμητικότητά της και θα επιστρέψει η ζωή μας στην κανονικότητά της. Μέχρι την επόμενη πανδημία, η οποία είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα ξεσπάσει στο μέλλον κοντινό ή μακρινό!! Αφού φαίνεται ότι οι κυβερνήσεις και οι ηγεσίες, δεν διδάχτηκαν από τις προηγούμενες εμπειρίες, ώστε να εξαλείψουν τις συνθήκες που ευνοούν το ξέσπασμα των πανδημιών (π.χ. φτώχια, κακές συνθήκες διαβίωσης, αναποτελεσματικά συστήματα υγείας κλπ), αντί να «τρέχουν» εκ των υστέρων να προλάβουν τις εξελίξεις πριν τα πράγματα ξεφύγουν από κάθε έλεγχο!

     Εξαιρετικά ενδιαφέρον, χρήσιμο και σημαντικό βιβλίο, που με εκλαϊκευμένο, εύληπτο και κατανοητό τρόπο, δίνει έγκυρη πληροφόρηση για ένα θέμα «καυτό» κι επίκαιρο.             

 

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ

ΜΙΚΡΑ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΞΑΠΑΤΗΣΙΝ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΡΙΚΟΥΝΑΚΗΣ
Εκδόσεις BELL
Σελ. 470, Οκτώβριος 2020

 

     Μια ιστορία που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, περιλαμβάνει το δεύτερο μυθιστόρημα του Κ. Τρικουνάκη με τίτλο «Αλέξανδρος Και Εσπερία».

     Ο Αλέξανδρος είναι γόνος μιας οικογένειας εμπόρων της Μακεδονίας του 9^ου αιώνα μ. Χ. Επειδή ο Αλέξανδρος δεν είναι πρωτότοκος, οπότε δεν έχει κληρονομικό δικαίωμα στην εμπορική επιχείρηση, οι πρεσβύτεροι της οικογένειας, αποφασίζουν ότι θα κάνουν ότι χρειάζεται για να ακολουθήσει στρατιωτική καριέρα. Σύντομα βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη, πρωτεύουσα της ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, με το βαθμό του λοχαγού. Εδώ να ανοίξω μια παρένθεση που θεωρώ απαραίτητη για να μην υπάρξει παρανόηση, και να πω ότι οι πολίτες αυτού που σήμερα ονομάζουμε Βυζάντιο, θεωρούσαν τους εαυτούς τους και αυτοαποκαλούνταν «Ρωμαίοι». Στην παρουσίαση αυτή, χρησιμοποιώ την ορολογία του συγγραφέα. Ο όρος Βυζάντιο-βυζαντινός, είναι εφεύρημα Καθολικών μοναχών-ιστορικών του 19^ου αιώνα.  

   Ο Αλέξανδρος τίθεται στην υπηρεσία του δρουγγάριου. «Εκτός από παρατηρητικός άνθρωπος που ήταν, είχε την εξαιρετική ικανότητα να αξιολογεί αντιδράσεις, να ερμηνεύει λανθάνοντα στοιχεία, να παρασύρει τον ανακρινόμενο σε παγίδες. Αυτά του τα προσόντα τον έκαναν να ξεχωρίζει στην υπηρεσία του δρουγγάριου της Πόλης. Ουσιαστικά δεν ήταν στρατιώτης. Αστυνομικός ήταν. Τα καθήκοντά του ήταν πολυποίκιλα, καθώς ο δρουγγάριος είχε επιφορτιστεί με την ευθύνη σχεδόν για οτιδήποτε αφορούσε την πόλη. Ότι συνέβαινε, από ταραχή μέχρι εγκλήματα, από την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς μέχρι την παροχή του νερού, από την επάρκεια σίτου μέχρι την εποπτεία των ξένων στην Πόλη, ήταν δική του δουλειά».

     Η Εσπερία ήταν μοναχοκόρη ενός Σύριου εμπόρου, ο οποίος σκοτώθηκε σε κάποια από τις συγκρούσεις με τους Ρωμαίους. Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, είχε συλληφθεί αιχμάλωτος, αλλά μετά από φρικτά βασανιστήρια, υπέκυψε. Το μουσουλμανικό της όνομα, ήταν Λάιλα μπιντ Αράμ αλ Φαράλ. Σε ηλικία 15 ετών, ο θείος της, που ήταν εμίρης στην Κρήτη, την κάλεσε στο νησί, γιατί της βρήκε έναν σύζυγο. Ήταν ένας γάμος με πολιτική σκοπιμότητα, που θα ισχυροποιούσε τη θέση του θείου της. Η Λάιλα, δεν ήθελε αυτόν τον γάμο, αφού ο υποψήφιος σύζυγός της, ήταν ήδη πενήντα ετών!

     Στο δρόμο προς την Κρήτη, κοντά στην Κάρπαθο, δέχθηκαν την επίθεση ρωμαϊκών πολεμικών πλοίων που βύθισαν το πλοίο στο οποίο επέβαινε και τη συνέλαβαν αιχμάλωτη. «Ούτε οι Σαρακηνοί είδαν μέσα στη βαθιά νύχτα τα έξι πλοία να σιμώνουν, όταν άκουσαν τα κουπιά οι σκοποί τους, ήταν αργά. Έσυραν κραυγές συναγερμού προτού καν δουν τι τους πλησίαζε κι αμέσως το προπορευόμενο ρωμαϊκό πλοίο έπεσε με φόρα καταμεσής στο πλάι του πλοίου που επέβαιναν […] Το αραβικό πλοίο ήταν το μισό σε μέγεθος από το ρωμαϊκό. Οι σανίδες και τα δοκάρια του σκαριού του τσακίστηκαν με ένα δυνατόν κρότο […] Η Λάιλα για καλή της τύχη, δεν ήταν στην πλευρά της πρόσκρουσης. Το χτύπημα την πέταξε από το κρεβάτι της και κοπάνησε με δύναμη στον τοίχο απέναντι». Στη διαδρομή προς την Κωνσταντινούπολη, βιάστηκε κατ’ εξακολούθηση από τον καπετάνιο της γαλέρας. Στην Πόλη, κλείστηκε σε μοναστήρι, μέχρι να αποφασιστεί η τύχη της. Η διαμονή της εκεί υπήρξε πολύ δύσκολη και σκληρή. Όταν έγινε γνωστό ότι ήταν ζωντανή, ο θείος της κατέβαλλε τα ανάλογα λύτρα για να εξαγοράσει την ελευθερία της και να μεταφερθεί στην Κρήτη.

     Εκεί οριστικοποίησε την απόφασή της να εκδικηθεί τους Ρωμαίους με όποιον τρόπο μπορούσε. Για να το καταφέρει εκποιεί την αξιολογότατη περιουσία της και αφού αλλάζει όνομα και τόπο καταγωγής σε Εσπερία Δημοσθένους από την Κύπρο, μετακομίζει την Κωνσταντινούπολη. «Δεν ήταν τυχαία και η παρουσία της στην Πόλη. Δεν εγκαταστάθηκε εδώ γιατί της άρεσε. Ερχόταν από ένα διαφορετικό κόσμο, έναν ξένο κι εχθρικό κόσμο, για τον οποίο, όσο θαυμαστή κι αν ήταν η Πόλη, παρέμενε αλλότρια. Είχε έρθει λοιπόν για να βλάψει την αυτοκρατορία. Το έδειχναν καθαρά όλες της οι ενέργειες. Είχαν σκοπό μόνο την εκδίκηση, ίσως για όλα όσα είχε υποφέρει στην αιχμαλωσία της και μπορεί και γι’ ακόμη περισσότερα». Χρηματοδοτεί την δημιουργία ενός πορνείου πολυτελείας, το οποίο θα προσέφερε υπηρεσίες για υψηλά βαλάντια που είχαν οι πλέον ευκατάστατοι έμποροι και οι αξιωματούχοι που κατείχαν σημαντικές θέσεις στον κρατικό μηχανισμό και το οποίο θα διεύθυνε από τα «παρασκήνια». «Σ’ ένα καλό πορνείο, μπορούσες να μάθεις τα πάντα. Ποιος διακινούσε λαθραία προϊόντα, ποιος έπιανε την καλή με μια συμφωνία, ποιος είχε βλέψεις για την πολιτική, αλλά και πότε έφευγαν πλοία για εμπορικά ταξίδια. Μέσα σ’ αυτά συγκαταλέγονταν και στρατιωτικές πληροφορίες. Οι κινήσεις του στόλου, οι προετοιμασίες για κάποια εκστρατεία. Ονόματα, νούμερα και στόχοι». Οι πληροφορίες αυτές θα διαβιβάζονταν στους συγγενείς της, οι οποίοι θα αποφάσιζαν αν και πότε θα έκαναν επιθέσεις κι επιδρομές κατά των Ρωμαίων. Το σχέδιο της δείχνει να πετυχαίνει. Οι πληροφορίες που τα κορίτσια της εκμαιεύουν από τον υπεύθυνο κρατικό λειτουργό για την προμήθεια σίτου, ο οποίος είναι «πελάτης» του οίκου της (ημερομηνίες, αριθμός πλοίων, δρομολόγια κλπ), μεταφέρονται στους Σαρακηνούς πειρατές. Αυτοί επιτίθενται και βυθίζουν τα πλοία που μεταφέρουν τα δημητριακά, προκαλώντας έλλειψη ψωμιού.

     Αυτή η έλλειψη είναι που κινητοποιεί τον Αλέξανδρο, ο οποίος πρέπει να βρει από πού διαρρέουν οι πληροφορίες της μεταφοράς και γι’ αυτό ξεκινά τις έρευνες που θα τον οδηγήσουν σε απρόσμενες ατραπούς…

     Το «Αλέξανδρος και Εσπερία», είναι ένα αξιοπρόσεκτο μυθιστόρημα, ο μύθος του οποίου είναι ενταγμένος σε ένα πραγματικό ιστορικό πλαίσιο, βασίζεται σε ένα πραγματικό γεγονός. Έχει συναρπαστική εξέλιξη, καλοδουλεμένους χαρακτήρες, πολύ καλή ισορροπία ιστορίας και μύθου, που το κάνει να διαβάζεται ευχάριστα από κάθε αναγνώστη. Φανερώνει ακόμη, ότι η κατασκοπία και η αναζήτηση πληροφοριών, είναι από τα πιο παλιά όπλα που χρησιμοποιούν οι αντιμαχόμενοι στην προσπάθεια για επικράτηση σε κάθε αγώνα και μάχη!