ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑ

VINCENT KLIESCH
Μετάφραση ΧΡΥΣΑ ΜΠΑΝΙΑ
Εκδόσεις Ε. Ο. ΛΙΒΑΝΗΣ
Σελ. 382, 2010

 
     Το θρίλερ «Καθαρότητα» του γερμανού συγγραφέα Β. Κλις είναι το πρώτο μιας επιτυχημένης σειράς με κεντρικό χαρακτήρα τον επιθεωρητή Γ. Κερν. Ακολούθησε η σειρά «Ακοή» στην οποία πρωταγωνιστούσαν ο δικανικός γλωσσολόγος Μ. Χέγκελ και η δημοσιογράφος Γ. Ανζόργκε, τα τρία βιβλία της οποίας, ήδη κυκλοφορούν στα ελληνικά.

     Στο Βερολίνο δρα ένας κατά συρροή δολοφόνος. Το τρίτο θύμα του είναι μια ηλικιωμένη φαρμακοποιός, την οποία δολοφόνησε με τον ίδιο τρόπο με τα προηγούμενα θύματά του, που ήταν άντρες, αφήνοντας πίσω το ίδιο σκηνικό: «Ντυμένο με ένα κατάλευκο πουκάμισο, το πλυμένο, χτενισμένο και μακιγιαρισμένο πτώμα της Ελίζαμπετ Βέλκε κειτόταν πάνω στο τραπέζι, στη μέση του καθιστικού της. Και ο υπόλοιπος χώρος έμοιαζε προετοιμασμένος για μια πολύ ιδιαίτερη περίσταση. Κάθε έπιπλο, κάθε πορτατίφ, ακόμη και οι λαμπτήρες είχαν καθαριστεί σχολιαστικά. Τα τζάμια των παραθύρων ήταν τόσο γυαλισμένα, ώστε θα πίστευε κανείς ότι δεν είχαν χρησιμοποιηθεί καθόλου, τα κάδρα και οι κορνίζες είχαν περαστεί με γυαλιστικό για τζάμι και ξύλο. Άστραφταν ακόμη και τα καρφιά από τα οποία κρέμονταν. Το καθετί εκεί μέσα είχε καθαριστεί και τακτοποιηθεί με απίστευτη σχολαστικότητα…». Ένας πραγματικός εφιάλτης για κάθε ομάδα Σήμανσης, που δεν μπορούσε να εντοπίσει το παραμικρό στοιχείο. Ο υπεύθυνος  για την εξιχνίαση της υπόθεσης, επικεφαλής του τμήματος Ανθρωποκτονιών Κβίριν Μάισνερ, ζητά από τον πρώην συνεργάτη του Γιούλιους Κερν που έχει μετατεθεί στο κοντινό Πότσνταμ, να έρθει για να δει τον τόπο του εγκλήματος. «Ο Γιούλιους Κερν δούλευε εδώ και πέντε χρόνια στη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Βραδεμβούργου. Την καριέρα του όμως την είχε αρχίσει στο Βερολίνο. Εκεί είχε ξεχωρίσει από νωρίς, λόγω του ιδιαίτερου τρόπου με τον οποίο διεξήγε τις έρευνες. Ξανά και ξανά οι δικές του μόνο διαπιστώσεις γίνονταν καθοριστικός παράγοντας στη σύλληψη εγκληματιών. Ο Κερν δεν τα παρατούσε ποτέ. Ούτε καν όταν όλοι οι συνάδελφοι του κόντευαν να τρελαθούν».

     Οι δύο άντρες γνωρίζονταν χρόνια και υπήρχε αμοιβαία εκτίμηση. Ο Κερν ζήτησε να μετατεθεί όταν σε μια προηγούμενη υπόθεση πενταπλής ανθρωποκτονίας, είχε εντοπίσει τον ένοχο, ο οποίος όμως αθωώθηκε λόγω έλλειψης επαρκών στοιχείων. Η υπόθεση (όπως συμβαίνει συχνά σε τέτοιες περιπτώσεις) είχε επηρεάσει ψυχολογικά τον Κερν, που θέλησε να απομακρυνθεί από το Βερολίνο για να ξαναβρεί τη φόρμα του. Τώρα ο παλιός του συνεργάτης ζητά τη βοήθειά του. Ο εντοπισμός  αυτού του serial killer απαιτεί τον αντισυμβατικό τρόπο σκέψης του Κερν, ο οποίος όταν βρεθεί σε αδιέξοδο, θα δεχθεί μια αναπάντεχη βοήθεια. Μια υπόδειξη ενός ανθρώπου θα τον βοηθήσει να προχωρήσει την έρευνα και να εντοπίσει τον «Φασίνα», όπως ονομάζουν οι αστυνομικοί τον δολοφόνο λόγω της εμμονής του με την καθαριότητα, πριν προβεί στην επόμενη δολοφονία.

     Το «Καθαρότητα» είναι αρκετά διαφορετικό από τα προηγούμενα βιβλία του συγγραφέα που εκδόθηκαν στα ελληνικά. Αλλά είναι εξίσου συναρπαστικό. Είναι ένα «καθαρόαιμο» θρίλερ που έχει όλα τα στοιχεία που μας επιτρέπουν να αποδώσουμε αυτόν τον χαρακτηρισμό σε ένα μυθιστόρημα. Θα περιμένω με αυξημένο ενδιαφέρον το επόμενο βιβλίο της σειράς με πρωταγωνιστή τον Γιούλιους Κερν.         

ΚΑΡΙΓΙΕ. Η ΠΑΛΛΑΚΙΔΑ ΤΟΥ ΣΟΥΛΕΪΜΑΝ

ΡΑΦΑΗΛΙΑ ΑΦΑΤΙΔΟΥ
Εκδόσεις ΠΗΓΗ
Σελ. 753, Απρίλιος 2022

      Στα παλάτια των Οθωμανών σουλτάνων μας μεταφέρει με το μυθιστόρημά της, η νεαρή συγγραφέας Ρ. Αφατιδου.

     Το 1540, απάγεται από μαροκινούς πειρατές στη διάρκεια ενός θαλασσινού ταξιδιού της, τη μέρα των γενεθλίων της, η 18χρονη ισπανίδα Αουρόρα. «…ήταν η δόνια Αουρόρα-Μαρία Πέρεζ υ Αλκάνταρα, κόρη του φημισμένου γιατρού δον Φεντερίκο Πέρεζ και της συζύγου του, δόνια Ισαβέλλα-Μαρία υ Αλκάνταρα, αδελφή του δον Ενρίκο-Λουίζ Πέρεζ υ Αλκάνταρα, γεννημένη και μεγαλωμένη στη Βαρκελώνη της Ισπανίας…». Η άτυχη νέα, λόγω ηλικίας κι επειδή ήταν όμορφη, αποφεύγει τη μεταχείριση που υφίσταντο οι λιγότερο προικισμένες ή μεγαλύτερης ηλικίας γυναίκες (βιασμοί από το πλήρωμα του πειρατικού και τελικά πώληση σε κάποιο πορνείο της Ανατολής). Οι πειρατές την πουλάνε στην Κωνσταντινούπολη, στον υπεύθυνο για τον «εμπλουτισμό» του σουλτανικού χαρεμιού. Μετά την απαραίτητο ιατρικό έλεγχο, εντάσσεται στο χαρέμι του Οθωμανού αυτοκράτορα Σουλεϊμάν Α!. Εκεί όμως τη βλέπει και την ερωτεύεται ο ηγεμόνας (διάδοχος), γιος του Σουλεϊμάν, Μουσταφά, αλλά κι αυτή νοιώθει το ίδιο, όταν της δόθηκε η ευκαιρία να του ρίξει μια πιο προσεκτική ματιά. «Καθόταν και κοιτούσε σαν υπνωτισμένη τον νεαρό άντρα απέναντί της, λες και δεν υπήρχε κανείς άλλος εκτός απ’ τους δύο τους στον κόσμο…». Έτσι ξεκινάει ένας απαγορευμένος έρωτας που πρέπει να μείνει κρυφός. Κάτι που είναι σχεδόν αδύνατο μέσα στο σκληρό, ανελέητο και αυστηρά ελεγχόμενο περιβάλλον του Τοπ Καπί, όπου όλοι κατασκοπεύουν όλους και αλληλοϋποβλέπονται. Όπου και «οι τοίχοι έχουν αυτιά», όπου ποτέ δεν μπορείς να είσαι βέβαιος ότι δεν υπάρχουν μάτια που σε παρακολουθούν και δύσκολα ξεχωρίζεις τους εχθρούς από τους φίλους. Αν ο σουλτάνος μάθει κάτι, τότε η μοίρα και των δύο είναι προδιαγεγραμμένη: ο αποκεφαλισμός!

      Η συγγραφέας στην αρχή, ακολουθεί τα ιστορικά γεγονότα. Από ένα σημείο και πέρα όμως, η Ιστορία παραμερίζεται για χάρη της μυθιστορηματικής πλοκής. Παρ’ όλα αυτά, τα ιστορικά πρόσωπα εξακολουθούν να πρωταγωνιστούν, με παραλλαγμένη την πορεία της ζωής τους.

     Εντυπωσιακή είναι η απόδοση της ατμόσφαιρας του παλατιού και της αυλής του σουλτάνου, όπου οι ίντριγκες, οι συνωμοσίες και οι δολοπλοκίες ήταν καθημερινό φαινόμενο και η συνήθης πρακτική. Εξίσου εντυπωσιακή είναι η απεικόνιση της καθημερινής ζωής, η γνώση για τις ενδυμασίες, την εθιμοτυπία, τους τίτλους της ελίτ που ζούσε μέσα και γύρω από το ανάκτορο, τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης κλπ. Το «Καριγιέ» είναι ένα μυθιστόρημα στο οποίο είναι εμφανής η σχολαστική, λεπτομερής κι ενδελεχής έρευνα που έχει γίνει, ώστε να είναι αληθοφανές το περιβάλλον στο οποίο η συγγραφέας τοποθετεί την πλοκή του μύθου.

     Το βιβλίο συμπληρώνει ένα κεφάλαιο με τίτλο «Και τώρα λίγη ιστορία…», στο οποίο μέσα σε λίγες σελίδες δίνεται περιληπτικά το πραγματικό ιστορικό υπόβαθρο κι παρουσιάζονται τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα, ένα ακόμη κεφάλαιο με λίγα λόγια για τον Πάργαλι Ιμπραήμ πασά, τον ελληνικής καταγωγής Μεγάλο Βεζίρη που έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Σουλεϊμάν Α! και είχε ήδη δολοφονηθεί (1536) στα χρόνια στα οποία εκτυλίσσεται το μυθιστόρημα και ξενόγλωσση βιβλιογραφία. 

ΤΟ ΝΕΡΟ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΟΤΕ ΓΛΥΚΟ

GIULIA CAMINITO
Μετάφραση ΔΗΜΗΤΡΑ ΔΟΤΣΗ
Εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ
Σελ. 388, Μάιος 2022

 

     Το βιβλίο που σας παρουσιάζω σήμερα, είναι το τρίτο της ιταλίδας συγγραφέως Γ. Καμινίτο, αλλά το πρώτο που μεταφράζεται στα ελληνικά. Έχει κερδίσει σημαντικά βραβεία στην Ιταλία και κέρδισε την αποδοχή των αναγνωστών στις χώρες στις οποίες κυκλοφόρησε.

     «Αυτό το μυθιστόρημα γεννήθηκε για να αφηγηθεί τρεις γυναίκες μέσα από τρεις χαρακτήρες εμπνευσμένους από αυτές. Η πρώτη είναι η Αντονέλα, που μου διηγήθηκε την ιστορία της οικογένειάς της, τις δυσκολίες μέχρι να καταφέρει να λάβει το παραχωρητήριο ενός σπιτιού, την ανταλλαγή σπιτιών και το πώς κατάφερε τελικά, μετά από χρόνια αγώνων, να είναι νόμιμη και να πάρει πίσω το χαμένο της σπίτι […] Η δεύτερη γυναίκα είναι η Ιλάρια, που ήταν η καλύτερή μου φίλη για δέκα χρόνια, ήταν σαρκαστική και πεισματάρα, έφτιαχνε κρέμα ζαχαροπλαστικής, έκανε ιππασία στο δάσος, αγαπούσε τα κουνέλια και την Άννα Καρένινα και πέθανε το 2015. Η τρίτη γυναίκα είμαι εγώ […] το βιβλίο αυτό είναι μια ιστορία που έχει ενσωματώσει αποσπάσματα πολλών ζωών προσπαθώντας να συνθέσει την αφήγηση, την ιστορία των χρόνων κατά τα οποία μεγάλωσα, των πόνων που ξεπέρασα και εκείνων που βίωνα».

     Με αυτές τις λέξεις μας εισάγει η συγγραφέας στο σύμπαν του μυθιστορήματός της. Στο οποίο αφηγείται τις ζωές και τα πάθη τριών γυναικών που είναι η Αντόνια, η κόρη της Γκάια και η Ίρις, συμμαθήτρια και έμπιστη φίλη της Γκάια. Η ιστορία εκτυλίσσεται στην περιοχή της Ανγκουιλάρα Σαμπάτσια, στην ευρύτερη περιοχή της Ρώμης. Εκεί η Αντόνια καταφέρνει μετά από πολλούς αγώνες και προσπάθειες να αποκτήσει (με παραχώρηση από τον δημοτική αρχή της Ρώμης, αφού στην Ιταλία την ευθύνη για την σωστή αξιοποίηση των εργατικών  κατοικίων την έχει ο Δήμος) ένα σπίτι που θα τους πρόσφερε μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Αυτήν που δεν μπορούσε να προσφέρει στην εξαμελή οικογένεια ο χώρος που ζούσαν μέχρι τώρα, που μόνο σπίτι δεν μπορούσε να χαρακτηριστεί. «Το εσωτερικό του σπιτιού είναι μια κουζίνα μέσα σ’ ένα ντουλάπι, είναι ένα ράντζο που το τραβάμε κάτω από το κρεβάτι του Μαριάνο, είναι ένα ηλεκτρικό καλοριφέρ που το ανάβουμε στη χάση και στη φέξη και μόνο αν κάνει πολύ κρύο, είναι μια αφίσα των Beatles πάνω από το τραπέζι με τις τέσσερις ανόμοιες καρέκλες όπου τρώμε…».

     Το βιβλίο περιγράφει το πως αυτή η μετακόμιση, το νέο περιβάλλον αλλά και η πορεία της Γκάια προς την ενηλικίωση, βάζει σε νέες βάσεις τη σχέση της μητέρας με την κόρη, αλλά και της Γκάια με τους ανθρώπους της περιοχής.  

     Αυτό είναι και το μεγάλο ατού του βιβλίου: η εξαιρετική, διεισδυτική, χειρουργικής ακρίβειας ματιά της συγγραφέως, που ανατέμνει την πορεία και την εξέλιξη των σχέσεων των χαρακτήρων, με όλες τις αντιφάσεις τους και τα συναισθήματα που πυροδοτούνται από αυτές: αγάπη, μίσος, οργή, ανταγωνισμός, αμηχανία, έρωτας…

     Το μυθιστόρημα «Το Νερό Της Λίμνης Δεν Είναι Ποτέ Γλυκό», είναι γραμμένο με έναν μοναδικό, ιδιαίτερο τρόπο γραφής, είναι εξαιρετική αναγνωστική επιλογή και το προτείνω ανεπιφύλακτα.

ΖΩΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

 ΖΩΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

 

     Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Αλιβέρι Εύβοιας.   Σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Από το 1992, ζει κι εργάζεται στην Αθήνα. Έργα της: «Το Κεντρί» (Τόπος, 2021).

 

     Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας "Το Κεντρί" ;

     Το «Κεντρί» γράφτηκε σε μία περίοδο της ζωής μου, που ήμουν ιδιαίτερα φορτισμένη συναισθηματικά  και την ίδια στιγμή με απασχολούσαν δύο ζητήματα, αυτό της ελευθερίας και της δικαιοσύνης. Ένα όνειρο στη συνέχεια, όπου κάποιος μου έδωσε ένα μαστίγιο με την εντολή να πάω να επιβλέψω τους σκλάβους σε ένα χωράφι,στάθηκε η αφορμή για να αναρωτηθώ αν υπάρχουν σκλάβοι σήμερα. Ο συνδυασμόςόλων αυτών και μία έρευνα που έκανα με οδήγησε τελικά  στη συγγραφή αυτού του βιβλίου.

Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με αυτό και ποιο είναι αυτό;

     Το κύριο μήνυμα είναι ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν ισότιμα δικαίωμα στην ελευθερία και τη ζωή και ότι η ελευθερία κατακτιέται  όταν εξαλειφθεί ο φόβος.

Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;

     Η λογοτεχνία είναι κοινωνική πράξη γιατί είναι δράση και αντίδραση, από τη μία είναι το λογοτεχνικό έργο και από την άλλη η αντίδραση του αναγνώστη, ανάλογη πάντα με τις προσλαμβάνουσες του και το νόημα που ο ίδιος δίνει σε ό, τι διαβάζει. Η λογοτεχνία δίνει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να μετέχει στα δρώμενα του κειμένου, δεν στέκει απλά παθητικός παρατηρητής, βιώνει, συναισθάνεται, γίνεται κοινωνός, επεξεργάζεται, ερμηνεύει, κρίνει και συνειδητά ή ασυνείδητα θα πάρει θέση- όποια κι αν είναι αυτή.

Μπορεί η λογοτεχνία να δρομολογήσει αλλαγές σε κοινωνικό επίπεδο;

     Οτιδήποτε μας επηρεάζει, μας καθορίζει και μας κατευθύνει σε ατομικό επίπεδο αντανακλάται πάντα  στο συλλογικό και η λογοτεχνία θα μπορούσε να είναι ένας  παράγοντας για να δρομολογηθούν αλλαγές σε κοινωνικό επίπεδο, αλλά σε κάποια άλλη προγενέστερη εποχή. Σήμερα η τεχνολογία, οι γρήγοροι ρυθμοί και ο καταιγισμός των εικόνων έχουν αλλάξει πλέον τα δεδομένα και τη δυναμική της, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν ασκεί επιρροή και δεν επιφέρει αλλαγές στη συλλογική συνείδηση, τα μεγέθη όμως είναι τέτοια που δεν μπορούν να είναι τόσο δραστικές ώστε να πυροδοτήσουν  μεταβολές σε θεσμούς και σε δομές του κοινωνικού συστήματος.

Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;

     Σε πολύ μικρή ηλικία, ήμουν περίπου εννέα ή δέκα ετών όταν διάβασα το «Ένα παιδί μετράει τα άστρα», του Μενέλαου Λουντέμη και συγκλονίστηκα. Θυμάμαι ακόμα πόσο βαθιά με είχε αγγίξει. Στα μάτια μου ήταν σχεδόν μαγικό ότι κάποιος μπορούσε με τη δύναμη των λέξεων να φτιάξει έναν ολόκληρο κόσμο και να προκαλέσει τόσο έντονα  συναισθήματα κι εκείνη τη στιγμή είπα πως αυτό θέλω να γίνω στη ζωή μου, συγγραφέας. Η πρώτη μου προσπάθεια δε, να γράψω μυθιστόρημα έγινε την ίδια μέρα που τελείωσα την ανάγνωση του.

Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;

     Χαρά και περηφάνια.

 Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;

     Τους αποχαιρετώ και τους έχω πάντα στην καρδιά μου. Κάθε συνάντηση και κάθε άνθρωπος στη ζωή μας, έχει κάτι να μας μάθει και βρίσκεται στον δρόμο μας για να μας εξελίξει, το ίδιο συμβαίνει και με τους ήρωες των έργων μου. Έχουν κάνει μία πορεία  μέσα μου και συναντήθηκα μαζί τους γιατί έπρεπε κάπου να με οδηγήσουν. Παραμένουν πάντα εντός μου και ποιος ξέρει, ίσως κάποια στιγμή ξαναβρεθούμε σε νέα μονοπάτια.

Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;

     Κάποια συναισθήματα από αυτά, σε μικρότερη ένταση, ναι, αλλά θα πρέπει να διαχωρίσουμε τα συναισθήματα από τις καταστάσεις.

Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;

     Στο σύνολο του όχι, μπορώ όμως να δω κάποια αποσπασματικά στοιχεία μου μοιρασμένα ανάμεσα τους.

Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

     Ο πρώτος που διάβασε όλα τα κείμενα μου ήταν ο σπουδαίος συγγραφέας μας Βασίλης Βασιλικός και του οφείλω ένα τεράστιο ευχαριστώ.         Μέχρι τότε δεν είχα δείξει σε κανέναν τα έργα μου  και ήταν εκείνος που πίστεψε σε μένα και μου έδωσε το κίνητρο για να συνεχίσω να γράφω.Όσον αφορά «Το κεντρί», πρέπει να αναφέρω και τον μεγάλο μου γιο, που ήταν ο πρώτος που μου  άσκησε κριτική.

Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;

     Εκείνος που θα βρει τον χρόνο για να δοθεί ολόψυχα στο ανάγνωσμα του. Ένα βιβλίο χρειάζεται την ολοκληρωτική προσοχή και αφοσίωση του αναγνώστη και αυτό προϋποθέτει  χρόνο και ηρεμία.

Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

     Το πιο σημαντικό ήταν ότι ανακάλυψα ότι μπορούσα να κάνω αυτό που πάντα ονειρευόμουν και διαρκώς ανακαλύπτω πράγματα για τον εαυτό μου μέσα από κάθε χαρακτήρα. Αισθάνομαι ότι πάω ένα βήμα παραπέρα, ταξιδεύω μαζί τους, μαθαίνω από τη ζωή τους και εξελίσσομαι.

Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

     Η ίδια η εμπειρία της συγγραφής ανέτρεψε την πεποίθηση ότι η έμπνευση έρχεται  και σε βρίσκει. Η συγγραφή θέλει δουλειά και πολύ χρόνο και η έμπνευση δεν είναι παρά αποτέλεσμα. 

 

Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

     Μου αρέσει πολύ η άμεση επαφή και αν γινόταν να μιλάω με τους αναγνώστες μου από κοντά, αυτό θα με χαροποιούσε ιδιαίτερα. Δυστυχώς όμως στις μέρες μας το συνομιλώ έχει να κάνει με το γράφω και στέλνω μηνύματα, κάτι που μου είναι εντελώς ξένο. Ακόμα και σε προσωπικό επίπεδο ποτέ δεν μου άρεσε να στέλνω μηνύματα, την γραφή την προτιμώ μονάχα για την συγγραφή, τους ανθρώπους θέλω να τους κοιτάζω στα μάτια, να ακούω τη φωνή τους και  να βλέπω τις εκφράσεις και το χαμόγελο τους. Αν τα μηνύματα είναι αναγκαία και ο μοναδικός τρόπος επικοινωνίας με τους αναγνώστες, τι να πω, εύχομαι κάποια στιγμή να μπορέσω να το δω  διαφορετικά.

 

Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;

     Ναι, και ήταν κάτι που με εξέπληξε, οφείλω να ομολογήσω όμως, όχι πάντα ευχάριστα. Ο αναγνώστης είναι πλέον συνδημιουργός, το έργο και οι ήρωες δεν μου ανήκουν και ο καθένας μπορεί να δει κάτι άλλο, να δώσει τις δικές του ερμηνείες και προεκτάσεις, που μπορεί ακόμα και να συγκρούονται με τις δικές μου, αλλά αυτή είναι η μαγεία της λογοτεχνίας.  Τον λόγο πια τον έχουν  οι ήρωες και ο κάθε αναγνώστης ξεχωριστά, αναπτύσσεται μία καινούργια σχέση και ο συγγραφέας  δεν υπάρχει σε αυτήν.

Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

     Υπάρχουν δύο συγγραφείς που αποτελούν πυξίδα και είναι προπαντός η στάση τους απέναντι στη συγγραφή, που με έχει επηρεάσει  πολύ βαθιά.Ο πρώτος είναι ο κ. Βασίλης Βασιλικός και το να βρεθώ κοντά του ήταν κι αυτό ένα όνειρο. Αισθάνομαι μεγάλη ευγνωμοσύνη που έγινε πραγματικότητα, είναι Δάσκαλος και ο άνθρωπος που με έκανε να θέλω να γράφω με αφοσίωση και πάθος. Ο δεύτερος είναι ο Πολ Όστερ, που αν και μου είναι σχεδόν αδύνατον να επαναφέρω στη μνήμη μου τους ήρωες και την πλοκή των βιβλίων του,με συναρπάζει η γραφή  του, το σύμπαν που δημιουργεί με τους χαρακτήρες του και οι υπαρξιακές του αναζητήσεις. Εδώ και χρόνια, τα δύο αυτά πρόσωπα στη συνείδηση μου, με έναν παράξενο τρόπο, ταυτίζονται και μου δείχνουν τον δρόμο.

Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;

     Η διαδικασία της συγγραφής δεν είναι εύκολη και απαιτεί πολλή δουλειά, χρόνο, αφοσίωση και πειθαρχία. Ένα σημαντικό κομμάτι της για μένα, είναι να βρω το αρχικό ερώτημα στο οποίο θέλω να δώσω απάντηση και η δυσκολία στο να γράψω έγκειται στην απουσία του. Το θέμα πρέπει να με αγγίζει σε ένα δικό μου υπαρξιακό επίπεδο, διαφορετικά δεν μπορώ να ξεκινήσω. Το δεύτερο κομμάτι δυσκολίας είναι το να γράφω καθημερινά, γιατί αν αυτό γίνεται εκ περιτροπής σημαίνει ότι δεν γράφω. Η έμπνευση δεν είναι κάτι που με επισκέπτεται σε ανύποπτο χρόνο, αλλά έρχεται μόνο όταν πιάσω χαρτί και μολύβι, που στην περίπτωση μου είναι αποκλειστικά το laptop και τα πλήκτρα του. Τότε έρχονται  οι ιδέες, οι λέξεις, έρχεται η πλοκή, η δομή, η συνέχεια, οι διορθώσεις και εντέλει το έργο. Η συγγραφή είναι τρόπος αυτοέκφρασης και την ίδια στιγμή μαγεία, δημιουργείς έναν ολόκληρο κόσμο, ανθρώπους που ζουν και αναπνέουν. Λέω συχνά πως ο συγγραφέας είναι ένας μικρός θεός. Το γράψιμο είναι μία μεγάλη αγάπη και απαιτεί πολλές εργατοώρες την ημέρα, όσο κι αν παιδεύομαι όμως, όταν γράφω αισθάνομαι πληρότητα και μου δίνει μεγάλη χαρά. Ζωή και δημιουργία στα δικά μου μάτια είναι ένα, αλλιώς δεν είναι παρά μονάχα αναμονή για το τέλος.

Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό»έτοιμο στο συρτάρι σας;

     Η συγγραφή είναι τρόπος αυτοέκφρασης, όπως σας είπα και δεν μπορώ να σταματήσω να γράφω, αυτό όμως δεν σημαίνει και ότι είναι «υλικό» που θα εκδοθεί, αυτό βλέπετε δεν εξαρτάται μόνο από εμένα, αλλά κι εγώ δεν μπορώ να γράψω για τους άλλους, παρά μόνο για μένα.

Σας ευχαριστώ πολύ!

 

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΘΥΣΙΑ

ΚΙΚΗ ΤΣΙΛΙΓΓΕΡΙΔΟΥ
Εκδόσεις BELL
Σελ. 386, Ιούνιος 2022

      Μετά από τρία βιβλία με κεντρικό χαρακτήρα την κάπως ιδιόρρυθμη αστυνόμο Στέλλα Άνταμς, η Κ. Τσιλιγγερίδου επιστρέφει στα εκδοτικά δρώμενα με ένα μυθιστόρημα σε αρκετά διαφορετικό ύφος, πάντα όμως στο χώρο του θρίλερ.

     Στο μικρό παραθαλάσσιο χωριό Άργιλος που «τοποθετείται» στα παράλια της Χαλκιδικής, η 16χρονη Αφροδίτη, βρίσκεται νεκρή στα ριζά ενός απόκρημνου βράχου που οι ντόπιοι ονομάζουν Ακρωτήρι. (Η Άργιλος του βιβλίου είναι ένας τόπος επινοημένος. Υπάρχει όμως χωριό με αυτό το όνομα στο νομό Κοζάνης, σε υψόμετρο 700 μέτρων).

     Η υπόθεση συγκλονίζει την κλειστή τοπική κοινωνία. Ο λόγος δεν είναι μόνο επειδή πέθανε ένα νέο κορίτσι. Ούτε γιατί κανείς δεν μπορεί με βεβαιότητα να πει αν είναι ατύχημα, αυτοκτονία ή εγκληματική ενέργεια. Αλλά κι επειδή ο τρόπος και ο τόπος του θανάτου, φέρνει στο μυαλό των ανθρώπων, ένα αντίστοιχο γεγονός, που συνέβη στα δύο από τα μέλη μιας παρέας τεσσάρων κοριτσιών και κόστισε τη ζωή της Ισμήνης και τον σοβαρότατο τραυματισμό της Ρεβέκκας, που μάλιστα οδήγησε στον ακρωτηριασμό της. Και το ακόμη πιο τραγικό, ότι η Αφροδίτη, ήταν κόρη μιας από τα μέλη της κοριτσίστικης παρέας. Τα κορίτσια αυτά ήταν «διαφορετικά», γι’ αυτό και δακτυλοδεικτούμενα στο χωριό, το οποίο θεωρούσαν «το τέλμα των τελμάτων, τη φυλακή των φυλακών». Δεν ήταν από τα κορίτσια «που νοιάζονταν για την εμφάνισή τους, για τον κύκλο τους, για την παρέα τους, για τα νευρικά και άτσαλα αγόρια τους, για τις εξόδους τους και για το μέλλον τους. Για τα καλοσιδερωμένα ρούχα τους. Για το μήκος της φούστας τους. Για δύο αγχωμένα φιλιά μέσα στο σκοτάδι ή κάτω από τα στροβοσκοπικά φώτα».

     Οι έρευνες της αστυνομίας αποκλείουν την εγκληματική ενέργεια και οι αστυνομικοί κλείνουν τον φάκελο της υπόθεσης. Όμως το τέταρτο μέλος της παρέας, η όμορφη Μαρίνα, δεν πείθεται ότι όλα αυτά είναι μια τραγική μεν, αλλά απλή σύμπτωση. Γι’ αυτό, ψάχνει και εντοπίζει την Ρεβέκκα, η οποία μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας της, έφυγε στο εξωτερικό. Εκεί βρέθηκε να εργάζεται ως εξωτερικός συνεργάτης με ευρωπαϊκές αστυνομικές αρχές στην εξιχνίαση δύσκολων υποθέσεων, οπότε έχει και τη σχετική εμπειρία. Της εξηγεί τι συνέβη και την παρακαλεί να επιστρέψει για λίγο στην Άργιλο, για να ασχοληθεί με τη συγκεκριμένη υπόθεση. Η Ρεβέκκα για χάρη της παλιάς φιλίας δέχεται, έρχεται στο χωριό και ξεκινά έρευνες αν και οι περισσότεροι είναι πεπεισμένοι ότι «Δεν υπάρχει κανένας δολοφόνος πίσω από τα δύο γεγονότα που έγιναν με διαφορά είκοσι χρόνων μεταξύ τους στην Άργιλο, όσο και αν μοιάζουν φαινομενικά. Είναι παράλογο να σκεφτόμαστε κάτι τέτοιο και φυσικά δεν το σκέφτεται κανείς άλλος».

     Όπως γράφω και στην αρχή αυτής της παρουσίασης, το νέο μυθιστόρημα της Κ. Τσιλιγγερίδου «Η Τελευταία Θυσία» είναι διαφορετικό από αυτά της σειράς με την Άνταμς. Εδώ η συγγραφέας μας δείχνει ένα άλλο «πρόσωπο». Εμφανίζεται πιο ώριμη συγγραφικά και θέτει ερωτήματα και προβληματισμούς που δεν θα περίμενε κανείς να βρει σε ένα θρίλερ. Όπως η θέση της γυναίκας στην κοινωνία, ιδιαίτερα όπως την βιώνουν τα 16χρονα κορίτσια στο ασφυκτικό, μικροαστικό περιβάλλον στο οποίο ζουν, ο έρωτας και η ερωτική απιστία, η ζήλια και το αίσθημα της προδοσίας και μέχρι που μπορεί αυτό να οδηγήσει, η διαφορετικότητα στον σεξουαλικό προσανατολισμό και άλλα ίσως σε μικρότερο βαθμό, αλλά εξίσου σημαντικά. Κι όλα αυτά, χωρίς να χάνει τον χαρακτήρα του, που είναι αυτός του θρίλερ. Ένα πολύ ενδιαφέρον μυθιστόρημα!  

ΕΝΑ ΜΕ ΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΜΤΣΙΟΣ
Εκδόσεις BELL
Σελ. 402, Σεπτέμβριος 2022

      Την πέμπτη υπόθεση που καλούνται να εξιχνιάσουν οι Ευγενείς Άγριοι, περιλαμβάνει το νέο μυθιστόρημα του Γ. Δάμτσιου, που μόλις κυκλοφόρησε.

     Σε κάποια τμήματα της Ασφάλειας Θεσσαλονίκης, φτάνει μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ένα απειλητικό μήνυμα: «Απόψε τα μεσάνυχτα, αν οι συνθήκες το ευνοήσουν, θα συντρίψω το κεφάλι του Γιάννη Ιωάννου. Προσκαλώ την Ελληνική Αστυνομία να γίνει μάρτυρας αυτής μου της πράξης και να περισυλλέξει τη σορό του, πριν την κατασπαράξει κι αυτήν ο λύκος. Δεν υπάρχει χειρότερο θέαμα από την κατασπαραγμένη σάρκα. Ακολουθούν οι ακριβείς συντεταγμένες του σημείου στο οποίο θα σκοτώσω τον Ιωάννου. Και ήδη αναρωτιέμαι αν αυτό σας φαίνεται σαν παιδικό παραμύθι. Θα αποδειχθεί απόψε».

     Ο αστυνόμος Μαρτέλος, επικεφαλής της Ειδικής Μονάδας Εξιχνίασης Κακουργημάτων (η οποία τυπικά δεν υπάρχει, δηλ. δεν εμφανίζεται ανάμεσα στις υπηρεσίες της αστυνομίας), με την πολύχρονη εμπειρία του, αντιλαμβάνεται ότι η απειλή είναι πραγματική και δεν πρόκειται για μια κακόγουστη φάρσα. Γι’ αυτό κινητοποιεί τις ειδικές μονάδες της αστυνομίας, ώστε να περικυκλώσουν τον χώρο, που βρίσκεται κάπου στο Σέιχ Σου, για να καταφέρουν να αποτρέψουν το έγκλημα και να συλλάβουν τον επίδοξο εγκληματία. Παράλληλα επιτρέπει και στον φίλο του ιδιωτικό ερευνητή Τζόρτζ Ντόρμερ να παραβρεθεί στο χώρο του συμβάντος. Όμως φαίνεται πως έχουν να αντιμετωπίσουν έναν ευφυέστατο δολοφόνο, που παρά την κινητοποίηση, καταφέρνει να τους στείλει το πτώμα του άτυχου άντρα κυριολεκτικά… ουρανοκατέβατο!

     Το ίδιο βράδυ, λίγα χιλιόμετρα πιο δυτικά, στο Ξερολίβαδο Βερμίου, μια νέα γυναίκα, τρέχει ολόγυμνη μέσα στο δάσος, για να σωθεί από τον «κακό λύκο» που την κυνηγά.

     Όταν λίγες μέρες αργότερα ο εγκληματίας που έκανε τον πρώτο φόνο προειδοποιεί και πάλι την αστυνομία απειλώντας ότι θα πραγματοποιήσει έναν ακόμη φόνο και παρά την εκ νέου κινητοποίηση θα καταφέρει να πραγματοποιήσει την απειλή του, ο Μαρτέλος θορυβείται και θα ζητήσει την εξωθεσμική βοήθεια των φίλων του ιδιωτικών ερευνητών. «Η σάλα του Black Arrow ήταν φωτισμένη παρόλο που ήταν Δευτέρα βράδυ. Δε σήμαινε πως το κατάστημα ήταν διαθέσιμο στο κοινό. Θα εξυπηρετούσε τη συνάντηση των Ευγενών Αγρίων με την ΕΜΕΚ. Ιδιωτικοί ερευνητές και αστυνομικοί μιας ειδικής ομάδας ήταν έτοιμοι να ενώσουν τις δυνάμεις τους, αδιαφορώντας για τίτλους και εξουσίες. Κοινός τους σκοπός να εξιχνιάσουν την υπόθεση που τους απασχολούσε. Να αντιμετωπίσουν το κακό και να κερδίσουν». Και όσο τα πτώματα πολλαπλασιάζονται, οι άντρες και οι γυναίκες των δύο ομάδων, χρησιμοποιούν την εμπειρία τους, την ευφυΐα τους και τις ικανότητές τους για να εντοπίσουν «Κάποιο στοιχείο που δεν ήταν ακριβώς στοιχείο, αλλά μια άκρη που ίσα ξεπροβάλλει απ’ το κουβάρι που τόσο περίτεχνα είχε δημιουργήσει ο δολοφόνος». Ακόμη πρέπει να απαντήσουν και στο ερώτημα: Η υπόθεση της Θεσσαλονίκης συνδέεται με αυτή του Βερμίου ή η αναφορά και στις δύο περιπτώσεις στον «λύκο» είναι σύμπτωση;

     Η πλούσια και γόνιμη φαντασία του Γ. Δάμτσιου και η συγγραφική του δεινότητα, μας χαρίζουν ένα ακόμη συναρπαστικό μυθιστόρημα που διαβάζεται με κομμένη την ανάσα. Η συνέχεια μάλιστα προβλέπεται ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, αν κρίνουμε από την τελευταία φράση, της τελευταίας σελίδας του βιβλίου!  

Ο ΑΝΕΜΟΣ ΚΟΠΑΣΕ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΡΗΓΟΡΑΚΗΣ

Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ

Σελ. 434, Απρίλιος 2022

 

     Ιστορικό θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε το νέο, δέκατο στη σειρά, μυθιστόρημα του Γιάννη Γρηγοράκη.

     Το βράδυ της παραμονής Πρωτοχρονιάς του 2000, ο Αλέξης και η Αθηνά Δεληγιώργη, υποδέχονται στο διαμέρισμά τους στην παραλιακή λεωφόρο της Θεσσαλονίκης, ορισμένους φίλους, για να γιορτάσουν όλοι μαζί. Ενώ πλησιάζει η ώρα για την έλευση της νέας χιλιετίας, έχουν έλθει όλοι οι καλεσμένοι, εκτός από τον σκηνοθέτη και ηθοποιό, Οδυσσέα Μπλάντ. «Είναι ιδιαίτερο άτομο ο Οδυσσέας Μπλαντ, όπως κάθε αληθινός καλλιτέχνης. Συχνά δίνει την εντύπωση ότι είναι πλάνητας στη ζωή. Ότι το πνεύμα του δεν ανήκει σ’ αυτή την πόλη, ούτε το σώμα του. Ότι το πνεύμα και το σώμα του ανήκουν σε έναν τόπο όπου κατοικούν οι απόντες-καλλιτέχνες που τους βαραίνει ο μύθος τους, ή ο άλλος τους εαυτός, και εγκαταλείπουν την πόλη και τον άλλο τους εαυτό, παίρνοντας μαζί μονάχα τις αισθήσεις τους και τη φωνή τους».

     Αν και ο Μπλαντ δεν φημιζόταν για την ακρίβεια στα ραντεβού του, αυτή η μεγάλη καθυστέρηση ανησύχησε τη σύντροφό του Εκάβη, η οποία αφού τον αναζήτησε χωρίς επιτυχία στο κινητό του τηλέφωνο, αποφάσισε να πάει στο σπίτι του, για να δει τι συμβαίνει. Φτάνοντας εκεί, αντίκρισε ένα αποτρόπαιο θέαμα. «…η εικόνα την συνθλίβει. Ο Οδυσσέας Μπλαντ νεκρός, καθισμένος στο γραφείο του μέσα σε μια λίμνη αίμα. Το κεφάλι του γερμένο στο στήθος, το περίστροφο πεσμένο στο πάτωμα, κάτω από το κρεμασμένο, άψυχο χέρι του. Είναι ντυμένος, έτοιμος να φύγει για το ρεβεγιόν. Πάνω σε μια στοίβα από βιβλία υπάρχει μισή κόλλα γραφομηχανής με δύο λέξεις γραμμένες με την πένα του-δώρο που του είχε κάνει εκείνη πριν από χρόνια. Διαβάζει μέσα σε λυγμούς: «ο άνεμος κόπασε». Χρειάζεται χρόνο μέχρι να συνειδητοποιήσει τι έγινε, έπειτα σήκωσε το ακουστικό, σε μια ύστατη απελπισμένη κίνηση και κλαίγοντας καλεί την αστυνομία-η φωνή της τρέμει».

     Ο αστυνόμος Χατζής που αναλαμβάνει την υπόθεση, ότι βλέπει τον τόπο του συμβάντος, δεν είναι σίγουρος πρόκειται για αυτοκτονία ή εγκληματική ενέργεια. «Αυτό που τον προβληματίζει είναι ότι δεν έχει ξανασυμβεί στα εγκληματολογικά χρονικά να ντυθεί κάποιος στην τρίχα για να πάει σε ρεβεγιόν ή σε θέατρο, να έχει φορέσει το παπιγιόν του και να τινάζει τα μυαλά του στον αέρα. Οφείλει να εξετάσει όλα τα ενδεχόμενα».

     Με όχημα μια αστυνομική (;) ιστορία, ο Γ. Γρηγοράκης, κάνει ένα εξαιρετικό ψυχογράφημα του ήρωα του, ο οποίος από πολύ τρυφερή ηλικία, αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει τρομακτικές αντιξοότητες.

     Ακόμη, ο συγγραφέας, θίγει ένα θέμα που για πολύ καιρό υπήρξε ταμπού για την πόλη της Θεσσαλονίκης και μόνο τα τελευταία χρόνια άρχισε να έρχεται στην επιφάνεια και να συζητείται ευρύτερα. Είναι η συμπεριφορά των κατοίκων απέναντι στους εβραίους την εποχή της Κατοχής. Από τη μια οι απλοί πολίτες, που πολλοί από αυτούς, φρόντισαν να απογυμνώσουν τα εγκαταλελειμμένα σπίτια και μαγαζιά των εβραίων συμπολιτών τους, αλλά ακόμα και να καταδώσουν κρυμμένους εβραίους, οδηγώντας τους έτσι στο θάνατο. Από την άλλη οι διάφοροι δοσίλογοι και συνεργάτες των Γερμανών που έχτισαν τεράστιες περιουσίες «… αυτή ήταν, ίσως, και η ετυμηγορία τη πόλης, η εθελούσια απώθηση συναισθημάτων και εικόνων από τον πόλεμο και τον εκτοπισμό των Εβραίων, ό,τι στοίχειωνε τη μνήμη της, γιατί και οι δωσίλογοι, μεσεγγυούχοι ή όχι, περπατούσαν σχεδόν κορδωμένοι εκπροσωπώντας, συνειδητά και ατιμώρητα, ό,τι άφησαν πίσω τους οι Γερμανοί. Ήταν οι ιδεολογικοί απόγονοι του ναζισμού, προάγγελοι μελλοντικής βαρβαρότητας, που κυοφορούσαν την κατεστημένη κατάσταση των πραγμάτων για το υπόλοιπο του αιώνα. Την κυοφορούσαν με το αζημίωτο διατηρώντας τα κεκτημένα τους, σπίτια, μαγαζιά και άλλα λάφυρα, λίρες, χρυσαφικά και κοσμήματα, σαν κληροδότημα για τη συνεισφορά τους στον πόλεμο. Σκέφτηκε ότι η πόλη είχε χάσει το βηματισμό της, αλλά ούτε και θα τον έβρισκε ποτέ, διότι, για να βρει κανείς το βηματισμό του, θα πρέπει πρώτα να ισιώσει την πλάτη του. Είχε καμπουριάσει η πόλη κι αρνιόταν να δει την καμπούρα της».  

     Το «Ο Άνεμος Κόπασε», είναι ένα μυθιστόρημα που  θα αποτελέσει «τροφή για σκέψη», θα επηρεάσει πολυποίκιλα και θα θέσει ερωτήματα στον αναγνώστη, χαρίζοντάς του παράλληλα ώρες αναγνωστικής απόλαυσης, λόγω του εξαιρετικού τρόπου με τον οποίο είναι γραμμένο.