ΣΙΩΠΗΛΗ ΠΕΤΡΑ

ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΑΜΑΝΑΤΙΔΟΥ

Εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ

Σελ. 430, Ιανουάριος 2014

     Το βιβλίο που σας παρουσιάζω σήμερα, δεν είναι καινούριο. Κυκλοφόρησε το 2007, αλλά τώρα επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας.

     Τον Ιούνιο του 1981, η Ίρια Φλεριανού, παίρνει το πτυχίο της Φιλοσοφικής Σχολής από το πανεπιστήμιο της Αθήνας. Την ημέρα της αποφοίτησης, την καλεί στο γραφείο του, ένας καθηγητής της, ο Παντελής Έξαρχος-με τον οποίο λίγο-πολύ είναι «τσιμπημένες» οι περισσότερες φοιτήτριες της σχολής-για να μιλήσουν για το διδακτορικό της. Εκεί ο καθηγητής της, της μιλάει εξαιρετικά κολακευτικά για τα γραπτά της. Παράλληλα της προτείνει να συμμετάσχει ως βοηθός του, σε μια ανασκαφή που θα πραγματοποιήσει σε ένα μικρό νησί του νοτίου Αιγαίου. Η Ίρια δέχτηκε χωρίς δεύτερη σκέψη την τιμητική πρόταση του καθηγητή της και μαζί με την υπόλοιπη ομάδα, αναχώρησαν για το νησί. Όμως πίσω της, άφησε κάποιες «εκκρεμότητες». Η μια από αυτές έχει το όνομα Αλέξης. Είναι ο φίλος της, εδώ και κάποιους μήνες, και η Ίρια τον εγκαταλείπει σε μια δύσκολη στιγμή, αφού εκείνος ετοιμάζεται να παρουσιαστεί ως νεοσύλλεκτος σε στρατόπεδο της Κορίνθου. Μια άλλη «εκκρεμότητα» είναι η μητέρα της. Η οποία, μετά το γάμο της άλλη της κόρης, της Αλεξάνδρας και την εγκατάστασή της στη Βενετία, έχει «κρεμαστεί» πάνω της και της ζητά συνεχώς να επιστρέψει μόλις τελειώσει τις σπουδές της, για να αναλάβει την ξενοδοχειακή επιχείρηση που τους άφησε κληρονομιά ο πατέρας της. Η ίδια έλεγε ότι είχε κουραστεί πια και δεν άντεχε άλλο.

     Δυστυχώς για την ομάδα του καθηγητή Έξαρχου, οι πρώτες ανασκαφές δεν πήγαν τόσο καλά. Τα ευρήματα ήταν μάλλον κατώτερα των προσδοκιών. «Ένας μικρός οικισμός με σπίτια σε ακανόνιστη προσθετική διάταξη που διαχωρίζονταν μεταξύ τους από στενά μονοπάτια. Ο περίβολος με τις ακατέργαστες πέτρες και τους τέσσερις πυργίσκους. Υπολείμματα σαλιγκαριών και αχινών, οστέινες βελόνες, αγκίστρια, αμφορείς από τραχύ σκουρόχρωμο πυλό στις αυλές».

     Όμως, αντίθετα από τα ευρήματα, εντυπωσιακές είναι οι ανατροπές που θα σηματοδοτήσει η επίσκεψη της ανασκαφικής ομάδας στο νησί, στις ζωές πολλών ανθρώπων: ντόπιων και «ξένων». Ανατροπές που θεωρώ καλό να μην αναφέρω, γιατί αν το κάνω, θα αφαιρέσω ένα μεγάλο μέρος των εκπλήξεων που περιμένουν τον αναγνώστη.

     Ένα καλογραμμένο βιβλίο, στο οποίο με εντυπωσίασαν οι κεντρικοί χαρακτήρες του και ιδιαίτερα η εξαιρετική περιγραφή των ψυχολογικών τους διαδρομών και μεταπτώσεων. 

ΟΤΙ ΑΓΑΠΩ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΟ ΣΟΥ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΠΟΥΖΟΣ

Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Σελ. 423, Απρίλιος 2014

     Το νέο βιβλίο του Γ. Καλπούζου, έφτασε πριν από ελάχιστες εβδομάδες στις προθήκες των βιβλιοπωλείων. Ένα βιβλίο διαφορετικό από τα προηγούμενα, αλλά εξίσου καλογραμμένο.

     Ο Άνδης και η Θάλεια ερωτεύονται από την παιδική τους ηλικία. Ο Άνδης είναι γόνος πολυμελούς οικογένειας φτωχών χωρικών από τον Πλατανιά της Άρτας. «Ο πατέρας του έσπερνε παιδιά θαρρείς κι ήσαν καλαμπόκι. Το ένα μετά το άλλο ωσότου αράδιασε επτά, ζωή να ‘χουνε. Όλα κορίτσια μέχρι τα έξι κι ευτυχώς το αποσπόρι εδέησε να γεννηθεί σερνικό, ειδάλλως δε θα σταματούσε ο κυρ Αλέκος. Το ‘χε καημό μεγάλο ν’ αποκτήσει γιο». Το παράξενο όνομά του, το οφείλει στο νουνό του που τον βάφτισε Αρμάνδο, αλλά επειδή οι οικείοι του «να τον φωνάζουν Αρμάνδο, ούτε συζήτηση», το άλλαξαν σε Άνδης.

     Στο χωριό περνούσε τα καλοκαίρια της, η οικογένεια της συνομήλικής του Θάλειας, που το χειμώνα ζούσε στην Άρτα. Μια τυπική συντηρητική οικογένεια (ο μπαμπάς Χαρίδημος δικαστικός κλητήρας, η μαμά Αυγή καταπιεσμένη νοικοκυρά) της δεκαετίας του ’60. Αν και ήταν εκ διαμέτρου αντίθετοι χαρακτήρες, στον Άνδη άρεσε από τότε που την πρωτοείδε. «Του άρεσε το γλυκό της πρόσωπο, τα πλούσια ξανθά μαλλιά, τα γαλανά μάτια, τα λεπτά χέρια και το λούσο της. Θαρρείς τον μαγνήτιζαν». Από την άλλη, παρά το γεγονός ότι οι γονείς της Θάλειας, δεν της επέτρεπαν να παίζει με τα παιδιά του χωριού και ειδικά με τον Άνδη που ήταν αρχηγός τους, αυτή τον λάτρευε –έστω και πίσω από τα κάγκελα του φράχτη-για τον ατίθασο και ανυπότακτο χαρακτήρα του.

     Τα παιδιά συνέχισαν να βλέπονται με χίλιες-μύριες προφυλάξεις και στην εφηβική τους ηλικία. Ο Άνδης, μετακόμισε στην Άρτα, για να φοιτήσει στο Γυμνάσιο. Η Θάλεια, μετά το Γυμνάσιο πέρασε στη Νομική ενώ ο Άνδης, λίγο λόγω της ένδειας και λίγο λόγω χαρακτήρα, δεν μπόρεσε να προετοιμαστεί κατάλληλα για τις εξετάσεις και δεν πέτυχε. Αυτό δεν εμπόδισε τη σχέση τους. Ο Άνδης μετακόμισε στην Αθήνα με σκοπό να κάποια δουλειά και να είναι κοντά στην αγαπημένη του. Η οποία όμως βρισκόταν υπό στενή επιτήρηση, αφού εκτός από την ίδια, μετακόμισε και όλη η…οικογένεια στην πρωτεύουσα.

     Όμως η ζωή θα κάνει ένα από τα γνωστά, αλλά πάντα απρόσμενα παιχνίδια της και οι δύο νέοι θα χωρίσουν! Άραγε οι δρόμοι τους θα ξανασυναντηθούν; Οι συνθήκες και οι περιστάσεις, θα τους επιτρέψουν να έχουν μια δεύτερη ευκαιρία;

     Αυτή τη φορά, ο Γιάννης Καλπούζος, μας αφηγείται μια σύγχρονη ιστορία. Όμως και πάλι η Ιστορία (με κεφαλαίο Ι αυτή τη φορά) παίζει σημαντικό ρόλο. Και μάλιστα οι σκοτεινές σελίδες της. Αυτές που αφορούν τον Εμφύλιο πόλεμο. «Ακόμη τον πληρώνουμε και θα συνεχίσουμε για δεκαετίες. Πότε τον κρύβουμε…και πότε τον ξεσκεπάζουμε με χίλιους δυο τρόπους. Όμως είτε κρυμμένος είτε φανερός, μας δηλητηριάζει». Πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα, που θα συναρπάσει. Σε πρώτο επίπεδο, υπάρχει ο μύθος του βιβλίου. Ευρηματικός, με ανατροπές που κρατά το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέχρι την τελευταία σελίδα. Σε δεύτερο επίπεδο, υπάρχουν «οι λαβωματιές της Ιστορίας όπως αντανακλούν πάνω μας», η εξαιρετική ψυχογράφηση των χαρακτήρων, η ρεαλιστική απεικόνιση των κοινωνικών αλλά και οικονομικών συνθηκών της εποχής, οι σχέσεις μέσα στην οικογένεια και πολλά άλλα θέματα, που ο αναγνώστης ανακαλύπτει στην πορεία. Κι όλα αυτά, δοσμένα με την μοναδική γραφή του Γιάννη Καλπούζου, διανθισμένα με ισχυρές δόσεις χιούμορ και σαγηνευτική γλώσσα, προσφέρουν εκτός από τροφή για σκέψη, γνήσια αναγνωστική απόλαυση. Η προσδοκία του συγγραφέα το βιβλίο «να λειτουργήσει ως πνευματική πτήση κόντρα στη συναισθηματική πτώση των καιρών μας», ευοδώνεται πλήρως.  

11η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

11^η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

     Όπως σχεδόν κάθε χρόνο, έτσι και φέτος έδωσα το παρών στην 11^η ΔΕΒΘ (αυτή τη φορά όμως, μόνο για μια μέρα λόγω άλλων υποχρεώσεων). Τα εγκαίνια της Έκθεσης έγιναν την Πέμπτη 8 Μαΐου ενώ κλείνει τις πύλες της σε περίπου 24 ώρες από τώρα, το βράδυ της Κυριακής.

     Φέτος συμμετείχαν 218 εκθέτες, αριθμός που αποτελεί νομίζω ρεκόρ. Αυτό σημαίνει ότι επανέκαμψαν κάποιοι από τους εκθέτες-εκδότες που δεν συμμετείχαν τις δύο-τρεις τελευταίες χρονιές, όποτε είχαμε μια κάμψη των συμμετοχών, αλλά και υπήρξαν και νέοι εκθέτες. Οι συμμετοχές από το εξωτερικό είναι περισσότερες από 35 και αφορούν 14 χώρες. Τιμώμενη χώρα φέτος είναι το Ισραήλ, το οποίο και λόγω των στενών δεσμών που υπάρχουν με την πόλη (η εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης ήταν από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, πριν εξολοθρευτεί στα ναζιστικά στρατόπεδα της φρίκης), διοργάνωσε πλήθος υψηλής ποιότητας εκδηλώσεων. Κάποιες από αυτές αφορούν και άλλες μορφές Τέχνης (μουσική, ζωγραφική, κινηματογράφος κλπ), συζητήσεις, διαλέξεις και άλλα. Για να αντιληφθείτε το πλήθος και το είδος των εκδηλώσεων, θα σας αναφέρω δύο εντυπωσιακές: «εργαστήρι δημιουργίας χαρακτήρων από πλαστελίνη»!! και «παραδοσιακή τελετή για την υποδοχή του Σαμπάτ».

     Το πολιτιστικό πρόγραμμα,  περιλαμβάνει συνολικά περισσότερες από 230 εκδηλώσεις, που όπως συνηθίζεται διοργανώνονται εντός κι εκτός των χώρων της Έκθεσης. Ξεχωρίζουν: το θεματικό αφιέρωμα «Ευρώπη: ταυτότητα και ετερότητα» με αφορμή την ελληνική προεδρία της ΕΕ, το Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης, το Φεστιβάλ Κόμικς (που διοργανώνεται για πρώτη φορά), τιμητικό αφιέρωμα στον Κύπριο ποιητή Κώστα Μόντη (100 χρόνια από τη γέννησή του) και αφιέρωμα στον Δομίνικο  Θεοτοκόπουλο (με αφορμή τα 400 χρόνια από το θάνατό του).

     Παράλληλα όπως πάντα, υπήρχε πλήθος παρουσιάσεων νέων βιβλίων, οι εκδηλώσεις στην Παιδική Γωνιά, ημερίδες, εργαστήρια, ενώ δεν έλειψαν και οι επαγγελματικές συναντήσεις.

     Φέτος την ευθύνη της διοργάνωσης μετά την κατάργηση του ΕΚΕΒΙ, είχε το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού. Αλλά για τη φέρει σε πέρας κάλεσε… τους ειδικούς: την ομάδα των πρώην εργαζόμενων του ΕΚΕΒΙ!!

     Η προσέλευση του κόσμου, ήταν καλή την Πέμπτη, κάπως υποτονική την Παρασκευή και καλή το Σάββατο, ιδιαίτερα από το μεσημέρι και μετά. Ελπίζουμε ότι η προσέλευση θα είναι καλή και την Κυριακή, ώστε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες διοργανωτών και εκθετών.

     Παρήγορο είναι το γεγονός, ότι ο κ. Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, που θα έχει από δω και πέρα την ευθύνη της διοργάνωσης της Έκθεσης, σε ραδιοφωνική του συνέντευξη, τόνισε ότι η Έκθεση όχι μόνο θα συνεχίσει να υφίσταται, αλλά θα  εμπλουτίζεται κάθε χρόνο με περισσότερες εκδηλώσεις, πράγμα που μας επιτρέπει να αισιοδοξούμε, ότι ο σημαντικός αυτός πολιτιστικός θεσμός, δεν θα γίνει ένα ακόμα θύμα της κρίσης και βιβλιόφιλοι και μη, θα απολαμβάνουμε αυτή τη μεγάλη Γιορτή του Βιβλίου. 

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΝΕΚΡΟΨΙΑΣ

SEBASTIAN FITZEK/MICHAEL TSOKOS

Μετάφραση ΧΡΥΣΑ ΜΠΑΝΙΑ

Εκδόσεις Ε.Ο.ΛΙΒΑΝΗΣ

Σελ. 331, Οκτώβριος 2013

     Ένα καλογραμμένο θρίλερ, είναι το βιβλίο που σας παρουσιάζω σήμερα.

     Ο ιατροδικαστής Πάουλ Χέρτσφελντ, προΐσταται στην ειδική υπηρεσία Ακραίων Εγκλημάτων της Ομοσπονδιακής Εγκληματολογικής Υπηρεσίας της Γερμανίας, στο Βερολίνο. Στο εργαστήριό του φτάνουν τα θύματα εγκλημάτων που δυσκολεύουν τους συναδέλφους τους.

     Ένα κρύο πρωινό του Φλεβάρη, μπαίνοντας στο εργαστήριό του, βρίσκει στο τραπέζι της νεκροψίας, το φριχτά παραμορφωμένο πτώμα μια γυναίκας. Λείπει η άνω και κάτω γνάθος, καθώς και τα τμήματα των χεριών από τον καρπό και κάτω, κάτι που κάνει σχεδόν αδύνατη την αναγνώριση από τα αποτυπώματα και τα οδοντιατρικά αρχεία. «Όποιος δολοφόνησε τη γυναίκα δεν ήταν χαζός, ήξερε καλά τι έκανε».

     Την προσοχή του ιατροδικαστή, τραβά ένα αντικείμενο, που είναι ορατό στην αξονική τομογραφία και βρίσκεται στο κρανίο. «Το αντικείμενο στο εσωτερικό του κρανίου πρέπει να ήταν από σίδερο, ατσάλι, αλουμίνιο ή κάποιο άλλο υλικό που φαινόταν στην ακτινογραφία…Ήταν κυλινδρικό και όχι μεγαλύτερο από ένα φιστίκι». Το μυστήριο πύκνωσε όταν ο ιατροδικαστής αφαίρεσε το αντικείμενο από το πτώμα. «Κατάφερε να ξεβιδώσει και να ανοίξει στα δύο τον κύλινδρο με τη βοήθεια μιας λαβίδας και μιας τσιμπίδας. Μέσα στην κάψουλα υπήρχε ένα μικροσκοπικό σημείωμα, όχι μεγαλύτερο από το μισό νύχι του μικρού δάχτυλου». Η περιέργεια όμως μεταβλήθηκε σε τρόμο. «Γιατί τα γράμματα στο σημείωμα που μόλις είχε αφαιρέσει από το κρανίο του ακρωτηριασμένου πτώματος σχημάτιζαν ένα όνομα: Χάνα. Το όνομα της δεκαπεντάχρονης κόρης του».

     Σύντομα ο Χέρτσφελντ, αντιλαμβάνεται ότι η κόρη του έχει απαχθεί και ξεκινά την αναζήτηση στοιχείων. Ξέρει ότι το επόμενο στοιχείο που θα δώσει ο απαγωγέας, βρίσκεται στο σώμα του επόμενου πτώματος που βρίσκεται στο νησί Χελγκολαντ. Όμως η πρόσβαση στο νησί είναι αδύνατη εξαιτίας μιας πολύ ισχυρής καταιγίδας. Μάλιστα οι περισσότεροι κάτοικοι έχουν εγκαταλείψει το νησί πριν το πλήξει η καταιγίδα κι εκεί παραμένουν ελάχιστοι…γενναίοι. Ανάμεσα στους ελάχιστους είναι η Λίντα μια νεαρή σχεδιάστρια κόμικ, η οποία έχει βρει το νεκρό στην ακτή, αλλά που έχει τα δικά της, πολύ σοβαρά προβλήματα. Απελπισμένος ο Χέρτσφελντ, προσπαθεί να την πείσει να διεξάγει τη νεκροψία ακολουθώντας τις οδηγίες του από τηλεφώνου. Μα η Λίντα-παρά το γεγονός ότι τα κόμικ που ζωγραφίζει είναι splatter- διστάζει, αφού δεν έχει ξαναπιάσει νυστέρι στη ζωή της. Όταν όμως αντιλαμβάνεται ότι δεν κινδυνεύει μόνο η ζωή της Χάνα, θα υποχωρήσει. Ο Χέρτσφελντ, θα βρει τον δεύτερο απρόσμενο σύμμαχο, στη μάχη του με το χρόνο. Ο πρώτος είναι ο Ίνγκολφ Φον Άπεν. Ο νεαρός γιος ενός υπουργού της τοπικής κυβέρνησης, με μεγάλη προσωπική περιουσία-λόγω κάποιων εφαρμογών για το διαδίκτυο που έχει εφεύρει- και του οποίου διακαής πόθος ήταν να μαθητεύσει κοντά στον Χερτσφελντ. Κι έκανε ότι περνούσε από το χέρι του για να το πετύχει.

     Έτσι αυτοί οι τρεις άνθρωποι θα αποδυθούν σ’ έναν αγώνα ενάντια στο χρόνο, για να λύσουν την εξαιρετικά περίπλοκη υπόθεση και να βρουν ζωντανή τη Χάνα.

     Καλογραμμένο θρίλερ, που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη με το κλιμακούμενο σασπένς και τις ανατροπές που έχει, με σωστά δομημένους χαρακτήρες και (κάποιες φορές) με ανατριχιαστικά ρεαλιστικές περιγραφές των νεκροψιών που επιτελούνται όταν ο μύθος του βιβλίου το επιτάσσει.