Τ' ΑΗΔΟΝΙΟΥ ΤΟ ΔΑΚΡΥ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΛ. ΤΖΙΤΖΙΚΑΚΗΣ

Εκδόσεις ΩΚΕΑΝΙΔΑ

Σελ. 606, Μάρτιος 2015

     Την ιστορία της οικογένειας Αηδονάκη, μια ιστορία που αφηγούνται σαν θρύλο στα Χανιά, μας μεταφέρει στο τελευταίο του βιβλίο ο Γιώργος Τζιτζικάκης, εμπλουτισμένη φυσικά, με περιστατικά της-πλούσιας πρέπει να πω-φαντασίας του.

     Ο Γιώργης και η Κωστούλα Αηδονάκη, γνωρίζονται από παιδιά. Αγαπήθηκαν και παντρεύτηκαν σε ένα χωριό των Χανίων. Η ζωή τους ήταν δύσκολη. Κατάγονταν από φτωχές οικογένειες. Είναι όμως ευτυχισμένοι, γιατί έχει ο ένας τον άλλο. Η ευτυχία τους μεγάλωσε με τη γέννηση της κόρης τους της Κλειώς. «Γεννήθηκε υγιέστατη. Ένα κανονικό παιδί, που σαν το ‘βλεπε κάποιος δεν θα μπορούσε να πιστέψει τις κουταμάρες περί άσχημου και αναπόδραστου πεπρωμένου. Έτρωγε όπως όλα τα παιδιά, έπαιζε με τις κουδουνίστρες, χαμογελούσε φωτίζοντας τους γύρω με τα ολοστρόγγυλα μαγουλάκια και τα λαμπερά της μάτια. Μεγάλωνε φυσιολογικά, ώσπου τελείως ξαφνικά και ανεξήγητα μετά τη βάφτισή της, σταμάτησε να αναπτύσσεται… Αντί να δυναμώνει, εξασθένιζε κι έσβηνε, τραβώντας σ’ έναν απευκταίο μαρασμό».

     Οι δύο γονείς κοντεύουν να τρελαθούν από την αγωνία τους. Βλέπουν το παιδί τους να αργοσβήνει κι αυτοί είναι ανήμποροι να βοηθήσουν. Ακόμα και οι γιατροί «σηκώνουν τα χέρια ψηλά» κι εναποθέτουν όλες τις ελπίδες τους στο Θεό!

     Μια μέρα στο καφενείο του χωριού, ένας ηλικιωμένος κτηνοτρόφος δίνει στο Γιώργη μια συμβουλή: «Να σύρεις να πάρεις το κοπέλι και να το πας στη Μαραθοκεφάλα, στο μοναστήρι απού βρίσκεται μέσα στη σπηλιά. Εκειά θα βρεις μια γρα (γριά) απού τη λένε Σταυροκατίνα. Εκείνη, Γιώργη, θα σ’ το λύσει το παιδί αν ειν’ δεμένο». Όταν πηγαίνει το μωρό στην καλογριά, αυτό που θα ακούσει τον συγκλονίζει. Αν θέλει να σωθεί το παιδί του, πρέπει να θυσιαστεί αυτός, χάνοντας την ελευθερία του. Απαντά στην καλογριά ότι δέχεται και με την επιστροφή τους στο σπίτι, το παιδί αρχίζει να αναρρώνει, να συνέρχεται και να μεγαλώνει σαν ένα φυσιολογικό παιδί.

      Τριάντα χρόνια μετά, στην Αθήνα, η Κλειώ είναι παγιδευμένη σ’ ένα γάμο που ενώ ξεκίνησε με τις καλύτερες προϋποθέσεις, κάπου στην πορεία, κάτι πήγε στραβά. Ο Αντώνης, ο άντρας της, δεν μπορεί να κάνει παιδιά. Αυτό τον κάνει να αισθάνεται ένοχος και ανεπαρκής, κάτι που αλλοιώνει τη συμπεριφορά του. Αδιαφορεί για την Κλειώ και αρχίζει εξωσυζυγικές σχέσεις, ίσως θέλοντας να αποδείξει στον εαυτό του ότι είναι άντρας! Η Κλειώ προσπαθεί να κάνει ότι μπορεί για να τον κερδίσει πάλι, αλλά τελικά η υπομονή της εξαντλείται και τον εγκαταλείπει. Φεύγει για το χωριό της για να αποφασίσει τι θα κάνει με το γάμο της, αλλά εκεί την περιμένουν εκπλήξεις και ανατροπές, που θα αλλάξουν παραδοχές μιας ολόκληρης ζωής.

     Το μυθιστόρημα είναι καλογραμμένο, με στέρεα δομημένους χαρακτήρες, καλούς διαλόγους, πολύ καλή πλοκή, σασπένς, εκπλήξεις και ανατροπές. Ο συγγραφέας περιγράφει εξαιρετικά τα τοπία της Κρήτης, την καταπιεστική ατμόσφαιρα της μεγαλούπολης, αλλά και τις ψυχολογικές διαδρομές των ηρώων του. Και κάτι ακόμη. Στις σκηνές που εξελίσσονται στην Κρήτη, χρησιμοποιεί κρητική διάλεκτο (σε μορφή που είναι κατανοητή στον καθένα), κάτι που προσθέτει στην ατμόσφαιρα του βιβλίου. 

ΚΑΛΗ ΑΝΤΑΜΩΣΗ ΕΚΕΙ ΨΗΛΑ

PIERRE LEMAITRE

Μετάφραση ΕΦΗ ΚΟΡΟΜΗΛΑ

Εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ

Σελ. 588, Σεπτέμβριος 2014

     Ένα εντελώς διαφορετικό από τα προηγούμενα έργα του Π. Λεμέτρ, που είναι γνωστός ως συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων, είναι το «Καλή Αντάμωση Εκεί Ψηλά».

     Νοέμβριος του 1918, στο γαλλογερμανικό μέτωπο. Οι γάλλοι στρατιώτες που βρίσκονται στα χαρακώματα, δέχονται με ανακούφιση την είδηση της ανακωχής. Αισθάνονται τυχεροί που επιβίωσαν στον πιο πολύνεκρο πόλεμο της Ιστορίας. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με τον υπολοχαγό ντ’ Ολνέ-Πραντέλ. Διότι έβλεπε τον πόλεμο ως ευκαιρία ν’ ανέβει στην ιεραρχία και στη συνέχεια με βάση το βαθμό του, να κάνει έναν καλό γάμο. Γιατί μπορεί να ήταν αριστοκρατικής καταγωγής, αλλά σε άθλια οικονομική κατάσταση. Τότε σκέφτεται να οργανώσει μια προβοκάτσια. Στέλνει δύο στρατιώτες να ελέγξουν τις εχθρικές θέσεις. Όμως τρείς πυροβολισμοί, ρίχνουν τους στρατιώτες νεκρούς. Οι συνάδελφοί τους εξαγριώνονται και ζητούν για εκδίκηση να επιτεθούν στους Γερμανούς, αφού θεωρούν ότι αυτοί ευθύνονται για το θάνατο των συντρόφων τους. Στη διάρκεια της επίθεσης, ο στρατιώτης Αλμπέρ Μαγιάρ, έχασε τον προσανατολισμό του και κατά τύχη, βρίσκει τα πτώματα των δύο στρατιωτών. Διαπιστώνει με φρίκη ότι είναι χτυπημένοι στην πλάτη! Τότε αντιλαμβάνεται ότι υπεύθυνοι δεν είναι οι γερμανοί, αλλά ο αδίστακτος υπολοχαγός. «Ο Πραντέλ, ήταν αρκετά ευχαριστημένος με τον εαυτό του. Προκειμένου να παρακινήσει τους άντρες του να ορμήσουν και να κατακτήσουν το ύψωμα 113, δεν είχε παρά να τους πείσει ότι οι Γερμαναράδες είχαν μακελέψει εν ψυχρώ δύο συντρόφους τους και να πυροδοτήσει έτσι έναν εκδικητικό θυμό».

     Κι ενώ ο Αλμπέρ προσπαθεί μέσα στην αναμπουμπούλα της μάχης να αποφασίσει τι πρέπει να κάνει, ο υπολοχαγός, που πήγαινε με μια χειροβομβίδα να εξαφανίσει τα πτώματα-ενοχοποιητικά στοιχεία, καταλαβαίνει ότι ο Αλμπέρ ξέρει τι πραγματικά έχει συμβεί και τον πετάει μέσα στο βαθύ κρατήρα που έχει ανοίξει μια οβίδα. Ο υπολοχαγός απομακρύνεται για να «εξαφανίσει» τα πτώματα. Τότε μια έκρηξη κοντά στον κρατήρα στον πυθμένα του οποίου βρίσκεται ο Αλμπέρ, εκτινάσσει μια μεγάλη ποσότητα χώματος και θάβει ζωντανό τον άτυχο στρατιώτη. «Το θάψιμο είναι κλασική ιστορία, την έχει ακούσει αμέτρητες φορές, ο ίδιος όμως δεν το είχε αντιμετωπίσει ποτέ. Στις μονάδες στις οποίες πολέμησε, υπήρχαν πάντα σκαπανείς με τσάπες και φτυάρια για να ξεθάβουν όσους είχαν βρεθεί σ’ αυτή την άσχημη θέση. Συνήθως έφταναν πολύ αργά, τους έβγαζαν με πρόσωπα μπλαβιά, τα μάτια πεταγμένα έξω απ’ τις κόγχες».

     Στην ίδια επίθεση συμμετείχε και ο Εντουάρ Περικούρ, ο οποίος τραυματίζεται στο πόδι και προσπαθεί έρποντας να επιστρέψει στα χαρακώματα. Στην προσπάθεια αυτή, περνάει δίπλα από τον Αλμπέρ και καταλαβαίνει ότι είναι θαμμένος εκεί. Με υπερπροσπάθεια και παρά τα τραύματά του, κατορθώνει με μόνο εργαλείο τα γυμνά του χέρια να τον ξεθάψει. «Ενώ ο Αλμπέρ Μαγιάρ συνέρχεται σιγά σιγά και γυρισμένος στο πλάι, σφαδάζει ουρλιάζοντας, ο Εντουάρ, ίσιος σαν ένα «Ι», βλαστημάει τον ουρανό βγάζοντας καπνούς από το στόμα. Και τότε έρχεται και τον βρίσκει ένα θραύσμα οβίδας μεγάλο σαν πιάτο της σούπας. Αρκετά βαρύ και με ιλιγγιώδη ταχύτητα».

     Ο Εντουάρ τραυματίζεται πολύ σοβαρά. Κινδυνεύει να χάσει τη ζωή του, αλλά και υφίσταται μια πολύ σοβαρή παραμόρφωση. Από το στιγμή αυτή όμως, αποκτά ένα φύλακα-άγγελο, τον Αλμπέρ Μαγιάρ, τον άνθρωπο που έσωσε από βέβαιο θάνατο. Αυτός θα προσπαθήσει να ικανοποιεί κάθε επιθυμία του σωτήρα του, τόσο στις ελάχιστες εναπομείνασες μέρες του πολέμου, όσο και κυρίως στις μέρες μετά τη λήξη του. Επιθυμίες που λόγω του άτολμου και δειλού χαρακτήρα του, θα οδηγήσουν τον Αλμπέρ πολλές φορές στα πρόθυρα του… εγκεφαλικού. Με αποκορύφωμα μια απάτη που στην οποία θα εμπλέξουν σχεδόν κάθε Δήμο της Γαλλίας με απροσδόκητο αποτέλεσμα.

     Καλογραμμένο μυθιστόρημα, με εξαιρετική πλοκή και μοναδικές περιγραφές τόσο των ημερών των ηρώων του στα χαρακώματα, όσο και των μεταπολεμικών ημερών, όταν επιτήδειοι καιροσκόποι αισχροκερδούν και αποκομίζουν τεράστια οικονομικά οφέλη, την ίδια στιγμή που η Γαλλία, δεν μπορεί να εξασφαλίσει στους ήρωες βετεράνους του πολέμου, ούτε καν μια στοιχειωδώς αξιοπρεπή ζωή.   

Ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΚΑΤΑΣΚΟΠΟΣ

ROBERT HARRIS

Μετάφραση: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΑΡΟΥΞΗΣ

Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Σελ. 577, Μάρτιος 2015

     Με την περίφημη υπόθεση Ντρέιφους, ασχολείται στο βιβλίο του ο Ρ. Χάρις. Η υπόθεση αυτή συγκλόνισε τη Γαλλία και την υπόλοιπη Ευρώπη τη δεκαετία το 1890 και αποτέλεσε μια από τις μεγαλύτερες δικαστικές πλάνες, που συνοδεύτηκε και από απόπειρα συγκάλυψης στη συνέχεια. Ο Άλφρεντ Ντρέιφους, είναι αξιωματικός του γαλλικού στρατού (λοχαγός), εβραϊκού θρησκεύματος. Κατάγεται από πλούσια οικογένεια εμπόρων διαμαντιών και τα εισοδήματά του από τις οικογενειακές επιχειρήσεις, είναι πολλαπλάσια του μισθού του. Με βάση κάποια τελείως «αδύναμα» στοιχεία που υποκλάπηκαν από τη Γερμανική πρεσβεία στο Παρίσι, συλλαμβάνεται, δικάζεται από στρατοδικείο «κεκλεισμένων των θυρών» και καταδικάζεται ως κατάσκοπος των Γερμανών. «Το δικαστήριο καταδικάζει ομοφώνως τον Άλφρεντ Ντρέιφους, στην ποινή της ισόβιας φυλάκισης, επιβάλλει την απόταξη του λοχαγού Ντρέιφους και διατάσσει να πραγματοποιηθεί η καθαίρεσή του ενώπιον της στρατιωτικής παράταξης της φρουράς του Παρισιού». Και σα να μην ήταν αυτό αρκετό, ο στρατηγός Ογκίστ Μερσιέ που ήταν τότε Υπουργός Πολέμου, διατάσσει τον εγκλεισμό του «σε ένα μέρος όπου να είναι αδύνατον να μιλήσει με κάποιον… ένα σημείο στα παράλια της Νότιας Αμερικής, εφτά χιλιάδες χιλιόμετρα από το Παρίσι… Το Νησί του Διαβόλου: δεκαπέντε χιλιόμετρα απόσταση από την ακτή της Γαλλικής Γουιάνας. Η θάλασσα γύρω του είναι γεμάτη καρχαρίες. Έχει τεράστια κύματα και ισχυρά ρεύματα, τόσο, που είναι δύσκολο να πλησιάσει πλεούμενο». 

     Στη διάρκεια της δίκης, το ρόλο του συνδέσμου ανάμεσα στην αίθουσα του δικαστηρίου και τον Υπουργό Πολέμου, παίζει ο ταγματάρχης Ζορζ Πικάρ, καθήκον του οποίου είναι να μεταφέρει στον Υπουργό τα όσα διαμείβονται στην αίθουσα, καθώς και το κλίμα και την ατμόσφαιρα που επικρατεί στους δρόμους της γαλλικής πρωτεύουσας. Η δίκη αυτή με εξιλαστήριο θύμα τον άτυχο λοχαγό, είναι «βάλσαμο» για τους ηγέτες του στρατού, μετά τη ντροπιαστική ήττα στον πόλεμο του 1870 με τους Γερμανούς. Βρήκαν που να ρίξουν το «ανάθεμα». Ο «εβραίος προδότης», αποδεικνύεται ιδανικός «αποδιοπομπαίος τράγος». Η προσοχή και η οργή της κοινής γνώμης, έχει στραφεί επάνω του.  Όταν η δίκη τελειώνει, ο Πικάρ προάγεται σε συνταγματάρχη και του ανατίθεται η διοίκηση του Τμήματος Στατιστικής, όπως ονομάζεται κατ’ ευφημισμό, η υπηρεσία πληροφοριών του στρατού, η ίδια υπηρεσία που οδήγησε τον Ντρέιφους σε δίκη.

     Ο Πικάρ είναι ένας έντιμος αξιωματικός και είναι πεπεισμένος, όπως και όλη η Γαλλία, ότι ο Ντρέιφους είναι ένοχος. Όμως στη διάρκεια της απουσίας ενός υφισταμένου του, ανακαλύπτει κάποια στοιχεία που τον κάνουν να ξανασκεφτεί το ζήτημα και τον πείθουν ότι ο πραγματικός κατάσκοπος, είναι άλλος κι εξακολουθεί να υπηρετεί στο στράτευμα. Όταν όμως προσπαθεί να πείσει τους ανωτέρους του ότι έκαναν λάθος κι έχουν καταδικάσει έναν αθώο, αντιμετωπίζεται με συγκατάβαση. Δεν είναι δυνατόν ο Στρατός να έχει κάνει λάθος, είναι το νόημα όσων του λέει η ηγεσία του στρατού. Ο Πικάρ όμως επιμένει κι αγωνίζεται να αποδείξει την ορθότητα των ισχυρισμών του. Τότε ορθώνεται μπροστά του ένα τείχος εχθρότητας. Ο Πικάρ δεν θα εγκαταλείψει τον αγώνα, στη διάρκεια του οποίου θα αναθεωρήσει πολλά απ’ όσα πιστεύει για το στρατό, την πατρίδα του, αλλά και τον ίδιο του τον εαυτό.

     Ένα εξαιρετικό ιστορικό μυθιστόρημα, με εκπληκτικό ρυθμό και μοναδική αφήγηση, που ακόμη κι αν γνωρίζετε την υπόθεση Ντρέιφους, θα το διαβάσετε με κομμένη την ανάσα. Όταν το πήρα στα χέρια μου, υπολόγισα ότι θα μου πάρει 6-7 μέρες για να το διαβάσω. Είναι τόσο συναρπαστικό που το τελείωσα μόλις σε δύο! 

Ο ΚΑΜΠΟΣ ΜΕ ΤΙΣ ΚΟΥΚΛΕΣ

ΓΙΩΤΑ ΣΤΕΦΑΝΟΥ

Εκδόσεις: Ε.Ο. ΛΙΒΑΝΗΣ

Σελ. 313, Ιούνιος 2014

     Το τρίτο μυθιστόρημα της Γ. Στεφάνου, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Λιβάνη

     Μια νέα γυναίκα τραυματίζεται βαριά σε αυτοκινητιστικό ατύχημα. «Το αυτοκίνητο κυλάει φρενιασμένο ανάμεσα στα λεμονοκυπάρισσα και στα πεύκα που γέρνουν από το χιόνι, μπαϊλντισμένα από την κακοκαιρία, χλωμά στα φώτα πορείας του αυτοκινήτου-που φωτίζουν μόνο μία πιθανότητα, μόνο ένα δρόμο, ένα μονόδρομο: το θάνατό μου. Ένα δέντρο έρχεται να με συναντήσει τόσο γρήγορα που δεν το αναγνωρίζω…».

     Πρόκειται για τη Νίνα Βελλοπούλου, γόνο ευκατάστατης οικογένειας μεγαλοτσιφλικάδων του θεσσαλικού κάμπου. Όλες οι πιθανότητες είναι εναντίον της. Μεταφέρεται στην εντατική όπου ξεκινά έναν αγώνα για να επιζήσει. Λόγω της γερής της κράσης, κερδίζει την πρώτη μάχη, αυτή της επιβίωσης. Από κει πέρα πρέπει να δώσει κι άλλες μάχες. Να επουλώσει τα τραύματα του σώματος-για καλή της τύχη δεν έχει υποστεί βλάβη στη σπονδυλική στήλη-να υποστεί αισθητικές και ορθοπεδικές επεμβάσεις, αλλά και να νικήσει την αμνησία που δεν της επιτρέπει να θυμάται παρά ελάχιστες εικόνες από την μέχρι τότε ζωή της. Μέσα στην εντατική, αποκομμένη επηρεασμούς, αρχίζει η μνήμη της να λειτουργεί. Θυμάται το «κονάκι», όπως ονόμαζαν το μεγάλο σπίτι στο οποίο κατοικούν, τον πατέρα της , την καρκινοπαθή μητέρα της, διάφορα επεισόδια της εφηβικής της ζωής και κυρίως τη Νταίζη. Την ξαδέλφη της, που εμφανίστηκε ξαφνικά στη ζωή της και της οποίας την ύπαρξη αγνοούσε.

     Ο πατέρας της, είχε έναν αδελφό τον Μίλτο που πριν πολλά χρόνια έφυγε από το πατρικό του για να σπουδάσει στο εξωτερικό κι εγκαταστάθηκε εκεί. Παντρεύτηκε μια γαλλίδα με φυτείες λεβάντας στην Αρλ κι έκαναν τη Νταίζη. Το ζευγάρι μετά από κάποια χρόνια χώρισε και η Νταίζη ζούσε μεταξύ Αρλ, το χειμώνα και Αφρικής (όπου εργαζόταν ο πατέρας της) το καλοκαίρι. Όταν όμως η μητέρα της πέθανε όταν η Νταίζη ήταν 16 ετών, ο Μίλτος αντιλήφθηκε ότι δεν μπορούσε να τη μεγαλώσει και την ανέθεσε στον αδελφό του. Έτσι η Νίνα απέκτησε την αδελφή που ποτέ δεν είχε. Όμως από τη στιγμή που η μνήμη πήρε μπροστά, θυμάται και άλλα γεγονότα, που την πείθουν ότι κάποιος θέλει το θάνατό της και ότι ίσως το ατύχημα, να μην ήταν και τόσο ατύχημα.

     Ένα έξυπνο, με χιούμορ γραμμένο μυθιστόρημα, στο οποίο ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται λίγο-λίγο, ότι τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται και στο οποίο οι ανατροπές συμβαίνουν ακόμη και μέχρι την τελευταία σελίδα.