ΕΞΟΡΙΣΤΕΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΕΣ

ΑΝΝΑ ΓΡΙΒΑ
Εκδόσεις ΜΕΛΑΝΙ
Σελ.188, Ιούλιος 2021

     Με ένα μυθιστόρημα επιστρέφει στα εκδοτικά δρώμενα η Α. Γρίβα, η οποία έχει μακρά κι επιτυχημένη παρουσία στην ποίηση.

     Το 462 μ. Χ. η Ευδοξία, (κόρη του αυτοκράτορα Θεοδόσιου και της Αθηναΐδας-Ευδοκίας), πρώην αυτοκράτειρα του δυτικού τμήματος της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, επιστρέφει στη γενέτειρα της, την Κωνσταντινούπολη. Ήταν για εφτά χρόνια στην Καρχηδόνα, «φιλοξενούμενη» (δηλ. όμηρος) του βασιλιά της Αφρικής Γιζέριχου, μαζί με τις δύο κόρες της. Η Ευδοξία, το 424 κι ενώ ήταν μόλις δύο ετών αρραβωνιάστηκε τον εξάδελφό της Βαλεντιανό Γ! ο οποίος ήταν τεσσάρων ετών και υποψήφιος να αναρρηθεί στον θρόνο. Αυτή ήταν μια συνηθισμένη πρακτική στις βασιλικές οικογένειες. Μέσα από τη δημιουργία- μέσω των  γάμων- συγγενικών σχέσεων, δημιουργούνταν ή ισχυροποιούνταν συμμαχίες. Παντρεύτηκαν το 437. Όμως το 455, ο Βαλεντιανός έπεσε θύμα δολοφονίας. Επειδή δεν είχε άρρενες απογόνους, έγινε μια λυσσαλέα μάχη ανάμεσα σε πολλούς υποψηφίους για τον θρόνο. Επικράτησε ο Πετρώνιος Μάξιμος. Στην Ευδοξία δόθηκαν δύο επιλογές: Ή να παντρευτεί τον Μάξιμο, ο οποίος με τον γάμο με την αυτοκράτειρα θα αποκτούσε μια επιπλέον «νομιμοποίηση» ή να εκτελεστεί! Αυτή δέχτηκε τον γάμο, αλλά παράλληλα ήρθε σε επικοινωνία με τον Καρχηδόνιο βασιλιά της Αφρικής Γιζέριχο και ζήτησε τη βοήθειά του. Αυτός άρπαξε την ευκαιρία-είναι γνωστή η εχθρότητα ανάμεσα σε Καρχηδόνα και Ρώμη- και εισέβαλε με μεγάλη δύναμη. Κατέλαβε την Ρώμη και προέβη σε τρομακτική λεηλασία. Άδειασε το παλάτι από κάθε τι πολύτιμο. Ακόμη, αιχμαλώτισε συγκλητικούς και πήρε ομήρους την Ευδοξία και τις κόρες της. Το 462, ο Λέων Α! πλήρωσε ένα μεγάλο ποσό λύτρων και τις ελευθέρωσε. Με τον τρόπο αυτό επιστρέφει στην Κωνσταντινούπολη μετά από εικοσιπέντε χρόνια, όπου έγινε δεκτή με τιμές από τις επίσημες αρχές αλλά και τους απλούς ανθρώπους.

     Ανάμεσα σε όσους την υποδέχτηκαν ήταν και η Φαύστα, μια από τις υπηρέτριες της οικογένειάς της, η οποία της παρέδωσε σχεδόν κρυφά, ένα δέμα. «Η Ευδοξία ξεδιπλώνει προσεκτικά το ύφασμα και μέσα του βλέπει ένα σώμα δεμένων παπύρων, υλικό παλιό, γραμμένο από άκρη σε άκρη. Αναγνώρισε τον γραφικό χαρακτήρα της μητέρας της. Στην πρώτη σελίδα γραμμένο με μεγάλα γράμματα το όνομά της: Αθηναΐδος Λεοντίου εξ Αθηνών. Πόσο παράξενο! Η μητέρα της είχε επιλέξει να υπογράψει με το πρώτο της όνομα: Αθηναΐς και όχι Ευδοκία και δίπλα το όνομα του πατέρα της και ο γενέθλιος τόπος της. Ούτε Θεοδοσίου ούτε Αυγούστα. Σαν νη μην υπήρξε ποτέ σύζυγος του Αυτοκράτορα, σαν να μην υπήρξε ποτέ Βασίλισσα». Οι πάπυροι είναι το ημερολόγιο της μητέρας της, στο οποίο κατέγραφε σημαντικά γεγονότα της ζωής της, αλλά κυρίως τα αισθήματα απογοήτευσης που της προκαλούσε η μεταχείριση που επεφύλασσε στα άτομα του φύλου της, η κοινωνία της εποχής.

     Η Ευδοκία ήταν αρχικά εθνική στο θρήσκευμα. Ήταν εξαιρετικά μορφωμένη, όντας κόρη του φιλόσοφου Λεοντίου. Μετά τον θάνατο του πατέρα της βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη κι αφού βαπτίστηκε χριστιανή, έγινε σύζυγος του αυτοκράτορα Θεοδόσιου. Αργότερα ήρθε σε σύγκρουση με την Πουλχερία, την αδελφή του αυτοκράτορα, για την οποία λεγόταν ότι αυτή ουσιαστικά διοικούσε την αυτοκρατορία. Αυτή έπεισε τον αδελφό της, ότι η σύζυγός του είχε εξωσυζυγικές σχέσεις. Αυτό σήμανε την εξορία της στην Ιερουσαλήμ, όπου έζησε για δεκαεπτά χρόνια μέχρι το θάνατό της το 460.

     Μπορεί όλα αυτά παραπέμπουν σε ιστορικό μυθιστόρημα, αλλά το «Εξόριστες Βασίλισσες» δεν είναι αυτό.  Η πρόθεση της συγγραφέως είναι να περιγράψει μέσα από τη φόρμα του μυθιστορήματος, τον αγώνα που δίνουν εδώ και αιώνες οι γυναίκες για να είναι αυτεξούσιες και να μπορούν να ορίζουν οι ίδιες την τύχη τους. «Οι θεοί με έπλασαν γυναίκα και θα πρέπει να παλέψω, να σταθώ όρθια μέσα από τρικυμίες και γκρεμούς […] δημιουργώ ζωή, ρέω γάλα και αίμα και όλους τους απόκρυφους χυμούς της ζωής. Είμαι όμως γυναίκα σημαίνει κι αυτή την υποταγή, την αιχμαλωσία, την υποχώρηση μπροστά στην αλαζονεία μιας εξουσίας που ποτέ δεν χορταίνει, την εξουσία των αντρών». Τον αγώνα να ξεφύγουν από τη μοίρα τους, που «είναι μία δίχως τέλος αιχμαλωσία».

     Ένα εξαιρετικό βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί από γυναίκες αλλά κυρίως από τους άντρες και που γίνεται τραγικά επίκαιρο. Πρώτα με την επικράτηση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν οπότε «οι γυναίκες βρέθηκαν εγκλωβισμένες σε μια σειρά «αρχών» και «ηθικών» κανόνων που τις ήθελαν υποτελείς, χωρίς δικαιώματα και αξιοπρέπεια, να μένουν δέσμιες στο σπίτι, καταδικασμένες επ’ αόριστον στη σιωπή. Τυλιγμένες επί ποινή θανάτου στην «μπούργκα», υποχρεωμένες να εγκαταλείψουν τα σχολεία και τα πανεπιστήμια, ενώ δεν έχουν δικαίωμα ούτε καν στην ιατρική περίθαλψη» (το απόσπασμα είναι από το βιβλίο του Ρεζά Γκολαμί «Χαμένες Ταυτότητες») και  μετά με τις δολοφονίες έντεκα γυναικών τους τελευταίους μήνες στην Ελλάδα!       

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ

ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΟΧΙΚΟΣ ΕΜΦΥΛΙΟΣ 1941-1944
ΠΑΝΟΣ ΖΕΡΒΑΣ
Εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ
Σελ. 350, Ιούνιος 2021

 

     Ο Π. Ζέρβας, συγγραφέας του βιβλίου που θα μας απασχολήσει σήμερα, είναι οδοντίατρος. Ασχολείται όμως και με την ιστορική έρευνα και ιδιαίτερα με την περίοδο της Κατοχής και του Εμφυλίου. Από το 2005, διατηρεί το ιστολόγιο «Σημειώσεις για τον Εμφύλιο», στο οποίο δημοσιεύονται άρθρα, για την σκοτεινή εκείνη περίοδο της νεότερης ελληνικής Ιστορίας.

     Το βιβλίο που παρουσιάζω σήμερα, είναι ο πρώτος τόμος, ενός τρίτομου έργου και όπως γίνεται φανερό από τον υπότιτλο, αναφέρεται στα χρόνια της τριπλής (γερμανική- ιταλική- βουλγαρική) Κατοχής. «Ο δεύτερος τόμος θα περιλαμβάνει τα Δεκεμβριανά, τον αφανή εμφύλιο (1945-1946) και την τελική αναμέτρηση, ως το 1949. Ο τρίτος, τις εξελίξεις ως το 1967, τη Χούντα και τη Μεταπολίτευση, ως τις μέρες μας».

     Ο τόμος είναι διαρθρωμένος σε τέσσερα κεφάλαια κι έναν επίλογο. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται σκιαγράφηση των κατοχικών δυνάμεων, αλλά κυρίως της ζοφερής καθημερινότητας, που περιλάμβανε την πείνα, τις λεηλασίες, τις εκτελέσεις, την απειλή της πολιτικής επιστράτευσης που αποτράπηκε χάρη στην Αντίσταση, τις καταστροφές χωριών αλλά και ολόκληρων περιοχών, την ωμή βία. Στο ίδιο κεφάλαιο επιχειρείται μια καταγραφή των πρώτων αυθόρμητων εκδηλώσεων αντίστασης και περιγράφεται η δημιουργία των αντιστασιακών οργανώσεων μικρών και μεγάλων.

     Το δεύτερο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στον Εμφύλιο που ξέσπασε μεσούσης της Κατοχής μεταξύ των αντιστασιακών οργανώσεων, παρά τις προσπάθειες και τις φωνές για αυτοσυγκράτηση των νουνεχών που υπήρχαν σε όλες τις παρατάξεις, αλλά δεν εισακούγονταν.

     Στο τρίτο κεφάλαιο γίνονται αναφορές στην «εξόριστη κυβέρνηση» της οποίας τα ερείσματα στον πληθυσμό ήταν ελάχιστα. «Για μια κυβέρνηση υπάρχουν τρία νομιμοποιητικά στοιχεία: η επικράτεια, δηλαδή το έδαφος, ο πληθυσμός και η διεθνής αναγνώριση. Η κυβέρνηση του Κάιρου διέθετε μόνο τη διεθνή αναγνώριση από τους Συμμάχους». Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που θεωρούσαν ότι οι εκπρόσωποι του προπολεμικού και προδικτατορικού πολιτικού συστήματος, εγκατέλειψαν τον λαό στην τύχη του κι επέλεξαν την ασφάλεια της πρωτεύουσας της Αιγύπτου. Επίσης γίνονται αναφορές στις εξεγέρσεις που ξεσπούσαν στον Στρατό της Μέσης Ανατολής (όπως π.χ. του Φεβρουάριο του 1943 και τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς) καθώς και σε δύο κομβικά σημεία της Ιστορίας της εποχής, που καθόρισαν καταλυτικά τις μετέπειτα εξελίξεις: το Συνέδριο του Λιβάνου (17-20 Μαΐου 1944) το οποίο «στο επίπεδο των διακηρύξεων είχε ως στόχο την εθνική ενότητα. Η οποία εννοούνταν ως συμμετοχή όλων των πολιτικών δυνάμεων στην κυβέρνηση Παπανδρέου» και στη Συμφωνία της Καζέρτας (23-26 Σεπτεμβρίου) η οποία «ήταν φυσική συνέπεια του εθνικού συμβολαίου που υπογράφτηκε στο Λίβανο…» και προέβλεπε την υπαγωγή όλων των ενόπλων υπό βρετανική διοίκηση.

     Το τέταρτο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην περιγραφή των συγκρούσεων του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ με τους ένοπλους δοσίλογους. Είτε πρόκειται για «κρατικούς θεσμούς», όπως π.χ. η Ειδική Ασφάλεια, το Μηχανοκίνητο και τα Τάγματα Ασφαλείας, που όμως ουσιαστικά «…λειτουργούσαν ως ανεξέλεγκτοι σχηματισμοί λεηλασιών και βίας» είτε για ομάδες ατάκτων «…που δρούσαν με ακόμα λιγότερους περιορισμούς, καθώς αποστολή τους ήταν να ξεκαθαρίσουν την ύπαιθρο από τους κομμουνιστές, μέσω της γενικευμένης τρομοκρατίας», όπως ο ΕΑΣΑΔ, η ΕΕΕ και οι ομάδες των Πούλου, Δάγκουλα, Βήχου κλπ.

     Τέλος στον επίλογο επιχειρείται μια αποτίμηση των αντιστασιακών ενεργειών, αλλά και των επιπτώσεων του κατοχικού εμφυλίου σε αυτές. «Η Αντίσταση […] αν δεν υπήρχε ο εσωτερικός εμφύλιος, θα είχε πετύχει πολύ περισσότερα. Ίσως, απίστευτα πράγματα. Αλλά ακόμα και έτσι, η συμβολή της στον μεγάλο πόλεμο κατά του Άξονα ήταν σημαντική. Όχι καθοριστική στη μεγάλη εικόνα, αλλά σημαντική. Καθοριστική ήταν για την ίδια την Ελλάδα…».

     Σημαντική μελέτη, που βασίζεται σε πλήθος πηγών, για μια σκληρή εποχή για την Ελλάδα. Εποχή, στην οποία οι ηγεσίες κάθε παράταξης, αποδείχθηκαν κατώτερες των περιστάσεων, με αποτέλεσμα η χώρα να βαδίζει προς την καταστροφή και την οπισθοδρόμηση, την ίδια ώρα που ο υπόλοιπος κόσμος, προσπαθούσε να καθαρίσει τα ερείπια και να απαλύνει τις επιπτώσεις του πολέμου, για να επιχειρήσει ένα νέο ξεκίνημα, και μια πορεία προς την πρόοδο και την ευημερία.

     Το βιβλίο συμπληρώνουν: εκτενής βιβλιογραφία, ευρετήριο ονομάτων και όρων, καθώς κι ένα παράρτημα με εικόνες.  

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΠΟΝΤΙΑΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

ΗΛΙΑΣ ΤΣΕΧΟΣ
Επιμέλεια ΓΙΩΤΑ ΙΩΑΚΕΙΜΙΔΟΥ
Εκδόσεις ΑΝΑΛΕΚΤΟ
Σελ. 272, Σεπτέμβριος 2021

      Τις πρώτες μέρες του Σεπτεμβρίου, κυκλοφόρησε το σημαντικό αυτό για τον ποντιακό πολιτισμό βιβλίο.

     Ο γνωστός ποιητής Ηλίας Τσέχος, με επιμονή και υπομονή, συνέλλεξε και μετέφερε στην νέα ελληνική γλώσσα, μερικά από τα σημαντικότερα ποιήματα και δίστιχα της ποντιακής παράδοσης. Παράλληλα, συμπλήρωσε αυτήν την ανθολογία με έργα (ή αποσπάσματα έργων) νεότερων επώνυμων Ποντίων δημιουργών. «Τα ποιήματα στην ποντιακή γλώσσα πάρθηκαν από διασωθείσες πηγές, από θελήσεις μερακιών αυτών των ανδρών του πνεύματος στο ανθρώπινο σώμα, ώστε να έχουμε δρόμους, γέφυρες, να περπατούμε και να περνούμε τον πολιτισμό του ποντιακού ελληνισμού μελετώντας τον, μιας ποντιακής χώρας στους αιώνες παρούσας…». 

     Τα τραγούδια της δημοτικής παράδοσης του Πόντου που ανθολογούνται, είναι κυρίως ιστορικά, ακριτικά, νεκρικά, ερωτικά ακόμη και σατιρικά, ενώ στα έργα των νεώτερων δημιουργών, τόσο αυτών που γεννήθηκαν στον Πόντο, όσο και αυτών των μεταγενέστερων γενεών, κυριαρχεί η νοσταλγία για τις χαμένες πατρίδες. Από επιλογή «η Ανθολογία δεν χωρίστηκε σε ενότητες! Αφήνει τη ροή της νοερά να αρχίζει με τα δημώδη ή λαϊκά ποιήματα από τον 10^ο αιώνα μέχρι τα τώρα, βεβαιωμένοι πως η ποντιακή ποίηση είναι παντοδύναμη κι εφάμιλλη των δημοτικών τραγουδιών στη δημοτική ποίησή μας. Ακολουθούν νεότερες γενιές Ποντίων δημιουργών με ηρωικά, επικά, λυρικά θέματα, συνεχίζοντας τα θρυλικά ποντιακά τραγούδια, στους καημούς, στις μάχες, στους έρωτες και στους χαμούς, σε αναφορές στα ήθη και τα έθιμα της εποχής εκείνων των χρόνων και των τωρινών».

     Φυσικά, όπως γράφω και πιο πάνω, έχει υπάρξει πρόβλεψη και για όσους δεν έχουν επαρκείς γνώσεις της ποντιακής γλώσσας, που σύμφωνα με τους περισσότερους μελετητές, διασώζει λέξεις και γραμματικούς τύπους της αρχαίας ελληνικής. «Το βιβλίο διαβάζεται εύκολα. Στις αριστερές σελίδες τα ποιήματα στην ποντιακή γλώσσα ή ποντιακή διάλεκτο, αν επιθυμείτε. Στις δεξιές σελίδες τα ποιήματα στη νεοελληνική γλώσσα, με έναν τρόπο πιστό και άπιστο μεταφοράς κατά λέξη, σπουδαίας όμως εικόνας, ατμόσφαιρας, σεβασμού, ρυθμού, ανάσας της πνοής στο μεγαλείο αυτής της γλώσσας, που παλεύει τη σωτηρία της. Όλο το βάρος του εγχειρήματος έχει δοθεί στη μεταφορά της ποντιακής ποίησης στη νεοελληνική γλώσσα, δυναμικά, ικανά, αφού την ποντιακή γραφή και το γλωσσάρι, ανέλαβε κι έλαμψε ο άφθονος πλούτος της Γιώτας Ιωακειμίδου».

     Το βιβλίο συμπληρώνει ένα εξαιρετικά επιμελημένο Γλωσσάρι, ξεχωριστό για κάθε ανθολογούμενο κείμενο (!), και στο οποίο η Γ. Ιωακειμίδου δεν αρκείται να μεταφράζει-ερμηνεύει τις λέξεις, αλλά και να «ιχνηλατεί» και να επισημαίνει την προέλευσή τους, καθώς κι ένα σύντομο σημείωμα του Θεόδωρου Εμπεσλίδη. Τέλος θα πρέπει να επισημάνω την προσεγμένη έκδοση που έγινε από τις εκδόσεις Ανάλεκτο, έναν σχετικά νεότευκτο εκδοτικό οίκο, που δραστηριοποιείται στην περιφέρεια.

     Η «Ανθολογία Ποντιακής Ποίησης» είναι ένα έργο που θα συγκινήσει όλους τους Πόντιους, αλλά και κάθε αναγνώστη ή μελετητή, που ενδιαφέρεται να εντρυφήσει στην λαογραφία, την ποντιακή γλώσσα, την ποίηση και τον πολιτισμό του Ποντιακού Ελληνισμού.

     Η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει στο Θερινό Δημοτικό Θέατρο Νάουσας, το Σάββατο 25 Σεπτεμβρίου 2021, στις 7.30 μμ. Την παρουσίαση συνδιοργανώνουν η Εύξεινος Λέσχη Ναούσης-Εθνική Βιβλιοθήκη Αργυρούπολης «Ο Κυριακίδης» και οι εκδόσεις Ανάλεκτο. Θα μιλήσουν οι: Γιώργος Ορδουλίδης, καθηγητής Βυζαντινής Μουσικής, Άρχων Μαϊστωρ Μ.τ.Χ.Ε. και η Γιώτα Ιωακειμίδου, φιλόλογος, συγγραφέας, ερευνήτρια και διδασκάλισσα της Ποντιακής διαλέκτου. Θα προλογίσει ο Άκις Θωμαΐδης εκδότης και ο πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης, Φώτης Φανιάδης. Η εκδήλωση γίνεται με την αρωγή του Δήμου Νάουσας.         

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΜΕ ΚΛΕΙΔΙ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΑΡΚΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ

Εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ
Σελ. 369, Απρίλιος 2021

 

     Το βιβλίο του Χ. Μαρκογιαννάκη που παρουσιάζω σήμερα, είναι το τρίτο αστυνομικό του μυθιστόρημα που κυκλοφορεί στα ελληνικά.

     Η Νήσος, είναι ένα μικρό (επινοημένο) νησί στα Δωδεκάνησα, που άρχισε τα τελευταία χρόνια, να γίνεται ευρύτερα γνωστό ως τουριστικός προορισμός. Το νησί, με τις ομορφιές του, τις παραλίες του και την ησυχία που προσέφερε, «ανακάλυψαν» πριν από αρκετά χρόνια ευκατάστατοι ξένοι, που αγόρασαν σπίτια, τα ανακαίνισαν και τα χρησιμοποιούν για τις καλοκαιρινές τους διακοπές. Όλοι αυτοί, μαζί με ελάχιστους ντόπιους, δημιούργησαν έναν κύκλο 30-35 ατόμων, στον οποίο δύσκολα μπαίνει κάποιος νεοφερμένος. Για να γίνει δεκτός σ’ αυτή την ιδιότυπη παρέα, θα πρέπει να «προταθεί» από κάποιο από τα παλαιά μέλη. Περνούν τα βράδια τους με δείπνα και κοκτέιλ πάρτι, στις ταράτσες των σπιτιών τους, χωρίς να συγχρωτίζονται με τους τουρίστες που συρρέουν τα τελευταία χρόνια.

    Το καλοκαίρι του 2015, στο νησί παραθερίζει μετά από πίεση του διοικητή του που θεωρεί ότι χρειάζεται κάποιες μέρες ξεκούρασης, ο αστυνόμος Χριστόφορος Μάρκου, το Νο 2 του Τμήματος Ανθρωποκτονιών Αττικής. Είναι γνωστός με το ψευδώνυμο «κύριος 100%», λόγω του πολύ υψηλού ποσοστού διαλευκάνσεων των υποθέσεων που αναλαμβάνει. Εκείνο το βράδυ του Αυγούστου, παραβρίσκεται σε μια συγκέντρωση της παρέας. Όχι σαν καλεσμένος, αλλά σαν… εργαζόμενος! Είναι το σπίτι της Μαριάμα Μιλάντι, στο οποίο πήγε για να βοηθήσει τον ξάδερφό του Μάικ που καλύπτει μουσικά το πάρτι ως dj και βαριέται θανάσιμα. «Ήθελε να πάει για ύπνο-εδώ και ώρα-αλλά είχε υποσχεθεί πως θα τον περιμένει για να κουβαλήσουν τα ηχεία πίσω στο σπίτι […] Ευτυχώς οι επόμενες μέρες προβλέπονταν χαλαρές: φαγητό, παραλία, διάβασμα και ύπνος. Αυτό ήταν το πρόγραμμα για την επόμενη εβδομάδα».

     Όμως, «άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, αλλά δε Θεός κελεύει». Τα πράγματα θα έχουν μια τελείως διαφορετική εξέλιξη. Λίγο πριν φύγουν και οι τελευταίοι καλεσμένοι του πάρτι, σε μια αποθήκη του σπιτιού, βρέθηκε το πτώμα μιας γυναίκας «…ανάμεσα σε διάφορα αντικείμενα […] βρισκόταν μπρούμυτα πεσμένο το κορμί μιας γυναίκας. Το γαλάζιο της φόρεμα ήταν βουτηγμένο σε σκουρόχρωμα λιμνάζοντα νερά, με μόνη την πλάτη της πάνω απ’ την επιφάνεια […] Το κεφάλι της, με το πρόσωπο ακουμπισμένο στο πάτωμα, καλυπτόταν από νερό ως το ύψος των αυτιών». Πρόκειται για την 34χρονη Λούσι Ντέηβις, η οποία ήταν καλεσμένη στο πάρτι και τα πρώτα στοιχεία, δείχνουν ότι πρόκειται περί εγκληματικής ενέργειας.

     Ο διευθυντής του αστυνομικού σταθμού της Νήσου που αποτελείται από… δύο άτομα, βρίσκεται στην Κω για υπηρεσιακούς λόγους. Οι θυελλώδεις άνεμοι που φυσούν και αναμένεται να διαρκέσουν για δέκα μέρες, δεν επιτρέπουν τη διενέργεια ταξιδιών από και προς το νησί. Οπότε εκών άκων, ο Μάρκου θα αναλάβει τη διενέργεια των απαραίτητων διαδικασιών, για να βοηθήσει τον νεαρό δόκιμο Μαρουλά (τον έτερο των δύο αστυνομικών), που αν και ήταν ευφυής και δραστήριος εν τούτοις δεν είχε την απαραίτητη εμπειρία για να χειριστεί την ανάκριση για φόνο. «…δεν είχε καμία αρμοδιότητα στη Νήσο. Ήταν ένας απλός τουρίστας, ένας άσχετος. Θα περίμενε την άφιξη του αρμόδιου οργάνου και θα επέστρεφε στο σπίτι του Μάικ. Άλλωστε είχε έρθει εδώ με ρητή εντολή να ξεκουραστεί και να ηρεμήσει. Ήταν βέβαιος ωστόσο πως αυτό δεν θα συνέβαινε. Στοιχημάτιζε πως με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα αναγκαζόταν να αναμειχθεί επίσημα ή ανεπίσημα». Το τηλεφώνημα «παράκληση» του διοικητή του που του ζητά να βοηθήσει όσο μπορεί, επιβεβαιώνει αυτό του το προαίσθημα. Αναλαμβάνει να διαλευκάνει την υπόθεση, που όμως έχει κι άλλους νεκρούς. Έναν στο παρόν κι έναν στο παρελθόν. Ο Μάρκου, με τη σημαντική βοήθεια του Μαρουλά και με συστηματική και λεπτομερή έρευνα, θα βρει τον ένοχο…

     Έντονες κι εμφανείς είναι οι επιρροές της Agatha Christie στο «Μυθιστόρημα Με Κλειδί». Σε έναν μικρό τόπο, που βρίσκεται προσωρινά αποκλεισμένος από τον έξω κόσμο, μια κλειστή ομάδα ανθρώπων που ο καθένας έχει τα δικά του μυστικά, παραβρίσκονται σε ένα έγκλημα. Ο αστυνόμος Μάρκου, με την ευφυΐα, τις γνώσεις, την παρατηρητικότητά, την εμπειρία και την βαθιά κατανόηση της ανθρώπινης ψυχής, ως άλλος Ηρακλής Πουαρό θα φτάσει στην εξιχνίαση των εγκλημάτων και θα παραδώσει στη δικαιοσύνη τον ένοχο που όπως και στα μυθιστορήματα της μεγάλης αγγλίδας είναι άτομο υπεράνω πάσης υποψίας.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΡΤΙΝΙΔΗΣ

      Ο Γιώργος Μαρτινίδης γεννήθηκε το 1982 στην Θεσσαλονίκη και είναι ψυχολόγος. Έχει σπουδάσει στο Λονδίνο και έχει δημοσιεύσει διάφορα επιστημονικά άρθρα, κυρίως γύρω από την ιστορία της ψυχολογίας και των ψυχικών διαταραχών. Έργα του «Από Το Πουθενά» (2011, Γράμματα), «Φυγή Κεφαλαίων» (2019, Bell), «Στη Θέση Ενός Νεκρού» (2021, Bell).

 

     Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας «Στη Θέση Ενός Νεκρού»;

     Δεν θυμάμαι ακριβώς γιατί συνήθως υπάρχουν αρκετές διαφορετικές πηγές έμπνευσης που μπλέκονται σταδιακά στο μυαλό μου μέχρι να δημιουργήσουν τις απαρχές της πλοκής ενός βιβλίου. Σίγουρα η σημαντικότερη είναι η ίδια η Καστοριά και η ανάγκη μου να απεικονίσω αυτή την πανέμορφη πόλη.

     Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με το αυτό και ποιο είναι αυτό;

     Το βιβλίο δεν γράφτηκε με την πρόθεση να μεταφέρει κάποιο συγκεκριμένο μήνυμα, αλλά νομίζω ότι προέκυψαν αρκετά στην πορεία: Πώς οι γονείς μας μπορούν να μας καταστρέψουν τη ζωή. Πόσο ξένη είναι η έννοια της ευτυχίας για κάποιον που δεν την έχει βιώσει ποτέ. Τι φρικτές τάσεις κοινωνιοπάθειας μπορεί να κρύβει μέσα του ένας άνθρωπος.

     Στο βιβλίο σας, κάνετε αναφορές σε θέματα που απασχολούν κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο του σήμερα. Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;

     Νομίζω ότι, πλέον, η λογοτεχνία είναι αναπόφευκτα μια κοινωνική πράξη. Ή, έστω, σίγουρα αντανακλά την οπτική του συγγραφέα της στα συγκεκριμένα θέματα. Το ζήτημα είναι να μην φτάσει στο άλλο άκρο, όπου η πλοκή γίνεται απλά μια αφορμή για να διατυπωθεί μια κοινωνική ή πολιτική θέση. Σ’ αυτή την περίπτωση χάνει την αξία της ως λογοτεχνία.

     Μπορεί η λογοτεχνία να δρομολογήσει αλλαγές σε κοινωνικό επίπεδο;

     Φοβάμαι ότι πολύ σπάνια μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο. Το “To Kill a Mockingbird” της Harper Lee, για παράδειγμα, που είναι ένα από τα σημαντικότερα βιβλία που έχουν γραφτεί ποτέ, σίγουρα έχει επηρεάσει τη στάση αρκετών γενιών απέναντι στον ρατσισμό στις ΗΠΑ. Στην Ελλάδα του σήμερα, όμως, με ένα αφοσιωμένο αλλά μικρό αναγνωστικό κοινό, δεν νομίζω ότι η λογοτεχνία μπορεί να δρομολογήσει αλλαγές σε κοινωνικό επίπεδο. Ειδικά όταν φαίνεται πως κραυγαλέα γεγονότα ή συνεχή σκάνδαλα δεν μπορούν να έχουν αυτό το αποτέλεσμα.

     Η κατάσταση στα ΑΕΙ όπως την περιγράφετε στο βιβλίο σας (συμπεριφορά καθηγητών, έλλειψη πόρων, χαμηλές αμοιβές για τα νέα μέλη του διδακτικού προσωπικού, απουσία υποδομών κλπ) απηχεί την πραγματικότητα ή η εικόνα που δίνετε έχει στοιχεία υπερβολής;

     Υπάρχουν κάποια στοιχεία υπερβολής ή έστω μη αντιπροσωπευτικά, που μπαίνουν καθαρά για λόγους πλοκής. Ωστόσο, με βάση την δική μου προσωπική εμπειρία από αρκετά διαφορετικά ΑΕΙ της χώρας, η γενικότερη κατάσταση που περιγράφω ανταποκρίνεται στη λυπηρή πραγματικότητα. Ειδικά τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια συστηματική προσπάθεια υποβάθμισης των ΑΕΙ. Είτε ως αποτέλεσμα της παράλογης λιτότητας που επιβάλουν τα μνημόνια, είτε με στόχο να επωφεληθούν οι φίλοι ορισμένων, που έχουν ιδιωτικά κολέγια.

     Η ελληνική κοινωνία έχει αρχίσει να αλλάζει σε θέματα ρατσισμού και σεξισμού (ζητήματα που θίγετε στο βιβλίο σας) ή απέχουμε πολύ από το να είμαστε μια ανεκτική κοινωνία;

     Νομίζω ότι η απάντηση βρίσκεται κάπου στη μέση. Συνειδητοποιώ ότι ευτυχώς υπάρχει σημαντική διαφορά σε σχέση με παλιότερα, ειδικά στις νεότερες γενιές. Αλλά, ταυτόχρονα, ακόμα απέχουμε αρκετά από το να είμαστε μια ανεκτική κοινωνία με τον τρόπο που αυτό έχει επιτευχθεί σε πολλές χώρες της δυτικής Ευρώπης. Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι την τελευταία διετία φαίνεται να κάνουμε βήματα προς τα πίσω σ’ αυτόν τον τομέα.

     Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;

     Υποθέτω κάποια στιγμή στην παιδική μου ηλικία. Θυμάμαι να γράφω την –εικονογραφημένη- βιογραφία της γάτας μου, ή, κάποια χρόνια αργότερα, να προσπαθώ με έναν φίλο μου από το δημοτικό να γράψουμε τη συνέχεια του Jurassic Park. Οι πρώτες «πιο σοβαρές» προσπάθειες έγιναν αρκετά αργότερα, στην εφηβεία μου. Τότε έπαψε να είναι ένα παιχνίδι και ήξερα ότι ήθελα να γράφω μυθιστορήματα.

      Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;

     Η αλήθεια είναι ότι δεν θυμάμαι πολύ καθαρά. Η επιθυμία δεκαετιών μπορεί να γίνει πολύ γρήγορα κάτι δεδομένο. Το πρώτο μου έργο που τυπώθηκε ήταν το «Από το Πουθενά», το 2011. Υποθέτω ότι ένιωσα ένα αίσθημα ολοκλήρωσης για το ότι εκπληρώθηκε κάτι που ήθελα από παιδί, όπως εξηγώ παραπάνω.

      Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;

     Εξαρτάται από τον ήρωα. Κάποιοι, όπως ο Στέφανος στο «Στη Θέση ενός Νεκρού», είναι προορισμένοι για να χρησιμοποιηθούν μία φορά. Κάποιοι άλλοι, όπως ο Μπεν από το  «Από το Πουθενά» ή ο αστυνόμος Τσέλιος από τη «Φυγή Κεφαλαίων» εξακολουθούν να βρίσκονται στο πίσω μέρος του μυαλού μου για να χρησιμοποιηθούν ξανά. Ήδη ο αστυνόμος Τσέλιος είχε μια “guest” εμφάνιση στο «Στη Θέση ενός Νεκρού».

     Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;

     Κατά καιρούς ναι. Και νομίζω ότι αυτό με έχει βοηθήσει να παρουσιάσω τα συναισθήματα των ηρώων με πιο ζωντανό τρόπο. Κάποια απ’ αυτά είναι πιο συγκεκριμένα, και κάποια πιο «καθολικά». Ποιος άνθρωπος μεταξύ 30 και 40, άλλωστε, δεν έχει νιώσει την απόγνωση του Στέφανου μπροστά στα επαγγελματικά και προσωπικά αδιέξοδα που έχει προκαλέσει η αέναη οικονομική κρίση;

     Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;

     Όχι απόλυτα, αλλά σαφώς έχω «δανειστεί» μεμονωμένα στοιχεία από τον εαυτό μου και από ανθρώπους που γνωρίζω για να φτιάξω τους χαρακτήρες των βιβλίων μου. Για παράδειγμα, ο Μπεν, ο Στέφανος, ή ο ψυχίατρος από τη «Φυγή Κεφαλαίων» έχουν κάποια σκόρπια στοιχεία από μένα αλλά από εκεί και μετά προσπάθησα να τους εξελίξω ως ξεχωριστούς χαρακτήρες και προϊόντα του περιβάλλοντος τους. Όταν ο ήρωας είναι απλώς ένας λογοτεχνικός κλώνος του συγγραφέα το βλέπω ως τρανταχτή απόδειξη έλλειψης φαντασίας και ενσυναίσθησης.

     Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

     Έχω δυο-τρεις κοντινούς φίλους που ξέρω ότι διαβάζουν μανιωδώς και τους χρησιμοποιώ ως πρώτους αναγνώστες, ώστε να πάρω μια πρώτη ιδέα για το πώς φαίνεται το καινούργιο μου κείμενο σε κάποιον τρίτο ή αν μου έχει ξεφύγει κάτι.

     Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;

     Δεν έχω υπ’ όψιν κάποιο «ιδανικό» προφίλ αναγνώστη. Οποιοσδήποτε απολαμβάνει την αστυνομική λογοτεχνία και θα βρει κάτι ενδιαφέρον στα βιβλία μου, ακόμη κι αν σχηματίσει αρνητική εντύπωση συνολικά, είναι ευπρόσδεκτος ως αναγνώστης όσον με αφορά.

     Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

     Ναι. Κάποιες φορές, κυρίως όταν «δανείζομαι» δικά μου στοιχεία ή εμπειρίες για κάποιους χαρακτήρες των βιβλίων μου, μου συμβαίνει να συνειδητοποιήσω καλύτερα τι συναισθήματα μου προκαλούν αυτές οι εμπειρίες αφού τις αποτυπώσω στο κείμενο.

     Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

     Υπήρξαν περιπτώσεις όπου το να περιγράψω τη συμπεριφορά, τις σκέψεις και τα κίνητρα κάποιου χαρακτήρα με βοήθησε να καταλάβω καλύτερα την οπτική που έχει κάποιος αντίστοιχος άνθρωπος. Ωστόσο, αν και είμαι πολύ ανοιχτός στο να επανεξετάζω τις πεποιθήσεις μου, δεν θα έλεγα ότι μέχρι στιγμής έχει ανατραπεί κάποια πεποίθηση μου μέσω της συγγραφής.

     Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

     Πολύ. Ιδιαίτερα όταν έχουν κάτι περισσότερο να μου πουν από ένα «μπράβο, πολύ ωραίο». Το εκτιμώ όταν έχουν να μου προτείνουν κάποιο άλλο βιβλίο το οποίο τους θύμισε το δικό μου, όταν τους κάνουν εντύπωση συγκεκριμένοι χαρακτήρες, όταν έχουν απολαύσει τις ανατροπές στην πλοκή, όταν έχουν παρατηρήσει κάτι που δεν το έχω προσέξει ο ίδιος, ή όταν μου επισημαίνουν κάτι που δεν τους άρεσε. Γενικά βρίσκω την αρνητική κριτική πιο χρήσιμη από τη θετική, αρκεί φυσικά να είναι σωστά τεκμηριωμένη ώστε να την αξιοποιήσω για να βελτιωθώ.

     Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;

     Ναι, και αυτό είναι από τα πιο ενδιαφέροντα κομμάτια της συγγραφής για μένα. Έτυχε αρκετές φορές κάποιος αναγνώστης, ή κάποιος δημοσιογράφος ή blogger, να μου υποδείξει μια πτυχή των βιβλίων μου που πράγματι υπάρχει αλλά δεν το είχα συνειδητοποιήσει νωρίτερα.

     Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

     Υπάρχουν σίγουρα πολλοί, και αρκετοί απ’ αυτούς με έχουν επηρεάσει υποσυνείδητα, πράγμα που αντιλαμβάνομαι μόνο εκ των υστέρων. Κάτι τέτοιο ισχύει π.χ. για τα θρίλερ του Robert Goddard, τα οποία κατάλαβα ότι με επηρέασαν στο «Στη Θέση ενός Νεκρού» αφού είχα γράψει το μεγαλύτερο κομμάτι του. Πέρα απ’ αυτό, σίγουρα με έχουν επηρεάσει ο Philip Kerr και ο Ian Rankin ως αγαπημένοι εκπρόσωποι της νεότερης εκδοχής του κλασικού αστυνομικού μυθιστορήματος.

     Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;

     Το γράψιμο είναι διάφορα πράγματα για μένα. Είναι ένα χόμπι, ένας τρόπος έκφρασης της δημιουργικότητας που νιώθω, και μια διαδικασία ψυχοθεραπευτικού χαρακτήρα. Συνολικά θα έλεγα ότι η συγγραφή είναι μια δύσκολη διαδικασία. Ακόμα κι αν έχω μια ξεκάθαρη ιδέα ή τον σκελετό της πλοκής στο μυαλό μου, χρειάζομαι ησυχία και χρόνο για να γράψω αναπόσπαστα. Με τον φόρτο εργασίας που –ευτυχώς ή δυστυχώς- έχω αυτή τη στιγμή από τις «κανονικές» δουλειές μου (προφανώς δεν βιοπορίζομαι από τη συγγραφή) κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί.

     Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας;

     Έχω κάποιες αρχικές ιδέες για επόμενα μυθιστορήματα αλλά αυτή τη στιγμή δεν έχω τον χρόνο να τις αναπτύξω και να ξεκινήσω να τα γράφω, για τους λόγους που εξήγησα παραπάνω. Αυτό που όντως ετοιμάζω είναι ένα αστυνομικό διήγημα για μια συλλογή νουαρ ιστοριών με φόντο τη Θεσσαλονίκη, αλλά δεν μπορώ να σας πω περισσότερα προς το παρόν.

Σας ευχαριστώ πολύ!

ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ ΤΗΣ ΣΑΡΚΑΣ/Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

AMBROSE PARRY
Μετάφραση ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΑΡΟΥΞΗΣ
Εκδόσεις ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ
Σελ 554/574, 2020/2021

 

  Τα βιβλία της σημερινής παρουσίασης, αν και το δεύτερο είναι συνέχεια του πρώτου, μπορούν να διαβαστούν και ανεξάρτητα, αφού αυτό που κυρίως τα συνδέει είναι τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν. Απλώς αν κάποιος έχει διαβάσει το πρώτο, μπορεί πιο εύκολα να «αποκωδικοποιήσει» κάποιες πράξεις και συμπεριφορές των χαρακτήρων.

     Το A. Parry είναι ψευδώνυμο. Από πίσω βρίσκεται το ζευγάρι στην τέχνη και στη ζωή, του πολυγραφότατου Chris Brookmyre (έχει γράψει πάνω από είκοσι μυθιστορήματα) και της αναισθησιολόγου Marisa Haetzman, η οποία έχει μεταπτυχιακό στην Ιστορία της Ιατρικής και της οποίας η συμβολή στην συγγραφή των βιβλίων είναι παραπάνω από εμφανής.

   Εδιμβούργο 1847. Ο Γουίλ Ρέιβεν, που έχει μόλις αποφοιτήσει από την Ιατρική σχολή του πανεπιστημίου της σκοτσέζικης πρωτεύουσας, γίνεται-μάλλον απρόσμενα- δεκτός από τον διάσημο και ιδιαίτερα δημοφιλή καθηγητή Σίμσον, για να κάνει κοντά του, την ειδικότητά του. Ο Δρ. Σίμσον, «Παρότι έδειχνε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη μαιευτική και τις παθήσεις γυναικών και παιδιών, είχε τη φήμη ειδήμονα της διαγνωστικής και συχνά ζητούσαν τη γνώμη του ακόμη και γιατροί άλλων ειδικοτήτων». Γι’ αυτό ο Ρέιβεν, αισθανόταν τυχερός που θα μαθήτευε κοντά του.

     Το τριώροφο οίκημα της Queen Street 52, ήταν το ιατρείο, αλλά και η κατοικία του καθηγητή. Ζούσε εκεί με τη σύζυγο, τα παιδιά, την κουνιάδα του και το υπηρετικό προσωπικό. Εκεί θα φιλοξενούνταν για όσο χρονικό διάστημα θα έκανε την ειδικότητά του και ο νεαρός γιατρός. Ο οποίος, λόγω του ατίθασου και παρορμητικού χαρακτήρα του, είχε επαφές αλλά και ανοιχτούς λογαριασμούς με μέλη του υποκόσμου του Εδιμβούργου, που δραστηριοποιούνταν στην συνωστισμένη, δύσοσμη και αποπνικτική παλιά πόλη.

     Στα μέλη του υπηρετικού προσωπικού, συγκαταλέγεται και η Σάρα Φίσερ. Μια νεαρή υπηρέτρια, που αισθάνεται βαθύτατα αδικημένη, αφού η καταγωγή της (θεωρούνταν πλάσμα… κατώτερης τάξης) και το φύλλο της, δεν της επέτρεπαν να αποδείξει ότι τόσο αυτή, όσο και άλλες γυναίκες, είναι ισάξιες ή και καλύτερες από άντρες που εργάζονταν σε τομείς που θεωρούνταν απαγορευμένοι γι’ αυτές. «Δεν ήταν μόνο οι υπηρέτριες των υπογείων που δεν θα κατάφερναν ποτέ να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους. Ακόμα και όσες ανήκαν σε ανώτερες τάξεις δεν επιτρεπόταν να έχουν οποιαδήποτε άλλη φιλοδοξία πέρα από τον γάμο και τη μητρότητα…». Η Σάρα, επιδιώκει να τελειώνει γρήγορα με τις δουλειές και τα καθήκοντα που είναι επιφορτισμένη ώστε-με την ενθάρρυνση του Δρ. Σίμσον-να βοηθά στην εξέταση και τη θεραπευτική αγωγή των ασθενών που συνέρρεαν καθημερινά στο ιατρείο. Γιατί ο Σίμσον, εκτός από εξαιρετικός γιατρός, ήταν και πολύ συμπονετικός άνθρωπος. Δεχόταν πληρωμή μόνο από τους εύπορους, ενώ εξέταζε δωρεάν τους ανήμπορους φτωχούς. Κατάλαβε γρήγορα την δίψα για γνώση της Σάρα, την αντιληπτική της ικανότητα και την ευφυΐα της και την «έχρισε» βοηθό του, στο ιατρείο.

     Εκείνη την εποχή στο Εδιμβούργο, θα αρχίσουν να καταγράφονται κάποιοι ανεξήγητοι θάνατοι κυρίως γυναικών, με τους οποίους δεν πρόκειται κανείς να ασχοληθεί, αφού τα θύματα ήταν υπηρέτριες ή πόρνες. Όμως ο νεαρός γιατρός Ρέιβεν και η Σάρα, αφού ξεπεράσουν μια ένταση που υπήρχε εξ αρχής στην σχέση τους, θα ενώσουν τις δυνάμεις τους, για να βρουν τι κρύβεται πίσω από αυτούς τους αποτρόπαιους θανάτους.

     Η ιστορία που περιλαμβάνεται στον δεύτερο τόμο- ο οποίος όπως γράφω και πιο πάνω μπορεί να διαβαστεί ανεξάρτητα από τον πρώτο-εκτυλίσσεται δύο χρόνια αργότερα. Ο Δρ. Σίμσον, γίνεται στόχος αηθών επιθέσεων μέσω επιστολών στον Τύπο. Δύο συνάδελφοί του, τον κατηγορούν ότι ευθύνεται για τον θάνατο μιας γυναίκας, λόγω εσφαλμένης διάγνωσης και κακών χειρισμών στη διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης. Παράλληλα, σημειώνονται και πάλι μια σειρά από ανεξήγητους θανάτους σε ασθενείς που φαίνεται να αναρρώνουν από κάποια ασθένεια. Σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις και σε μέλη των οικογενειών τους. Ο Ρέιβεν και η Φίσερ, βρίσκουν ότι αυτά τα γεγονότα με κάποιο τρόπο συνδέονται. Αποφασισμένοι να αποκαταστήσουν το καλό όνομα του μέντορά τους, θα αναγκαστούν να κινηθούν και πάλι στους σκοτεινούς δρόμους της παλιάς πόλης του Εδιμβούργου, για να ανακαλύψουν την αλήθεια. Η οποία όταν έρχεται στο φως, φαντάζει ακόμα και γι’ αυτούς που γνωρίζουν όλες τις πτυχές της ιστορίας, αδιανόητη…

     Πολύ καλά μυθιστορήματα, που θα τα χαρακτήριζα… ιατρικό θρίλερ! Εκτός από τις ενδιαφέρουσες ιστορίες μυστηρίου και τους ξεχωριστούς χαρακτήρες, σε ένα δεύτερο επίπεδο, θέτει ηθικά διλήμματα και ερωτήματα που αφορούν την ιατρική και όσους την υπηρετούν, αλλά και τον καθένα από εμάς, αφού αφορούν την ίδια την ανθρώπινη ζωή και την αξία της. Ακόμη φιλοτεχνεί, μια τοιχογραφία του Εδιμβούργου σε μια εποχή μεταίχμιο για την πόλη. Όταν η παλιά πόλη έχει εξαντλήσει τα όρια και τις αντοχές της και γι’ αυτό οι πιο εύποροι από τους κατοίκους, έχουν αρχίσει να μετακινούνται εκτός αυτής, σε μια εξαιρετικά ρυμοτομημένη περιοχή όπου χτίζουν τις κατοικίες τους. Είναι η εποχή, που χάρη στον αγώνα και τις προσπάθειες ανθρώπων που βρίσκονται στην πρωτοπορία της έρευνας, οι νέες ιατρικές ανακαλύψεις κερδίζουν την εμπιστοσύνη των ασθενών που αφήνουν πίσω τους τις παλιές δοξασίες και δεισιδαιμονίες και στρέφονται στην επιστήμη. Η εποχή που ο διαχωρισμός των τάξεων κρατάει ακόμη και η ανάμειξή τους θεωρείται κατακριτέα και μη αποδεκτή. Που οι κοινωνικές συμβάσεις και νόρμες καθορίζουν και ρυθμίζουν νοοτροπίες και συμπεριφορές. Που οι γυναίκες αρχίζουν να διεκδικούν τον ρόλο που τους αρμόζει στην κοινωνία και βλέπουν κάποιες ελπίδες να αναδύονται κυρίως όμως στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Πολυεπίπεδο, καλογραμμένο μυθιστόρημα, που παρά τον όγκο του, διαβάζεται ευχάριστα. Πριν κλείσω, να αναφέρω ότι κάποιοι από τους κεντρικούς χαρακτήρες, βασίζονται σε πραγματικά πρόσωπα.    

ΤΟ ΙΠΤΑΜΕΝΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΕΛΙΚΕΡΤΗΣ
Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗΣ
Σελ. 269, Μάρτιος 2021

 
     Με έναν εντυπωσιακό και φαντασμαγορικό τρόπο ξεκινά το τρίτο βιβλίο για νέους του Δ. Μελικέρτη, που έχει τίτλο «Το Ιπτάμενο Ξενοδοχείο» (για συντομία ΙΞ).    

    «Το Ιπτάμενο Ξενοδοχείο προσγειώθηκε στην κορυφή του λόφου. Αρκετές εκατοντάδες μέτρα προτού ακουμπήσει στο έδαφος, οι μηχανές του έσβησαν και ταυτόχρονα άνοιξαν τα 3.333 πολύχρωμα αλεξίπτωτα που βρίσκονταν προσδεμένα στην ταράτσα του. Ενόσω αργοκατέβαινε, τα πελώρια κατάρτια του, ξεφυτρώνοντας από τρύπες στους τοίχους ανάμεσα στα παράθυρα, στριφογύριζαν με ανοιγμένα πανιά πότε εδώ και πότε εκεί, οδηγώντας το με ακρίβεια στο γυμνό από δέντρα ύψωμα».

     Οι κάτοικοι του παρακείμενου χωριού σπεύδουν να θαυμάσουν από κοντά το θέαμα του ξενοδοχείου με την αναπάντεχη αρχιτεκτονική και διαρρύθμιση. Με τις σκάλες που δεν οδηγούν πουθενά, τους ανελκυστήρες που ανοίγουν τις πόρτες σε άλλη κατεύθυνση ανάλογα με ποια μέρα της εβδομάδας είναι, το δωμάτιο με τη χρυσή λίμνη, τις πόρτες που ανοίγουν και κλείνουν όποτε θέλουν αυτές, το δωμάτιο με τα βατραχάκια, κι όσα ακόμα θαυμαστά, κρύβει στα σπλάχνα του το μοναδικό αυτό κτίριο, στο οποίο όπως θα αντιληφθούν αργότερα «…βασιλεύει η ειρήνη. Η φαντασία, η μαγεία και η ομορφιά της ζωής». Όπου η διαφορετικότητα είναι απολύτως αποδεκτή (ακόμα κι ο Ασίζης με τον παράξενο τρόπο ομιλίας δεν προκαλεί ούτε κοροϊδίες, ούτε τον χλευασμό) κι ο καθένας έχει τη δική του ομορφιά!

     Ο Δ.Μελικέρτης, έχει φαντασία που καλπάζει. Οι εικόνες και οι καταστάσεις που δημιουργεί είναι ξεχωριστές. Όπως και μοναδικός είναι ο τρόπος που τις αφηγείται. Ακόμη είναι φανερό ότι έχει αναπτυγμένη την αίσθηση του χιούμορ (με την έννοια που δίνουν στη λέξη οι βρετανοί). Επίσης, θέλω να σας πω, ότι ξέρει πολύ καλά… ελληνικά, κάτι που δυστυχώς δεν πρέπει πια να θεωρείται δεδομένο. Πολλοί νέοι κυρίως συγγραφείς με έχουν εκπλήξει πολύ δυσάρεστα με την ανεπάρκειά τους (για να το θέσω ευγενικά) στην γλώσσα. Τέλος, να επισημάνω, ότι χωρίς ούτε καν ένα ψήγμα διδακτισμού, καταφέρνει μέσα από το κείμενό του, να προάγει αξίες, όπως η ειρήνη, η αλληλεγγύη, η φιλία, η αποδοχή του «άλλου», και άλλες, κάτι που είναι ζητούμενο στις μέρες μας!

     Το βιβλίο συμπληρώνει η εξαιρετική εικονογράφηση του Σπύρου Γούση, κι ένα Επίμετρο με κάποιες ενδιαφέρουσες απόψεις του συγγραφέα για την όσο το δυνατό καλύτερη «αξιοποίηση» του κειμένου του, από γονείς κι εκπαιδευτικούς.