ΘΑΝΑΤΟΙ ΣΤΗ ΧΟΥΝΤΑ

ΔΟΛΟΦΟΝΙΕΣ-ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΗ ΔΡΑΣΗ-ΥΠΟΠΤΟΙ ΘΑΝΑΤΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1967-1974
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΕΡΙΩΝΗΣ
Εκδόσεις ΤΟΠΟΣ
Σελ. 805, Φεβρουάριος 2024

      Ένα μεγάλο βιβλίο κυριολεκτικά (805 σελ. μεγάλου σχήματος), όσο και μεταφορικά (περιέχει σημαντικά στοιχεία ιστορικής-κι όχι μόνο-αξίας), είναι το «Θάνατοι Στη Χούντα» του Δ. Βεριώνη.

     Όπως γίνεται εμφανές από τον τίτλο και τον υπότιτλο, ο συγγραφέας του βιβλίου, προσπαθεί να εντοπίσει και να καταγράψει λεπτομερώς, ύποπτους θανάτους πολιτών και στρατιωτικών που συνέβησαν στη διάρκεια της εφτάχρονης χούντας των συνταγματαρχών και στους οποίους εμπλέκονται στελέχη του καθεστώτος. Θάνατοι λόγω αντιδικτατορικής δράσης: παράξενα «ατυχήματα», ανεξήγητες «αυτοκτονίες», «ασθένειες». Θάνατοι λόγω των κακουχιών από τις εξορίες και φυλακίσεις ή την κακομεταχείριση σε κρατητήρια και αστυνομικά τμήματα κλπ.  Ακόμη, υπάρχει ένα ειδικό ολιγοσέλιδο κεφάλαιο, που αναφέρεται σε ύποπτες εξαφανίσεις κατά το ίδιο χρονικό διάστημα.

     Η έρευνα αποτελεί «μια απόπειρα καταγραφής των θανάτων κατά την περίοδο της δικτατορίας 1967-1974 που συνδέθηκαν επίσημα ή ανεπίσημα, κυρίως με τη δραστηριότητα των κατασταλτικών μηχανισμών της χούντας ή κύκλων της και με το πλαίσιο κρατικής τρομοκρατίας που απλώθηκε σε όλη τη χώρα».

     Σκοπός της έρευνας είναι «η συλλογή όλων των διαθέσιμων βιογραφικών στοιχείων γύρω από τα πρόσωπα που έχουν καταγραφεί ως θύματα του δικτατορικού καθεστώτος, τεκμηριωμένα ή μη, το να αναδειχθούν οι ζωές τους, η προσωπικότητά τους, τα σχέδιά τους για το μέλλον».

     Η ιδέα προέκυψε όπως αναφέρει ο Δημ Βεριώνης, στη διάρκεια μιας επίσκεψης του, στον μουσειακό χώρο του Συλλόγου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών, που στεγάζεται σε κτίριο του πρώην ΕΑΤ-ΕΣΑ, στο Πάρκο Ελευθερίας. Εκεί εκτίθενται αντικείμενα που χρησιμοποιήθηκαν σε αντιστασιακές δράσεις κατά της χούντας. «Μέρος των εκθεμάτων αποτελούν φωτογραφίες νεκρών της περιόδου, ενώ υπάρχει και κατάλογος άλλων πιθανών θυμάτων. Βλέποντας το διαθέσιμο φωτογραφικό υλικό της έκθεσης, διαπίστωσα πως πολλά από τα πρόσωπα που περιλαμβάνονται στις φωτογραφίες και τις λίστες, μου ήταν εντελώς άγνωστα […] παρά το προσωπικό ενδιαφέρον και τις γνώσεις μου για τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο». Έτσι αποφάσισε να ερευνήσει πιο εμπεριστατωμένα, για να φέρει στο φως υποθέσεις που δεν ήταν τόσο γνωστές, αλλά και να επισημάνει σημαντικές λεπτομέρειες που αφορούν υποθέσεις που απασχόλησαν την κοινή γνώμη.

     Για να το καταφέρει, πραγματοποίησε μια τιτάνια και πολυετή έρευνα σε αρχεία, βιβλιογραφία, εφημερίδες, περιοδικά, τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ, διαδίκτυο, αλλά και παίρνοντας προσωπικές συνεντεύξεις από φίλους, συγγενείς των θυμάτων ή και αυτόπτες μάρτυρες όπου υπήρχε η δυνατότητα. Αποτέλεσμα αυτού του «αγώνα», είναι το πολύ σημαντικό βιβλίο που έχουμε στα χέρια μας και αφορά τις 247 κατονομασμένες περιπτώσεις θανάτων για τους οποίους ευθύνεται η στρατιωτική χούντα.

     Πριν κλείσω να αναφέρω ότι για εμάς τους Ναουσαίους, το βιβλίο έχει ένα επιπλέον ενδιαφέρον, αφού ανάμεσα στους πέντε νεκρούς του «οπερετικού» βασιλικού αντι-πραξικοπήματος της 13^ης Δεκεμβρίου 1967, συγκαταλέγεται και ο Δημήτρης (Τάκης) Ρίζος από τη Νάουσα. Ο Δημήτρης Ρίζος, υπηρετούσε τη θητεία του στο στρατόπεδο τεθωρακισμένων Γουδή. Όταν εκδηλώθηκε το αντι-πραξικόπημα, η μονάδα του διατάχθηκε να μεταβεί στο αεροδρόμιο της Τανάγρας. Εκεί το άρμα στο οποίο επέβαινε βλήθηκε από αεροπλάνο, με αποτέλεσμα ο έφεδρος λοχίας Δ. Ρίζος, να σκοτωθεί ακαριαία. Του έμενε μόλις ένας μήνας για να ολοκληρωθεί η θητεία του! Όλη η ιστορία του, περιλαμβάνεται στις σελίδες 133-135.

     Τέλος, εκτός από τα συγχαρητήριά μου στον συγγραφέα, θα ήθελα να δώσω τα εύσημα στις εκδόσεις Τόπος, για την «τόλμη» τους, να προχωρήσουν στην έκδοση ενός τόσο κοστοβόρου βιβλίου, το οποίο μάλιστα, διατίθεται σε λογικότατη τιμή.